ตะคริวตอนกลางคืน ป้องกันได้
มีใครเคยนอนหลับอยู่ดีๆ แล้วมีเหตุให้ต้องสะดุ้งตื่นบ้างมั้ยครับ 😨 พี่หมอเชื่อว่าหลายคนน่าจะเคยเจอกับปัญหานี้กันมาบ้างไม่มากก็น้อย ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เราสะดุ้งตื่นก็มีอยู่ด้วยกันหลายสาเหตุ หนึ่งในนั้นก็คือ การเป็นตะคริวตอนกลางคืนนั่นเอง
การเป็นตะคริวตอนกลางคืนไม่เพียงแต่จะทำให้เกิดอาการเจ็บปวดตรงบริเวณที่เป็น แต่ยังส่งผลถึงคุณภาพการนอน เพราะทำให้เรานอนหลับไม่สนิท แถมยังไปรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันของเราอีกด้วย
แล้วสงสัยกันมั้ยครับว่า ทำไมจู่ๆ เราถึงเป็นตะคริวขึ้นมา ทั้งๆ ที่ก็นอนอยู่เฉยๆ ไม่ได้ทำอะไร แล้วอาการแบบนี้มีสาเหตุมาจากอะไร มีวิธีรักษาหรือป้องกันหรือไม่ ไปหาคำตอบพร้อมๆ กับพี่หมอได้เลยครับ
ตะคริวคืออะไร❓
ตะคริว (Muscle Cramp) คือ อาการที่กล้ามเนื้อหดเกร็งอย่างฉับพลัน โดยมีลักษณะเป็นก้อนแข็ง ทำให้เกิดอาการเจ็บปวดและทรมานเป็นอย่างมาก โดยส่วนใหญ่มักเกิดกับกล้ามเนื้อน่อง กล้ามเนื้อต้นขาด้านหลัง และกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้า หากเป็นตอนกลางคืนเราจะเรียกอาการนี้ว่า ตะคริวตอนกลางคืน (Nocturnal Leg Cramps) ซึ่งมักเกิดกับวัยกลางคน ผู้สูงอายุ รวมถึงหญิงตั้งครรภ์ด้วย
สาเหตุของการเกิดตะคริวตอนกลางคืน
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของการเกิดตะคริวตอนกลางคืน 🌜 แต่มีหลักฐานพบว่า อาจมีสาเหตุมาจากอาการกล้ามเนื้อล้า การขาดความยืดหยุ่น เส้นประสาททำงานผิดปกติ รวมถึงระบบไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อ มากกว่าเรื่องการขาดเกลือแร่และความผิดปกติอื่นๆ นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดอาการได้ ดังนี้
· กล้ามเนื้อขาดความยืดหยุ่น มีการหดตัวของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น
· เส้นประสาททำงานผิดปกติ
· ภาวะหลอดเลือดแดงแข็งหรือหลอดเลือดตีบตัน
· ดื่มน้ำน้อยในระหว่างวัน
· การนั่งไขว่ห้างที่มีการกระดกข้อเท้าลงมากเกินไป
· การยืนหรือทำงานบนพื้นแข็งเป็นเวลานานๆ
· ออกกำลังกายมากเกินไป รวมถึงการนอน นั่ง หรือยืนค้างในท่าเดิมหรือในท่าที่ไม่สะดวกนานๆ
นอกจากนี้ การเป็นตะคริวตอนกลางคืนยังอาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับภาวะต่างๆ ดังนี้
· การตั้งครรภ์ 🤰
· ภาวะผิดปกติของต่อมไทรอยด์
· ความผิดปกติของระบบประสาท เช่น โรคพาร์กินสัน
· ความผิดปกติในเส้นประสาท เช่น โรคปลายประสาทอักเสบ หรือโรคเซลล์ประสาทนำคำสั่งเสื่อม
· ความผิดปกติของระบบเผาผลาญ เช่น โรคเบาหวาน
· โรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคหลอดเลือดส่วนปลายอุดตัน
· โครงสร้างทางร่างกาย เช่น เท้าแบน หรือโรคโพรงกระดูกสันหลังตีบแคบ
· การใช้ยาเพื่อรักษาโรคบางชนิด เช่น ยาสแตติน หรือยาที่ใช้ลดระดับคอเลสเตอรอล ยารักษาโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ยาขับปัสสาวะ และยาลดความดัน
เมื่อไหร่ที่ควรไปพบแพทย์ 👨⚕️
เมื่อการเป็นตะคริวตอนกลางคืนนั้นเกิดขึ้นบ่อยครั้งจนเริ่มรบกวนการนอน และทำการรักษาด้วยตัวเองเบื้องต้นแล้วอาการไม่ดีขึ้น รวมถึงมีอาการขาบวมแดงหรือผิวหนังมีการเปลี่ยนแปลง หรือมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงร่วมด้วย ซึ่งหากอาการเหล่านี้เกิดขึ้น พี่หมอแนะนำให้รีบไปพบแพทย์และรับการตรวจทันที เพื่อที่คุณหมอจะได้วางแนวทางการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสมต่อไป ทั้งนี้ คุณหมอจะต้องตรวจร่างกาย ซักอาการและประวัติการใช้ยา รวมถึงอาจมีการเจาะเลือด เพื่อค้นหาสาเหตุอย่างอื่นด้วย
โดยคุณหมออาจให้ยาเพื่อบรรเทาอาการปวดหลังการเกิดตะคริวตอนกลางคืน เช่น ยาคลายกล้ามเนื้อชนิดรับประทาน และยาแก้ปวดจำพวกพาราเซตามอลหรือไอบูโปรเฟน และอาจให้แมกนีเซียมแก่ผู้ใหญ่หรือหญิงตั้งครรภ์ แต่ไม่แนะนำให้ยาควินินในการรักษา เนื่องจากประโยชน์ของยามีน้อยกว่าเมื่อเทียบกับผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
การรักษาและบรรเทาอาการตะคริวตอนกลางคืน
✅ หยุดใช้งานกล้ามเนื้อที่เป็นตะคริวทันที
✅ พยายามยืดเหยียดกล้ามเนื้อที่เป็นตะคริวช้าๆ เบาๆ การทำวิธีนี้จะช่วยยับยั้งการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ และทำให้อาการตะคริวหายไปในที่สุด หากเป็นที่น่อง ให้นั่ง แล้วเหยียดขาตรง จากนั้นพยายามกระดกปลายเท้าขึ้นช้าๆ ค้างไว้ประมาณ 10-15 วินาที แล้วปล่อย ทำซ้ำอีก 5-10 ครั้ง จนกว่าอาการจะดีขึ้น
✅ นวดกล้ามเนื้อบริเวณที่เป็นตะคริว เพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัวมากยิ่งขึ้น
✅ หากยังมีอาการปวดหลังอาการตะคริวหายไปแล้ว สามารถรับประทานยาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล หรืออาจใช้ยานวด หรือเจลเย็นประคบ เพื่อบรรเทาอาการ
การป้องกันและดูแลตัวเอง เพื่อลดโอกาสการเป็นตะคริวตอนกลางคืน
· พยายามยืดเหยียดกล้ามเนื้อบ่อยๆ เช่น ถ้าเป็นที่น่อง ก็ให้ยืดกล้ามเนื้อน่องด้วยการหันหน้าเข้าหากำแพง ยืนห่างจากกำแพงประมาณ 1 ก้าว แล้วก้าวขาข้างหนึ่งไปข้างหลัง พร้อมกับเอียงตัวไปข้างหน้า โดยวางเท้าให้ราบไปกับพื้น จากนั้นใช้มือดันกำแพงทั้งสองข้าง ทำค้างไว้ 5-10 วินาที นับเป็น 1 ครั้ง ทำ 10 ครั้งนับเป็น 1 เซ็ท แนะนำให้ทำ 10เซ็ทต่อวัน เพื่อผลลัพธ์ที่ดี
· ก่อนและหลังการออกกำลังกายหรือเล่นกีฬาทุกครั้ง ควรมีการยืดเหยียดกล้ามเนื้อ
· ระหว่างวันควรดื่มน้ำประมาณ 8-10 แก้ว เพื่อหลีกเลี่ยงการขาดน้ำ โดยเฉพาะเวลาออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมที่ต้องเสียเหงื่อมาก
· พยายามกระดกข้อเท้าขึ้นลงบ่อยๆ เพื่อให้เลือดไหลเวียน และป้องกันกล้ามเนื้อน่องหดตัว
· อาบน้ำอุ่นหรือแช่น้ำอุ่นอยู่เสมอ
· หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ และจำกัดการรับประทานอาหารและเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน เช่น กาแฟ ช็อกโกแลต เป็นต้น
· สำหรับหญิงตั้งครรภ์ ควรเลือกรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยแคลเซียม (โยเกิร์ต ชีส นมถั่วเหลือง) โพแทสเซียม (ลูกพรุน กล้วย ปลาแซลมอน ผักโขม) และแมกนีเซียม (ข้าวโพด เมล็ดฟักทอง งา)
แม้ว่าการเป็นตะคริวตอนกลางคืนจะไม่ได้ส่งผลร้ายแรงกับสุขภาพ แต่การเกิดอาการนี้ก็สามารถเป็นสัญญาณเตือนของโรคบางชนิดได้ เช่น โรคเบาหวาน โรคไตวาย รวมถึงโรคหัวใจและหลอดเลือด ดังนั้น หากเกิดอาการนี้บ่อยๆ โดยเฉพาะผู้สูงอายุ พี่หมอแนะนำว่าไม่ควรนิ่งนอนใจ แต่ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุโดยเร็วที่สุดนะครับ 💚❤️💚❤️
ตะคริวตอนกลางคืน ป้องกันได้
มีใครเคยนอนหลับอยู่ดีๆ แล้วมีเหตุให้ต้องสะดุ้งตื่นบ้างมั้ยครับ 😨 พี่หมอเชื่อว่าหลายคนน่าจะเคยเจอกับปัญหานี้กันมาบ้างไม่มากก็น้อย ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เราสะดุ้งตื่นก็มีอยู่ด้วยกันหลายสาเหตุ หนึ่งในนั้นก็คือ การเป็นตะคริวตอนกลางคืนนั่นเอง
การเป็นตะคริวตอนกลางคืนไม่เพียงแต่จะทำให้เกิดอาการเจ็บปวดตรงบริเวณที่เป็น แต่ยังส่งผลถึงคุณภาพการนอน เพราะทำให้เรานอนหลับไม่สนิท แถมยังไปรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันของเราอีกด้วย
แล้วสงสัยกันมั้ยครับว่า ทำไมจู่ๆ เราถึงเป็นตะคริวขึ้นมา ทั้งๆ ที่ก็นอนอยู่เฉยๆ ไม่ได้ทำอะไร แล้วอาการแบบนี้มีสาเหตุมาจากอะไร มีวิธีรักษาหรือป้องกันหรือไม่ ไปหาคำตอบพร้อมๆ กับพี่หมอได้เลยครับ
ตะคริวคืออะไร❓
ตะคริว (Muscle Cramp) คือ อาการที่กล้ามเนื้อหดเกร็งอย่างฉับพลัน โดยมีลักษณะเป็นก้อนแข็ง ทำให้เกิดอาการเจ็บปวดและทรมานเป็นอย่างมาก โดยส่วนใหญ่มักเกิดกับกล้ามเนื้อน่อง กล้ามเนื้อต้นขาด้านหลัง และกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้า หากเป็นตอนกลางคืนเราจะเรียกอาการนี้ว่า ตะคริวตอนกลางคืน (Nocturnal Leg Cramps) ซึ่งมักเกิดกับวัยกลางคน ผู้สูงอายุ รวมถึงหญิงตั้งครรภ์ด้วย
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของการเกิดตะคริวตอนกลางคืน 🌜 แต่มีหลักฐานพบว่า อาจมีสาเหตุมาจากอาการกล้ามเนื้อล้า การขาดความยืดหยุ่น เส้นประสาททำงานผิดปกติ รวมถึงระบบไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อ มากกว่าเรื่องการขาดเกลือแร่และความผิดปกติอื่นๆ นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดอาการได้ ดังนี้
· กล้ามเนื้อขาดความยืดหยุ่น มีการหดตัวของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น
· เส้นประสาททำงานผิดปกติ
· ภาวะหลอดเลือดแดงแข็งหรือหลอดเลือดตีบตัน
· ดื่มน้ำน้อยในระหว่างวัน
· การนั่งไขว่ห้างที่มีการกระดกข้อเท้าลงมากเกินไป
· การยืนหรือทำงานบนพื้นแข็งเป็นเวลานานๆ
· ออกกำลังกายมากเกินไป รวมถึงการนอน นั่ง หรือยืนค้างในท่าเดิมหรือในท่าที่ไม่สะดวกนานๆ
นอกจากนี้ การเป็นตะคริวตอนกลางคืนยังอาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับภาวะต่างๆ ดังนี้
· การตั้งครรภ์ 🤰
· ภาวะผิดปกติของต่อมไทรอยด์
· ความผิดปกติของระบบประสาท เช่น โรคพาร์กินสัน
· ความผิดปกติในเส้นประสาท เช่น โรคปลายประสาทอักเสบ หรือโรคเซลล์ประสาทนำคำสั่งเสื่อม
· ความผิดปกติของระบบเผาผลาญ เช่น โรคเบาหวาน
· โรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคหลอดเลือดส่วนปลายอุดตัน
· โครงสร้างทางร่างกาย เช่น เท้าแบน หรือโรคโพรงกระดูกสันหลังตีบแคบ
· การใช้ยาเพื่อรักษาโรคบางชนิด เช่น ยาสแตติน หรือยาที่ใช้ลดระดับคอเลสเตอรอล ยารักษาโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ยาขับปัสสาวะ และยาลดความดัน
เมื่อการเป็นตะคริวตอนกลางคืนนั้นเกิดขึ้นบ่อยครั้งจนเริ่มรบกวนการนอน และทำการรักษาด้วยตัวเองเบื้องต้นแล้วอาการไม่ดีขึ้น รวมถึงมีอาการขาบวมแดงหรือผิวหนังมีการเปลี่ยนแปลง หรือมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงร่วมด้วย ซึ่งหากอาการเหล่านี้เกิดขึ้น พี่หมอแนะนำให้รีบไปพบแพทย์และรับการตรวจทันที เพื่อที่คุณหมอจะได้วางแนวทางการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสมต่อไป ทั้งนี้ คุณหมอจะต้องตรวจร่างกาย ซักอาการและประวัติการใช้ยา รวมถึงอาจมีการเจาะเลือด เพื่อค้นหาสาเหตุอย่างอื่นด้วย
โดยคุณหมออาจให้ยาเพื่อบรรเทาอาการปวดหลังการเกิดตะคริวตอนกลางคืน เช่น ยาคลายกล้ามเนื้อชนิดรับประทาน และยาแก้ปวดจำพวกพาราเซตามอลหรือไอบูโปรเฟน และอาจให้แมกนีเซียมแก่ผู้ใหญ่หรือหญิงตั้งครรภ์ แต่ไม่แนะนำให้ยาควินินในการรักษา เนื่องจากประโยชน์ของยามีน้อยกว่าเมื่อเทียบกับผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
การรักษาและบรรเทาอาการตะคริวตอนกลางคืน
✅ หยุดใช้งานกล้ามเนื้อที่เป็นตะคริวทันที
✅ พยายามยืดเหยียดกล้ามเนื้อที่เป็นตะคริวช้าๆ เบาๆ การทำวิธีนี้จะช่วยยับยั้งการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ และทำให้อาการตะคริวหายไปในที่สุด หากเป็นที่น่อง ให้นั่ง แล้วเหยียดขาตรง จากนั้นพยายามกระดกปลายเท้าขึ้นช้าๆ ค้างไว้ประมาณ 10-15 วินาที แล้วปล่อย ทำซ้ำอีก 5-10 ครั้ง จนกว่าอาการจะดีขึ้น
✅ นวดกล้ามเนื้อบริเวณที่เป็นตะคริว เพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัวมากยิ่งขึ้น
✅ หากยังมีอาการปวดหลังอาการตะคริวหายไปแล้ว สามารถรับประทานยาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล หรืออาจใช้ยานวด หรือเจลเย็นประคบ เพื่อบรรเทาอาการ
การป้องกันและดูแลตัวเอง เพื่อลดโอกาสการเป็นตะคริวตอนกลางคืน
· พยายามยืดเหยียดกล้ามเนื้อบ่อยๆ เช่น ถ้าเป็นที่น่อง ก็ให้ยืดกล้ามเนื้อน่องด้วยการหันหน้าเข้าหากำแพง ยืนห่างจากกำแพงประมาณ 1 ก้าว แล้วก้าวขาข้างหนึ่งไปข้างหลัง พร้อมกับเอียงตัวไปข้างหน้า โดยวางเท้าให้ราบไปกับพื้น จากนั้นใช้มือดันกำแพงทั้งสองข้าง ทำค้างไว้ 5-10 วินาที นับเป็น 1 ครั้ง ทำ 10 ครั้งนับเป็น 1 เซ็ท แนะนำให้ทำ 10เซ็ทต่อวัน เพื่อผลลัพธ์ที่ดี
· ก่อนและหลังการออกกำลังกายหรือเล่นกีฬาทุกครั้ง ควรมีการยืดเหยียดกล้ามเนื้อ
· ระหว่างวันควรดื่มน้ำประมาณ 8-10 แก้ว เพื่อหลีกเลี่ยงการขาดน้ำ โดยเฉพาะเวลาออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมที่ต้องเสียเหงื่อมาก
· พยายามกระดกข้อเท้าขึ้นลงบ่อยๆ เพื่อให้เลือดไหลเวียน และป้องกันกล้ามเนื้อน่องหดตัว
· อาบน้ำอุ่นหรือแช่น้ำอุ่นอยู่เสมอ
· หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ และจำกัดการรับประทานอาหารและเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน เช่น กาแฟ ช็อกโกแลต เป็นต้น
· สำหรับหญิงตั้งครรภ์ ควรเลือกรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยแคลเซียม (โยเกิร์ต ชีส นมถั่วเหลือง) โพแทสเซียม (ลูกพรุน กล้วย ปลาแซลมอน ผักโขม) และแมกนีเซียม (ข้าวโพด เมล็ดฟักทอง งา)
แม้ว่าการเป็นตะคริวตอนกลางคืนจะไม่ได้ส่งผลร้ายแรงกับสุขภาพ แต่การเกิดอาการนี้ก็สามารถเป็นสัญญาณเตือนของโรคบางชนิดได้ เช่น โรคเบาหวาน โรคไตวาย รวมถึงโรคหัวใจและหลอดเลือด ดังนั้น หากเกิดอาการนี้บ่อยๆ โดยเฉพาะผู้สูงอายุ พี่หมอแนะนำว่าไม่ควรนิ่งนอนใจ แต่ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุโดยเร็วที่สุดนะครับ 💚❤️💚❤️