ให้จิตเป็นผู้ดูวิญานขันธ์ ไม่ใช่ไปยึดวิญญานขันธ์ว่าเป็นจิต

1.การพิจารณา สติปัฐฐานนั้น ต้องเห็นอารมณ์ตามความเป็นจริง จึงจะเรียกว่า พิจารณาถูก เช่น เมื่อเรามีสติรู้ทันความโกรธ จะเป็นว่ามีผู้ถูกรู้คือ สังขาร อันเป็นความโกรธ และมีจิตที่ไม่เป็นไปตามความโกรธ เป็

อุทยัพพยญาน เป็นการเห็นการเกิดดับพร้อมกันของรูปนาม ซึ่งจิตจะต้องมีกำลัจึงจะเห็นได้  จิตที่มีกำลังเป็นตัวรู้ เป็นจิตที่กว้างคลุมอาการของรูปนาม (อภิภายตน)เป็นจิตที่เป็นอรูปฌานแผ่ออกจากภายใน กว้างกว

อารมณ์ทางขันธ์5 คือวิญญานในขันธ์5 มีจิตเป็นผู้รู้ เมื่อจิตรู้ไม่ไปตามอารมณ์ทางอายตน6 จากขันธ์5 ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ คือจิตแยกจาก วิญญานขันธ์ เป็นจิตเห็นอนัตตาในวิญญานขันธ์โดยอัตโนมัติ    อ

1.ขั้นที่1 เป็นจิตที่ไม่ถูกปรุงแต่งจากอารมณณ์ทางขันธ์5 ขยายความ -เป็นจิตที่หลุดพ้นจาก อารมณ์ทางขันธ์5 เช่น หากอารมณ์ทางขันธ์5เป็นรูป เป็นเสียงที่คนกำลังด่าเรา หากหลุดพ้นจากเสียง หมายความว่า คำด่านั

ทุกข์ไม่ต้องมาก แต่ที่ให้มากคือ ‘การเห็น’ หรือ ‘รู้ชัด’ สภาพทุกข์ตามจริง ไม่งั้นคนอกหักรักคุด ผัวทิ้ง เมียมีชู้ คนตกงาน ล้มละลาย ลูกตาย คงบรรลุกันหมดแล้ว แล้วเหตุใดปรารภเพียง

ขันธ์5ย่อลงมาเหลือรูปกับนาม ย่อลงมาอีกเหลือแค่นาม จิต กายรับรู้อะไรไม่ได้ แม้แต่ตัวเอง แต่จิตรับรู้อะไรได้ทั้งหมด และรับรู้การเกิดดับเปลี่ยนแปลงของตัวเองด้วย อยู่ที่จะมีปัญญาเห็นหรือไม่

การดับ หมายถึง ขันธ์5ดับ จิตที่รู้ หรือตัวรู้ดับ แต่ละขณะที่ดับไปทั้งคู่ จิตใหม่ตัวรู้ใหม่ จะมีกำลังหนักแน่นขึ้น มั่นคงขึ้น เป็นดั่งการลอกคราบ ขัดชำระ สิ่งห่อหุ้มจิต ไปทีละขณะ

โลภ โกรธ หลง ชอบใจ เสียใจ ดีใจ คิดนึก เป็นจิตสังขาร เป็น อายาตนภายใน มโนวิญญาน เป็นผัสสะ ได้ยิน เห็นภาพ เป็น อายาตนภายนอก เป็นผัสสะ ทั้งอายาตนภายนอก ภายใน ต่างเป็นประตูผัสสะ กระทบอะไร ก็กระทบจิต จิ

สติปัฐฐาน คือการตอบสนองของจิต ต่อ รูปนาม ขันธ์5 บนทางเดิน จะมีการพัฒนา ตัวเอง ขณะตอบสนองนั้น “ผู้รู้” เป็นขณะหนึ่งๆที่แสดงตัวออกมา เป็นการยกระดับจิต เป็นผลแต่ละขณะจิต จากสติปัฐฐาน ยกระด