ต้มส้มก็คือต้มยำนี่แหละครับผม สูตรของคนเมือง คนเมืองในที่นี้ไม่ใช่คนที่อยู่ในเมืองครับผมแต่หมายถึงคนเหนือ คนล้านนา โดยเฉพาะคนเชียงใหม่ เครื่องต้มยำก็เหมือนๆกับต้มยำของภาคอื่นๆ ที่เพิ่มเข้าไปก็มีใบมะขามและใบส้มป่อย

วันก่อนแล้วครับได้ขาหมูมาขานึงจะทำพะโล้ไปทำบุญและทำต้มส้มกินแก้ไข้ซักชามนึง ได้กินน้ำเปรี้ยวๆอุ่นๆ เผ็ดๆหน่อยพอให้เหงื่อซึมๆ ส่วนผสมหลักก็คือขาหมูครับ ใช้เฉพาะเนื้อ วันนี้ได้ส่วนของขาเล็ก เผาให้แน่นตัวดี ขูดให้เรียบร้อย สับให้เป็นท่อนๆและเลาะเนื้อออกมา

ก่อไฟเข้าซักเตานึงครับ ตั้งน้ำให้ร้อน เริ่มต้มขาหมูที่หั่นเป็นชิ้นๆ ใส่ตะไคร้ ข่า หอมแดงลงไปต้มให้หอมและตัดเลี่ยน ตัดคาว ช้อนฟองออก ต้มเนื้อหมูจนสุก เริ่มใส่เครื่องปรุงต่างๆ ผงขมิ้น วันนี้หาขมิ้นสดไม่ได้ก็ใช้ขมิ้นผงที่ทำเอง กะปินิดนึง น้ำตาลปี๊บหน่อย มะเขือเทศแบบเมืองๆ หัวหอม พริกสด น้ำปลา

พริกแห้งเอาไปพิงไฟให้หอมซักหน่อยไว้โรยหน้า

ถ้าทุกอย่างเข้ากันดีแล้วก็ใส่ใบมะขามอ่อน ใบส้มป่อย ใบมะกรูด น้ำมะนาว โรยด้วยพริกแห้ง คนซักรอบนึงก็ยกลงตักใส่ชาม

รสชาติเปรี้ยวๆสดชื่นจากมะนาว ใบมะขาม และใบส้มป่อย ถ้าไม่ใช่คนเหนือเลยอาจจะไม่เคยกินยอดส้มป่อยต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ของคนเมือง น้ำต้มส้มกลิ่นหอมชื่นใจ

ท่านใดไม่รู้จักส้มป่อยลองชมได้ตามกระทู้นี้นะครับ ต้นไม้ที่มีความสำคัญต่อวิถีชีวิตคนล้านนาหรือคนเมือง นอกจากเป็นเครื่องราง เป็นวัตถุมงคล เป็นส่วนประกอบในการทำพิธีทางศาสนา และเป็นส่วนหนึ่งของความรักความผูกพันธ์แบบคนเมืองแล้ว ใบหรือยอดของมันยังกินได้ คนเมืองนิยมใช้ทำต้มส้ม ต้มปลา

เก๊บส้มป่อยวันเป็งปุ๊ด