แบ่งปันเกร็ดความรู้เรื่องสุขภาพทั้งโรคภัยไข้เจ็บ วิธีออกกำลังกาย เคล็ดลับลดน้ำหนัก เพื่อสุขภาพที่แข็งแรง อยู่กินของอร่อยไปได้อีกนาน ๆ
ข่าวอาชญากรรม รวมถึงข่าวอุบัติภัยต่างๆ นอกจากความเสียหายที่เกิดขึ้นกับสถานที่ และร่างกายของผู้ประสบเคราะห์ร้ายแล้ว จิตใจก็เป็นอีกส่วนหนึ่งที่เรามองไม่เห็น แต่เกิดความเสียหายอย่างหนักจนทำให้ผู้ป่วยมีปัญหาในการดำเนินชีวิตแม้ว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจะผ่านไปนานแล้วก็ตาม
อาการนี้เรียกว่า PTSD
PTSD คืออะไร?
PTSD ย่อมาจาก Post-Traumatic Stress Disorder คือสภาวะป่วยทางจิตใจเมื่อเผชิญกับเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจอย่างร้ายแรง ส่งผลให้เกิดความเครียดอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นความสะเทือนใจ เศร้าเสียใจจากความสูญเสียที่เกิดขึ้นกับตัวเอง หรือคนอื่น การถูกทรมานจากการทำร้ายร่างกายทั้งกับตัวเอง และคนใกล้ชิด เช่น เห็นคนอื่นเสียชีวิตต่อหน้าต่อตา ถูกขัง ข่มขืน ปล้นฆ่า หรือการอยู่ร่วมในเหตุการณ์ หรืออุบัติเหตุรุนแรง เช่น การก่อจลาจล สงคราม ไฟไหม้ แผ่นดินไหว น้ำท่วม ฯลฯ เป็นต้น
ความทรงจำเหล่านี้ทำร้ายจิตใจจนทำให้มีปัญหาในการทำงาน เข้าสังคม และการดำเนินชีวิตประจำวันที่ไม่เหมือนเดิม
อาการของภาวะ PTSD
อาการของ PTSD แบ่งออกเป็น 2 ระยะคร่าวๆ คือ
ระยะทำใจ เป็นระยะที่เกิดความทุกข์ทรมานทันทีหลังเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจบลง เป็นความเครียดที่เกิดขึ้นโดยฉับพลัน แต่อาจทำให้เกิดอาการทางประสาทได้
ระยะที่สอง อาจเป็นระยะที่เกิดขึ้นหลังเหตุการณ์ผ่านไปแล้วสักพัก โดยอาจมีอาการเกิดขึ้น 1 เดือน หรืออาจนานเป็นปีๆ ได้ โดยอาการที่อาจเกิดขึ้นได้ คือ
เห็นภาพหลอนจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นซ้ำๆ บ่อยๆ
เกิดความตื่นตัว ระแวดระวัง ตื่นตระหนกตกใจว่าอาจจะเกิดเหตุการณ์แบบนั้นขึ้นอีก ทำให้เกิดอารมณ์โมโหง่าย เกรี้ยวกราด กระสับกระส่าย นอนไม่หลับ ไม่มีสมาธิ และเครียดง่าย
หลีกเลี่ยงการรับรู้เรื่องราวที่คล้ายกับเหตุการณ์รุนแรงที่เกิดขึ้น เช่น ข่าวอาชญากรรม หรืออุบัติภัยต่างๆ จากสื่อ หรือการพูดคุยบอกเล่าเรื่องที่เกี่ยวข้องจากคนรอบข้าง
เริ่มรู้สึกกับตัวเองในทางลบ โทษตัวเอง มองไม่เห็นคุณค่าของตัวเอง ไม่มีความสุขไม่ว่าจะทำอะไร ไม่อยากทำในสิ่งที่เคยทำแล้วมีความสุข จนเริ่มไม่อยากมีชีวิตอยู่อีกต่อไป และอาจนำไปสู่การฆ่าตัวตายได้
AdvertisementReplay Ad
กลุ่มเสี่ยงอาการ PTSD
เคยถูกทำร้ายร่างกาย และจิตใจจากคนอื่นเมื่อยังเด็ก
มีปัญหาในการเข้าสังคม ไม่มีเพื่อนหรือครอบครัวคอยอยู่เคียงข้าง หรือช่วยเหลือ
คอยพึ่งพาคนอื่นตลอด ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้
มีอาการทางจิตอยู่แล้ว เช่น เป็นโรคซึมเศร้า ไบโพล่า วิตกกังวล
ไม่มีประสบการณ์ หรือมีปัญหาเรื่องการปรับตัวเข้ากับอะไรใหม่ๆ
ผู้หญิง มีแนวโน้มจะเป็น PTSD ได้มากกว่าผู้ชาย
การรักษาผู้ป่วย PTSD
อันดับแรกตัวเอง และคนรอบข้างต้องคอยสังเกตอาการของคนที่ประสบกับเหตุการณ์ร้ายแรงเหล่านั้นอย่างใกล้ชิด หากพบว่าตัวเอง หรือเขาเหล่านั้นมีปัญหาจนเกิดความลำบากในการใช้ชีวิต หรือเริ่มส่งผลเสียต่อสุขภาพอย่างเห็นได้ชัด เช่น เบื่ออาหารจนน้ำหนักลง โทรม ซีด ไม่ดูแลตัวเองเหมือนเดิม ควรรีบปรึกษาจิตแพทย์โดยเร็ว เพื่อทำการประเมินอาการ และเข้ารับการรักษาอย่างถูกต้อง โดยอาจได้รับการรักษาทั้งจากการบำบัดจิตใจ เผชิญหน้ากับสิ่งที่กลัวจนเอาชนะมาได้ ฝึกการผ่อนคลายความเครียดด้วยตัวเอง ทำกลุ่มบำบัด แชร์ประสบการณ์ที่เกิดขึ้นให้คนอื่นได้รับรู้ และอาจได้รับยาเพื่อผ่อนคลายความตึงเครียดที่เกิดขึ้น
เคล็ดลับสุขภาพดี ผู้ป่วย PTSD ภาวะป่วยทางจิตหลังถูกทรมาน จะเยียวยาจิตใจอย่างไร?
ข่าวอาชญากรรม รวมถึงข่าวอุบัติภัยต่างๆ นอกจากความเสียหายที่เกิดขึ้นกับสถานที่ และร่างกายของผู้ประสบเคราะห์ร้ายแล้ว จิตใจก็เป็นอีกส่วนหนึ่งที่เรามองไม่เห็น แต่เกิดความเสียหายอย่างหนักจนทำให้ผู้ป่วยมีปัญหาในการดำเนินชีวิตแม้ว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจะผ่านไปนานแล้วก็ตาม
อาการนี้เรียกว่า PTSD
PTSD คืออะไร?
PTSD ย่อมาจาก Post-Traumatic Stress Disorder คือสภาวะป่วยทางจิตใจเมื่อเผชิญกับเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจอย่างร้ายแรง ส่งผลให้เกิดความเครียดอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นความสะเทือนใจ เศร้าเสียใจจากความสูญเสียที่เกิดขึ้นกับตัวเอง หรือคนอื่น การถูกทรมานจากการทำร้ายร่างกายทั้งกับตัวเอง และคนใกล้ชิด เช่น เห็นคนอื่นเสียชีวิตต่อหน้าต่อตา ถูกขัง ข่มขืน ปล้นฆ่า หรือการอยู่ร่วมในเหตุการณ์ หรืออุบัติเหตุรุนแรง เช่น การก่อจลาจล สงคราม ไฟไหม้ แผ่นดินไหว น้ำท่วม ฯลฯ เป็นต้น
ความทรงจำเหล่านี้ทำร้ายจิตใจจนทำให้มีปัญหาในการทำงาน เข้าสังคม และการดำเนินชีวิตประจำวันที่ไม่เหมือนเดิม
อาการของภาวะ PTSD
อาการของ PTSD แบ่งออกเป็น 2 ระยะคร่าวๆ คือ
ระยะทำใจ เป็นระยะที่เกิดความทุกข์ทรมานทันทีหลังเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจบลง เป็นความเครียดที่เกิดขึ้นโดยฉับพลัน แต่อาจทำให้เกิดอาการทางประสาทได้
ระยะที่สอง อาจเป็นระยะที่เกิดขึ้นหลังเหตุการณ์ผ่านไปแล้วสักพัก โดยอาจมีอาการเกิดขึ้น 1 เดือน หรืออาจนานเป็นปีๆ ได้ โดยอาการที่อาจเกิดขึ้นได้ คือ
เห็นภาพหลอนจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นซ้ำๆ บ่อยๆ
เกิดความตื่นตัว ระแวดระวัง ตื่นตระหนกตกใจว่าอาจจะเกิดเหตุการณ์แบบนั้นขึ้นอีก ทำให้เกิดอารมณ์โมโหง่าย เกรี้ยวกราด กระสับกระส่าย นอนไม่หลับ ไม่มีสมาธิ และเครียดง่าย
หลีกเลี่ยงการรับรู้เรื่องราวที่คล้ายกับเหตุการณ์รุนแรงที่เกิดขึ้น เช่น ข่าวอาชญากรรม หรืออุบัติภัยต่างๆ จากสื่อ หรือการพูดคุยบอกเล่าเรื่องที่เกี่ยวข้องจากคนรอบข้าง
เริ่มรู้สึกกับตัวเองในทางลบ โทษตัวเอง มองไม่เห็นคุณค่าของตัวเอง ไม่มีความสุขไม่ว่าจะทำอะไร ไม่อยากทำในสิ่งที่เคยทำแล้วมีความสุข จนเริ่มไม่อยากมีชีวิตอยู่อีกต่อไป และอาจนำไปสู่การฆ่าตัวตายได้
AdvertisementReplay Ad
กลุ่มเสี่ยงอาการ PTSD
เคยถูกทำร้ายร่างกาย และจิตใจจากคนอื่นเมื่อยังเด็ก
มีปัญหาในการเข้าสังคม ไม่มีเพื่อนหรือครอบครัวคอยอยู่เคียงข้าง หรือช่วยเหลือ
คอยพึ่งพาคนอื่นตลอด ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้
มีอาการทางจิตอยู่แล้ว เช่น เป็นโรคซึมเศร้า ไบโพล่า วิตกกังวล
ไม่มีประสบการณ์ หรือมีปัญหาเรื่องการปรับตัวเข้ากับอะไรใหม่ๆ
ผู้หญิง มีแนวโน้มจะเป็น PTSD ได้มากกว่าผู้ชาย
การรักษาผู้ป่วย PTSD
อันดับแรกตัวเอง และคนรอบข้างต้องคอยสังเกตอาการของคนที่ประสบกับเหตุการณ์ร้ายแรงเหล่านั้นอย่างใกล้ชิด หากพบว่าตัวเอง หรือเขาเหล่านั้นมีปัญหาจนเกิดความลำบากในการใช้ชีวิต หรือเริ่มส่งผลเสียต่อสุขภาพอย่างเห็นได้ชัด เช่น เบื่ออาหารจนน้ำหนักลง โทรม ซีด ไม่ดูแลตัวเองเหมือนเดิม ควรรีบปรึกษาจิตแพทย์โดยเร็ว เพื่อทำการประเมินอาการ และเข้ารับการรักษาอย่างถูกต้อง โดยอาจได้รับการรักษาทั้งจากการบำบัดจิตใจ เผชิญหน้ากับสิ่งที่กลัวจนเอาชนะมาได้ ฝึกการผ่อนคลายความเครียดด้วยตัวเอง ทำกลุ่มบำบัด แชร์ประสบการณ์ที่เกิดขึ้นให้คนอื่นได้รับรู้ และอาจได้รับยาเพื่อผ่อนคลายความตึงเครียดที่เกิดขึ้น