ภูมิแพ้อากาศ (Allergic Rhinitis) คือโรคภูมิแพ้ประเภทหนึ่ง เป็นภาวะที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ในอากาศมากกว่าปกติ โดยทั่วไปมักเกิดจากสารที่สูดเข้าไป เช่น ฝุ่นละออง PM 2.5 เกสรดอกไม้ เชื้อรา ไรฝุ่น หรือขนสัตว์ อาการของภูมิแพ้อากาศสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในฤดูกาล
8 กลุ่มอาหารต้านภูมิแพ้
กลุ่มสังกะสี (ซิงค์)
มีบทบาทต่อการทำงานของร่างกายหลายส่วน ทั้งการเจริญเติบโต ระบบภูมิคุ้มกัน และผิวหนัง โดยเป็นแร่ธาตุที่ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ขึ้นเองได้ เราจึงจำเป็นต้องรับประทานอาหาร
สามารถพบได้ในเนื้อสัตว์ นมและผลิตภัณฑ์จากนม อาหารทะเลโดยเฉพาะหอย และยังพบได้ในพืช เช่น ข้าวกล้อง ธัญพืช เห็ด และถั่วเปลือกแข็งชนิดอื่น ๆ
กลุ่มแมกนีเซียม
เป็นแร่ธาตุที่สำคัญต่อระบบภูมิคุ้มกันและระบบประสาท และยังช่วยลดการหลั่งของสารฮิสตามีน ซึ่งทำให้เกิดอาการ เช่น คัน จาม หรือผื่นแดง แมกนีเซียมมีอยู่ทั่วไปในอาหารจากพืช สัตว์ และในเครื่องดื่มบางชนิด โดยเฉพาะในพืชตระกูลถั่วและธัญพืชเต็มเมล็ด
ตัวอย่างอาหารในกลุ่มนี้ เช่น เมล็ดฟักทอง เมล็ดทานตะวัน อัลมอนด์ เม็ดมะม่วงหิมพานต์ วอลนัท ผักใบเขียว ผักโขม คะน้า บรอกโคลี ข้าวโอ๊ต ข้าวกล้อง ควินัว ข้าวบาร์เลย์ เป็นต้น
กลุ่มต้านอนุมูลอิสระ
สารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) เป็นสารประกอบสำคัญที่ช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยลดการอักเสบและเสริมสร้างภูมิคุ้มกันซึ่งสารต้านอนุมูลอิสระนั้นมีหลายตัว แต่ที่รู้จักกันมาและหาได้ง่ายในอาหารประเภทผักใบเขียว หรือผลไม้ที่มีรสเปรี้ยวก็คือ วิตามินซี นอกจากจะเป็นสารช่วยต้านอนุมูลอิสระ เสริมสร้างภูมิคุ้มกันแล้ว ยังช่วยลดการปล่อยสารฮีสตามีน ซึ่งสารที่เป็นตัวกระตุ้นอาการแพ้
ตัวอย่างผักผลไม้ที่ควรทาน เช่น ส้ม มะนาว ฝรั่ง สตรอว์เบอร์รี พริกหวาน ผักคะน้า ผักปวยเล้ง มะระขี้นก มะขามป้อม มะขามเทศ ผักโขม บร็อกโคลี ชาเขียว
กลุ่มกรดไขมันโอเมก้า-3
กรดไขมันโอเมก้า-3 เป็นกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยวชนิดหนึ่ง ซึ่งจำเป็นต่อระบบการทำงานต่าง ๆ ภายในร่างกาย จัดเป็นกรดไขมันจำเป็นที่ร่างกายสร้างเองไม่ได้ ต้องได้รับจากการรับประทานอาหารอื่น ๆ โดยกรดไขมันนี้จะช่วยลดการอักเสบที่เกิดจากภูมิแพ้
มักพบในอาหารประเภทปลาทะเลและถั่วเปลือกแข็ง เช่น ปลาแซลมอน ปลาทู ปลากระพง ปลาทูน่า วอลนัท เมล็ดแฟลกซ์
กลุ่มโพรไบโอติกส์
จุลินทรีย์ขนาดเล็กชนิดหนึ่งที่อาศัยอยู่ในร่างกายมนุษย์ โดยเฉพาะในส่วนระบบทางเดินอาหาร โดยเป็นจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ เนื่องจากมีส่วนช่วยในการทำงานของระบบทางเดินอาหาร และเป็นอาหารเสริมภูมิคุ้มกันภูมิแพ้อย่างหนึ่ง โดยจะช่วยสร้างสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญต่อระบบภูมิคุ้มกันรวมถึงโรคภูมิแพ้
ตัวอย่างอาหารที่มีโพรไบโอติกส์ เช่น โยเกิร์ต นมเปรี้ยว กิมจิ นัตโตะ เทมเป้
กลุ่มไบโอฟลาโวนอยด์
เป็นสารในกลุ่ม โพลีฟีนอล(polyphenols) บางครั้งเรียกสั้น ๆ ว่าวิตามินพี (Vitamin P) โดยในธรรมชาติเรามักพบไบโอฟลาโวนอยด์คู่กับวิตามินซีเสมอ และเป็นสารที่พบได้ในพืชหลายชนิด ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการช่วยลดการอักเสบและปรับสมดุลระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยลดการปล่อยสารฮิสตามีน (Histamine) ที่ร่างกายปล่อยออกมาเมื่อเกิดการตอบสนองต่อภูมิแพ้
ตัวอย่างอาหารในกลุ่มนี้ เช่น หัวหอม แอปเปิล ชาเขียว เบอร์รี ส้มโอ
กลุ่มโปรตีน
โปรตีนเป็นอีกหนึ่งในสารอาหารที่สำคัญต่อการเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยซ่อมแซมเซลล์ในร่างกาย ช่วยในการผลิตแอนติบอดีที่ช่วยต่อสู้กับสารก่อภูมิแพ้ อย่างไรก็ตามโปรตีนบางอย่างอาจจะกระตุ้นให้เกิดการแพ้ได้ในผู้ที่ย่อยโปรตีนได้ไม่สมบูรณ์ เช่น โปรตีนจากนมวัว ไข่ หรือถั่วลิสง
โปรตีนจากธัญพืช: ถั่วและธัญพืช ถั่วลูกไก่ ถั่วเลนทิล ถั่วดำ เต้าหู้ เทมเป้ เมล็ดเจีย เมล็ดแฟลกซ์ เมล็ดฟักทอง ควินัว
โปรตีนจากสัตว์: ปลาแซลมอน ปลาซาร์ดีน ปลาทูน่า เนื้อไก่ ไข่ (สำหรับผู้ที่ไม่แพ้ไข่)
โปรตีนจากนม (สำหรับผู้แพ้นมวัว) : นมแพะ นมถั่วเหลือง หรือนมอัลมอนด์ (กรณีที่ไม่แพ้ถั่ว)
กลุ่มซีลีเนียม
เป็นธาตุที่มีอยู่ตามธรรมชาติในดินและพบได้ในอาหารหลายชนิด เช่น อาหารทะเล และเครื่องในสัตว์ ร่างกายไม่สามารถผลิตซีลีเนียมขึ้นเองได้ จำเป็นต้องได้รับจากอาหาร เป็นแร่ธาตุที่มีความสำคัญต่อสุขภาพและอาการภูมิแพ้ นอกจากนี้ซีลีเนียมมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดการอักเสบและเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ตัวอย่างอาหารในกลุ่มนี้ เช่น
ถั่วและเมล็ดพืช: ถั่วบราซิล เมล็ดทานตะวัน เมล็ดแฟลกซ์ ข้าวโอ๊ต ข้าวกล้อง ควินัว
อาหารทะเล: ปลาแซลมอน ปลาทูน่า หอยนางรม ปลาซาร์ดีน
เนื้อสัตว์: ไก่ ไข่ไก่
พืชผัก: ผัก เห็ด กระเทียม ผักโขม
คนเป็นโรคภูมิแพ้ห้ามกินอะไร?
อาหารที่คนเป็นโรคภูมิแพ้ควรหลีกเลี่ยงได้แก่อาหารที่กระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ ซึ่งอาหารที่มักมีสารก่อภูมิแพ้ เช่น
นมวัวและผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของนม
ไข่ โดยเฉพาะไข่ขาวที่มีโปรตีนซึ่งอาจกระตุ้นภูมิแพ้
ถั่วลิสงและถั่วเปลือกแข็ง เช่น อัลมอนด์ วอลนัท เม็ดมะม่วงหิมพานต์
ถั่วเหลือง พบในเต้าหู้ ซอสถั่วเหลือง และอาหารแปรรูป
อาหารทะเลและหอย เช่น กุ้ง ปู หอยนางรม
แป้งสาลีและกลูเตน
ผักหรือพืชบางชนิด
8 กลุ่มอาหารต้านภูมิแพ้จากฝุ่น PM2.5 สร้างภูมิ ลดการอักเสบ