...เรียงร้อยเรื่องราวอาหารจากความทรงจำของเด็กน้อย...
...เจริญรอยก้าวตามนิยามแห่งความอร่อย ลงเป็นถ้อย ร้อยเป็นคำ เพื่อเล่าขานเป็นตำนาน แม้ผันผ่านกาลเวลา...
หลังจากที่แม่มะลิ ชักชวนนายสมคิดผู้เป็นสามี ให้แยกครอบครัวออกมาจากบ้านพ่อแม่ จึงทำให้ความสะดวกสบายในด้านความเป็นอยู่นั้นอาจลดน้อยลงไปบ้าง เพราะจะต้องมาเริ่มต้นก่อร่างสร้างตัวใหม่ แต่ในด้านจิตใจของผู้เป็นสะใภ้เช่นแม่มะลิ กลับรู้สึกโล่งใจและเป็นสุขอย่างที่สุด นางพึงพอใจที่จะแบกรับภาระการเลี้ยงดูบุตรทั้งสอง คือ กุ้งแก้ว และกุ๊กไก่ เอาไว้เพียงลำพัง เพราะนางรู้ดีว่า... ด้วยอุปนิสัยส่วนตัวของสมคิดอันเกิดจากการเลี้ยงดูแบบผิดๆของครอบครัว คงไม่สามารถดูแลเธอและลูกให้อยู่ดีมีความสุขได้...
หลายปีผ่านไป... กุ้งแก้วมีอายุครบ ๔ ขวบ ย่างเข้า ๕ ขวบ ส่วนแม่มะลิก็กำลังตั้งท้องลูกคนที่ ๓ ได้ ๗ เดือน วันนี้แม่มะลิตื่นแต่เช้าเพื่อหุงข้าว และพายเรือไปแพตาปลั่งในขณะที่เด็กน้อยทั้งสองยังคงหลับอยู่ ส่วนสมคิดผู้เป็นสามีนั้นหายหน้าหายตาไปหลายวันแล้ว และยังไม่ได้กลับเข้าบ้าน
แพตาปลั่งคือ... ร้านขายของชำของตาปลั่ง ที่ในอดีตเคยสร้างอยู่บนแพริมน้ำ และต่อมาจึงได้ย้ายขึ้นไปสร้างบนบก แต่ก็ยังคงสร้างให้ตัวหน้าร้านค้ายื่นออกมาริมน้ำ เพื่อให้ผู้คนพายเรือมาจอดเทียบ ซื้อของได้สะดวกเหมือนเช่นดั่งเคย
ชานเมืองกรุงเมื่อครั้งในอดีต... เวลาจะซื้อของกินหรือของใช้ต่างๆที่แพ ลูกค้ามักจะเลือกไม่ได้ ต้องใช้วิธีบอกชื่อสิ่งของที่ต้องการ ตามปริมาณที่อยากได้ แล้วคนขายก็จะไปหยิบมาให้ อย่างเช่นวันนี้แม่ได้ปลาทูนึ่งใหม่ๆมา ๒ เข่ง และพริกสดเม็ดใหญ่ เมื่อได้ปลาทูมา จึงก่อไฟด้วยเตาฟืน แล้วเอาปลาทูลงทอดในน้ำมันร้อนๆ กลิ่นปลาทูทอดหอมฟุ้งลอยเข้าไปแตะจมูกเด็กน้อยผมหยิกถึงภายในมุ้ง กุ้งแก้วทำจมูกฟุตฟิตทั้งที่เปลือกตายังคงปิดอยู่ กลิ่นหอมของปลาทูทอด เรียกน้ำย่อยในกระเพาะจนพุงน้อยๆส่งเสียงร้องดังโครกคราก ลุกขึ้นมาขยี้หูขยี้ตาจนสว่างดีแล้ว จึงหันไปมองดูน้อง เห็นกุ๊กไก่ยังคงนอนหลับนิ้วโป้งมือคาอยู่ในปาก เด็กน้อยออกจากมุ้งเดินโซเซงัวเงียตามกลิ่นหอมนั้นไปที่ครัว เห็นแม่กำลังง่วนอยู่กับการปอกหัวหอมและกระเทียม
"แม่จ๋า... หนูหิวข้าว วันนี้แม่ทำอะไรกินเหรอจ๊ะ" กุ้งแก้วถามแม่
"ทอดปลาทู วันนี้แม่จะตำน้ำพริกปลาทู กุ้งแก้วล้างหน้าแปรงฟันหรือยัง ถ้ายังก็ไปปลุกน้อง แล้วจัดการล้างหน้าแปรงฟันให้เรียบร้อย ค่อยมากินข้าว เดี๋ยวแม่คลุกข้าวกับปลาทูให้" แม่บอก
กุ้งแก้วเข้าไปเขย่าตัวปลุกกุ๊กไก่ที่ในมุ้ง เห็นน้องไม่ยอมตื่นจึงเดินไปหาขนไก่เอามาแหย่จมูกน้องสาว จนกุ๊กไก่รู้สึกโมโห และแล้วสองพี่น้องก็ตะลุมบอนกอดรัดฟัดเหวี่ยงกันในมุ้งตั้งแต่เช้า โดยที่ไม่มีใครยอมใคร จนกระทั่งแม่มะลิได้ยินเสียงจึงได้เข้ามาห้ามปรามและแยกลูกทั้งสองออกจากกัน พร้อมกันนั้นก็ฟาดฝ่ามือเข้าที่ต้นขาและต้นแขนกันคนละผัวะสองผัวะ จนเด็กทั้งสองต้องรีบแข่งกันโกยอ้าว วิ่งหนีไปล้างหน้าแปรงฟันแทบไม่ทัน เสร็จแล้วจึงเดินเข้าครัวไปด้วยท่าทีกล้าๆกลัวๆทั้งคู่
แม่ละมือจากการทำน้ำพริกในมื้อเช้าของตนเอง และหันมาคดข้าวใส่ชามสังกะสี กุ้งแก้วมองแม่ที่กำลังแกะปลาทูเพื่อเอาแต่เนื้อใส่ลงไปในชามข้าว แกะเนื้อปลาทูเสร็จ แม่ก็เหยาะน้ำปลาใส่ลงไปเล็กน้อย ก่อนจะใช้มือขยำข้าวกับปลาทูให้เข้ากัน
"แม่จ๋า... วันนี้หนูอยากให้แม่ป้อนข้าวหนูจัง" กุ๊กไก่อ้อนแม่
"ป้อนหนูด้วยสิ หนูก็อยากให้แม่ป้อนข้าวหนูเหมือนกันนะ" กุ้งแก้วทักท้วงเพราะกลัวจะน้อยหน้าน้องสาว แม่มะลิอมยิ้มมองลูกทั้งสองด้วยความรักใคร่เอ็นดู
เด็กน้อยทั้งสองนั่งเรียงหน้ากันให้แม่ป้อนข้าวใส่ปากด้วยมือ ข้าวคลุกปลาทูชามนั้น กุ้งแก้วและกุ๊กไก่รู้สึกสัมผัสได้ถึงความอร่อยอย่างเหลือล้น และให้ความอบอุ่นทุกๆคำ มันคือคำข้าวแห่งความทรงจำของเด็กน้อยอย่างกุ้งแก้ว ที่จะถูกตราตรึงไว้ตลอดกาล
ส่วนในความคิดอ่านของแม่มะลินั้น... คำว่าลูก... จะต้องมาก่อนตนเองเสมอ...
--------------------------------------------
"สูตรข้าวคลุกปลาทูทรงเครื่อง"
วัตถุดิบและเครื่องปรุงมีดังนี้...
๑. ปลาทูทอดแกะเอาแต่เนื้อ ๑ ตัวใหญ่
๒. ข้าวขาวหุงสวยๆ ๑ ถ้วยตวง
๓. น้ำปลาดี ๒ ช.ช.
๔. หอมแดงซอย
๕. พริกขี้หนูซอย
๖. มะนาวหั่นเป็นชิ้น
๗. แตงร้านปอกเปลือกสไลด์เป็นชิ้นบาง
๘. ผักชีหั่นท่อน
๙. น้ำมันหมู ๒ ช.ช.
วิธีทำ
๑. นำน้ำมันหมูใส่กระทะตั้งไฟให้ร้อน เอาข้าวลงคลุกผัดเร็วๆกับปลาทูด้วยไฟแรงจัด ยีเนื้อปลาให้แหลกสักหน่อย
๒. ปรุงรสด้วยน้ำปลาดี คลุกเคล้าให้เข้ากันจึงยกลง แต่งหน้าด้วยผักชี เสิร์ฟเคียงพร้อมกับหัวหอมแดงซอย พริกขี้หนูซอย และมะนาว แกล้มด้วยแตงกวาหรือแตงร้านสด
---------------------------------------------
บทประพันธ์และสูตรอาหาร โดย... เนรัญชลา NarunChala Phatthranant
กุ้งแก้วกับอาหารแห่งความทรงจำ ตอนที่ ๑ "ข้าวคลุกปลาทู"
...เจริญรอยก้าวตามนิยามแห่งความอร่อย ลงเป็นถ้อย ร้อยเป็นคำ เพื่อเล่าขานเป็นตำนาน แม้ผันผ่านกาลเวลา...
หลายปีผ่านไป... กุ้งแก้วมีอายุครบ ๔ ขวบ ย่างเข้า ๕ ขวบ ส่วนแม่มะลิก็กำลังตั้งท้องลูกคนที่ ๓ ได้ ๗ เดือน วันนี้แม่มะลิตื่นแต่เช้าเพื่อหุงข้าว และพายเรือไปแพตาปลั่งในขณะที่เด็กน้อยทั้งสองยังคงหลับอยู่ ส่วนสมคิดผู้เป็นสามีนั้นหายหน้าหายตาไปหลายวันแล้ว และยังไม่ได้กลับเข้าบ้าน
แพตาปลั่งคือ... ร้านขายของชำของตาปลั่ง ที่ในอดีตเคยสร้างอยู่บนแพริมน้ำ และต่อมาจึงได้ย้ายขึ้นไปสร้างบนบก แต่ก็ยังคงสร้างให้ตัวหน้าร้านค้ายื่นออกมาริมน้ำ เพื่อให้ผู้คนพายเรือมาจอดเทียบ ซื้อของได้สะดวกเหมือนเช่นดั่งเคย
ชานเมืองกรุงเมื่อครั้งในอดีต... เวลาจะซื้อของกินหรือของใช้ต่างๆที่แพ ลูกค้ามักจะเลือกไม่ได้ ต้องใช้วิธีบอกชื่อสิ่งของที่ต้องการ ตามปริมาณที่อยากได้ แล้วคนขายก็จะไปหยิบมาให้ อย่างเช่นวันนี้แม่ได้ปลาทูนึ่งใหม่ๆมา ๒ เข่ง และพริกสดเม็ดใหญ่ เมื่อได้ปลาทูมา จึงก่อไฟด้วยเตาฟืน แล้วเอาปลาทูลงทอดในน้ำมันร้อนๆ กลิ่นปลาทูทอดหอมฟุ้งลอยเข้าไปแตะจมูกเด็กน้อยผมหยิกถึงภายในมุ้ง กุ้งแก้วทำจมูกฟุตฟิตทั้งที่เปลือกตายังคงปิดอยู่ กลิ่นหอมของปลาทูทอด เรียกน้ำย่อยในกระเพาะจนพุงน้อยๆส่งเสียงร้องดังโครกคราก ลุกขึ้นมาขยี้หูขยี้ตาจนสว่างดีแล้ว จึงหันไปมองดูน้อง เห็นกุ๊กไก่ยังคงนอนหลับนิ้วโป้งมือคาอยู่ในปาก เด็กน้อยออกจากมุ้งเดินโซเซงัวเงียตามกลิ่นหอมนั้นไปที่ครัว เห็นแม่กำลังง่วนอยู่กับการปอกหัวหอมและกระเทียม
"แม่จ๋า... หนูหิวข้าว วันนี้แม่ทำอะไรกินเหรอจ๊ะ" กุ้งแก้วถามแม่
"ทอดปลาทู วันนี้แม่จะตำน้ำพริกปลาทู กุ้งแก้วล้างหน้าแปรงฟันหรือยัง ถ้ายังก็ไปปลุกน้อง แล้วจัดการล้างหน้าแปรงฟันให้เรียบร้อย ค่อยมากินข้าว เดี๋ยวแม่คลุกข้าวกับปลาทูให้" แม่บอก
กุ้งแก้วเข้าไปเขย่าตัวปลุกกุ๊กไก่ที่ในมุ้ง เห็นน้องไม่ยอมตื่นจึงเดินไปหาขนไก่เอามาแหย่จมูกน้องสาว จนกุ๊กไก่รู้สึกโมโห และแล้วสองพี่น้องก็ตะลุมบอนกอดรัดฟัดเหวี่ยงกันในมุ้งตั้งแต่เช้า โดยที่ไม่มีใครยอมใคร จนกระทั่งแม่มะลิได้ยินเสียงจึงได้เข้ามาห้ามปรามและแยกลูกทั้งสองออกจากกัน พร้อมกันนั้นก็ฟาดฝ่ามือเข้าที่ต้นขาและต้นแขนกันคนละผัวะสองผัวะ จนเด็กทั้งสองต้องรีบแข่งกันโกยอ้าว วิ่งหนีไปล้างหน้าแปรงฟันแทบไม่ทัน เสร็จแล้วจึงเดินเข้าครัวไปด้วยท่าทีกล้าๆกลัวๆทั้งคู่
แม่ละมือจากการทำน้ำพริกในมื้อเช้าของตนเอง และหันมาคดข้าวใส่ชามสังกะสี กุ้งแก้วมองแม่ที่กำลังแกะปลาทูเพื่อเอาแต่เนื้อใส่ลงไปในชามข้าว แกะเนื้อปลาทูเสร็จ แม่ก็เหยาะน้ำปลาใส่ลงไปเล็กน้อย ก่อนจะใช้มือขยำข้าวกับปลาทูให้เข้ากัน
"แม่จ๋า... วันนี้หนูอยากให้แม่ป้อนข้าวหนูจัง" กุ๊กไก่อ้อนแม่
"ป้อนหนูด้วยสิ หนูก็อยากให้แม่ป้อนข้าวหนูเหมือนกันนะ" กุ้งแก้วทักท้วงเพราะกลัวจะน้อยหน้าน้องสาว แม่มะลิอมยิ้มมองลูกทั้งสองด้วยความรักใคร่เอ็นดู
เด็กน้อยทั้งสองนั่งเรียงหน้ากันให้แม่ป้อนข้าวใส่ปากด้วยมือ ข้าวคลุกปลาทูชามนั้น กุ้งแก้วและกุ๊กไก่รู้สึกสัมผัสได้ถึงความอร่อยอย่างเหลือล้น และให้ความอบอุ่นทุกๆคำ มันคือคำข้าวแห่งความทรงจำของเด็กน้อยอย่างกุ้งแก้ว ที่จะถูกตราตรึงไว้ตลอดกาล
ส่วนในความคิดอ่านของแม่มะลินั้น... คำว่าลูก... จะต้องมาก่อนตนเองเสมอ...
"สูตรข้าวคลุกปลาทูทรงเครื่อง"
วัตถุดิบและเครื่องปรุงมีดังนี้...
๑. ปลาทูทอดแกะเอาแต่เนื้อ ๑ ตัวใหญ่
๒. ข้าวขาวหุงสวยๆ ๑ ถ้วยตวง
๓. น้ำปลาดี ๒ ช.ช.
๔. หอมแดงซอย
๕. พริกขี้หนูซอย
๖. มะนาวหั่นเป็นชิ้น
๗. แตงร้านปอกเปลือกสไลด์เป็นชิ้นบาง
๘. ผักชีหั่นท่อน
๙. น้ำมันหมู ๒ ช.ช.
วิธีทำ
๑. นำน้ำมันหมูใส่กระทะตั้งไฟให้ร้อน เอาข้าวลงคลุกผัดเร็วๆกับปลาทูด้วยไฟแรงจัด ยีเนื้อปลาให้แหลกสักหน่อย
๒. ปรุงรสด้วยน้ำปลาดี คลุกเคล้าให้เข้ากันจึงยกลง แต่งหน้าด้วยผักชี เสิร์ฟเคียงพร้อมกับหัวหอมแดงซอย พริกขี้หนูซอย และมะนาว แกล้มด้วยแตงกวาหรือแตงร้านสด
---------------------------------------------
บทประพันธ์และสูตรอาหาร โดย... เนรัญชลา NarunChala Phatthranant