ในภาวนานั้นมีฌานเป็นบรรยากาศ รองรับการเกิดดับของรูปนาม

ผัสสะเป็นเจตสิกในรูปนามปรมัตถ์ 1. ฌาน5 อากาสาเป็นผัสสะของ วิญญานันจา 2.ฌาน6 วิญญานันจา เป็นผัสสะของอากิญนันจา 3.ฌาน7อากิญนันจาเป็นผัสสะของเนวสัญญา ฌาน8 เนวสัญญาเป็นผัสสะของนิโรธ แต่ละผัสสะดับณานจึงม

1.สติที่เป็นโลกุตรสติ จะไม่มีตัวตน ให้ผลคนละอย่าง(จิตใจ) กับมิจฉาสติ ในอากาสจะหาความเป็นเราได้ยาก ดังนั้นเมื่อสติไปรู้ที่กาย(สมาธิ) จะเห็นว่าจิตที่ไปรู้กายนั้น เบา ว่าง โล่ง เป็นลักษณะของ อรูปฌานจิต

รวมคำสอนและโอวาทธรรม เรื่อง จิตในพระนิพพาน ของ พระพุทธเจ้า หลวงตามหาบัวและพระอาจารย์สุชาติ ไม่มีตรงไหนสูญ พระพุทธเจ้าให้น้อมจิตที่บริสุทธิ์เข้าพระนิพพาน แต่ตามพระไตรปิฎก นิพพานไม่ใช่ความสูญแบบทิ้งทุ

นิยาม 1.ปาฏิหาริย์-คือความไม่ธรรมดา อันไม่อาจพบได้จากวิถีปกติ 2.ไม่มีตัวตนในรูป - การสติปัฐฐานด้วยแยกจิตออกมาจากรูป (หนึ่งในขันธ์5) ออกมาเป็นผู้ดู มีอะไรบ้าง เช่น 1.จิตว่าง โล่ง เบา สบาย (ทุกข์ดับ)

Q:ขณะจิตเป็นอย่างไร A:เป็นความเห็นต่อผัสสะที่มากระทบ แม้จะเห็นว่าจิตว่าง ไม่มีอะไรในจิต ก็เป็นมีความว่างเป็นผัสสะกระทบจิต จิตมีอากาสเป็นผัสสะ ก็คือ อากาสา ฌานจิต Q:ผัสสะกระทบจิตเช่นอะไรบ้าง A:เช่น ขณ

อยู่ในห้องนี้มาเกือบ7ปี มีคนที่เคยเห็น ฌานสัมมาสมาธิน้อยมาก ฌานสัมมาสมาธิ เป็นหัวใจหลักการภาวนา 1.ฌาน คือสติและสัมปชัญญะ อันเป็นการรู้สัมปชัญญะ คล้ายความรู้สึกตัว แต่เป็นการรู้ ทั้งรู้ทั้งรูปทั้งนาม