ถามคะ สงสัย...มันมี ปฐมสมาธิ ทุติยสมาธิ ตติสมาธิและจตุตถสมาธิ ไหมคะ?

ถ้าเอาแค่ สมาธิ  มันไม่มีครับ

สมาธิ คือ การจับจ้อง หรือ โฟกัส  หรือ ดู อะไรสักอย่าง ไม่ว่าจะ รูป รส กลิ่น เสียง ความคิด และอื่นๆ  คำว่า โฟกัส น่าจะเข้าใจตรงกว่า

พูดถึงสมาธิ จะมีกลุ่มเดียวกันคือ

อานาปานสติ ที่หมายถึง การรับรู้แบบไม่จับจ้องมอง

สมาธิกับ อานาปานสติ 2 อย่างนี้เกิดคู่กัน เราใช้มันและมีมันตลอดเวลา ตอนนี้ที่เธออ่านอยู่ก็สมาธิ การที่เธอรับรู้สิ่งอื่นไปด้วย เช่น รู้ว่ามีคนมา มีคนเรียก รู้สีในส่วนที่ไม่ได้โฟกัส พวกนี้อานาปานสติหมด

......

เบื้องต้นของความรู้ด้านสมาธิ อานาปานสติมีเท่านั้นครับ

มันจะมีต่อมาที่ตัวพ่วง เรียก กสิน

กสินคือการซูม

เธอหยิบของหรือเหรียญมาดู

ส่ายมือไปมา หากมองตาม คือสมาธิ
ส่ายมือไปมา หากไม่มองตามแต่รับรู้ว่ามันขยับ คือ อานาปานสติ

ลองมองดูลายละเอียดดูพวกนี้คือกสิน

ความสามารถของ กสินคือ ปิดกัน อานาปานสติ ครับ เหมือนเวลา เธอส่องกล้องจุลทรรศน์ ส่องกล้องโทรทรรศน์ นั่นแหละ มันจะปิดรอบข้าง แต่เห็นจุดที่เป็นสมาธิ หรือ จุดโฟกัส มากขึ้น

......

ต่อมา ขั้นสมาธิที่ว่าคืออะไร

ขั้นพวกนั้นเรียกว่า ชาญ หรือ ความชำนาญในการโฟกัสในดารรับรู้

เล่นเกมอยู่ อย่ากวนสิ ต้องการสมาธิ วอกแวกไม่ได้

เนี่ยก็ตัวอย่าง สมาธิกสิน ที่เห็นชัดครับ

มีอีกหลายแบบ

สำหรับการเรียนการสอนของเด็กใหม่ มันยากที่จะเข้าใจ แต่ บางคนติดนิสัยดั้งเดิมมา จึงมีการแบ่งลำดับการเรียนรู้เป็นขั้นๆ

อานาปานสติ แบ่งมา 16 ขั้น

สมาธิกสิน แบ่งมา 4ความลึก

ซึ่งอยู่ที่คนเขียนตำราหรือคนสอนว่าเขาจะวางหลักสูตรแบบใด

มีหลายหลัก หลายต้นกำเนิด หลายภาษา

แต่ก็ชี้อันเดียวกัน

เวลาใช้จริงมันผสมกันตลอดครับ แต่มันมีไว้เรียกอธิบายเวลาเราสอน ว่า ออ อีตอนนี้อาการงี้ลักษณะงี้ คืออะไร เป็นแบบไหน อย่างไร

ใช้ชี้อธิบายลายละเอียดกับลูกศิษย์ได้ง่ายดี

ดังนั้นของจริงเวลาใช้ ไม่มีลำดับ ไม่มีชื่อเรียก ไม่มีขั้น

แต่ถ้าเรียกไม่ได้ก็คุยกับอีกคนยาก

ไม่งั้นก็ต้องมาตั้งชื่อเอาเอา

อูก้า บาดู อุปีป้า อะไรก็ว่าไป

ชี้เฉพาะเวลาคุยเฉยๆ

คำต่างๆมันมีความหมาย อธิบายลายละเอียด เราจะชอบตำราไหน ภาษาไหน แบบไหน มีเยอะเลือกหาอ่านได้ หรือสนใจสอบถามเชิงลึกก็ได้ผมตอบได้ แต่อาจไม่ตรงตำราเขาบางทีก็คนละตำรา หลายๆอันเรียนจากประสบการณ์มากกว่า

ดังนั้นอยู่ที่เธอถนัด ชอบ หรือ อยากเข้าใจแบบใด