เพราะมีอวิชชา ....จึงมีขาติ ใน ชรา ชราจึงมีปัญญาแก่ผู้นั้น...

เมื่อได้อุเบกขาจากทำสมาธิถึง “ฌาน 4” เมื่อใจเป็นกลาง จิตไม่ถูกอวิชชาครอบงำ รู้เห็นตามความเป็นจริง ควรแก่การเจริญปัญญาเพื่อฆ่ากิเลสให้หมดสิ้น

วิธีการฝึกแยก “จิต” กับ “กาย” ได้ ต้องมีฐานของ “ผู้รู้” ให้สังเกตว่า “กาย” เป็นสิ่งถูกรู้ เช่น ลมหายใจ การขยับ แขน ขา เจ็บ ปวด “จิต” คื

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๒ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๔ อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต ๑๒. ธรรมิกสูตร พุทธพจน์ "ปญฺจินฺทฺริยา มุทู สทฺธา สติ จ วิริยํ สมโถ จ วิปสฺสนา" "อินทรีย์ ๕ คือ ศรัทธา สต

การทำวิปัสสนาทำลายกิเลสดีที่สุด คือ ทำสมถสมาธิ จนจิตรวมเป็นอัปนาสมาธิถึงจิตเดิมแท้ คือ จิตหนึ่งประภัสสรผสมกับความว่าง สภาวะนั้นไม่มีสุข ไม่มีทุกข์ ไม่ผัสสทางกาย ลมหายใจ มีแต่จิตตั้งมั่นและอุเบกขา อยู่