คู่มือการดูแล ผู้ป่วยสโตรกที่มีภาวะเพิกเฉยครึ่งซีก

  

     ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่มีภาวะเพิกเฉยครึ่งซีก ((Post stroke hemispatial neglect)) มีความเสี่ยงสูงที่จะหกล้ม หลงทิศทาง สับสนมากกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ไม่มีภาวะนี้ ส่วนมากอาจทำให้การฝึก การกลับไปใช้ชีวิตประจำวันตามปกติของผู้ป่วยทำได้ยาก อาจมีผลการฟื้นฟูที่แย่กว่า และอาจต้องพักรักษาตัวในโรงพยาบาลนานขึ้นกว่าผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองกลุ่มที่ไม่มีภาวะเพิกเฉยครึ่งซีก

    วันนี้หมอจะขอมาอธิบายสั้นๆ เกี่ยวกับเคล็ดลับ และข้อมูลที่จะสามารถช่วยคนไข้และญาติผู้ดูแลในการเริ่มต้นกันค่ะ

เมื่อเกิดโรคหลอดเลือดสมองขึ้น หลอดเลือดที่นำออกซิเจนและสารอาหารไปเลี้ยงสมองก็จะถูกอุดตันด้วยลิ่มเลือดหรือหากเป็นกลุ่มที่เป็นหลอดเลือดสมองแตก ก็เหมือนท่อส่งน้ำรั่วแตกนั้นเองค่ะ "

     โรคหลอดเลือดสมองส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยแต่ละคนแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับการบาดเจ็บที่สมองและความบกพร่องของเครือข่ายประสาท (neural network) ว่ากระทบตรงส่วนไหน ทางเดินของประสาทสั่งการ/ประสาทรับความรู้สึกส่วนไหนผิดปกติไปบ้าง

ภาวะเพิกเฉยครึ่งซีกเป็นกลุ่มอาการที่มักเกิดขึ้นหลังจากเกิดโรคหลอดเลือดสมอง เป็นผลมาจากการบาดเจ็บที่สมองส่วนที่ทำให้เครือข่ายประสาทของ “การรับรู้ความสนใจเชิงพื้นที่ลดลง” และส่งผลต่อการใช้งานกล้ามเนื้อและการสัมผัสรับรู้ด้านที่เกี่ยวข้อง นั้นเองค่ะ

ผู้ป่วยอาจพบว่า มีปัญหา ดังนี้

- ผู้ป่วยอาจประสบปัญหาในการหาวัตถุที่อยู่ด้าน “ไม่ดี” ของตน

- ผู้ป่วยอาจประสบปัญหาเดินชนประตูด้าน “ไม่ดี” ของตน

- ผู้ป่วยอาจรู้สึกลำบากในการอ่านป้ายหน้าประตู นาฬิกา พาดหัวข่าวในหนังสือพิมพ์ หรือเมนูอาหาร

- ผู้ป่วยอาจได้ยินคนพูดว่า ‘มองไปทางซ้ายสิ” “ระวังทางซ้ายสิ” อยู่บ่อยๆ แต่ไม่เข้าใจว่าทำไม

- ผู้ป่วยอาจต้องได้รับการเตือนหลายครั้งต่อวันว่า ต้องดูแลแขนและขาที่อ่อนแรง เพราะผู้ป่วยไม่ได้สนใจว่ามีแขนขาข้างนั้นอยู่กับตัว จึงเป็นที่มาของคำว่า อาการ “เพิกเฉย” “ละเลย” นั่นเอง

นี่คือตัวอย่างของภาวะเพิกเฉยครึ่งซีกที่ผู้ป่วยและญาติจะพบได้ และควรเข้าใจเพื่อการดูแล ใส่ใจ และระมัดระวังที่ถูกต้องมากขึ้น

หากญาติผู้ดูแลสังเกตว่าผู้ป่วยมีภาวะดังกล่าว อย่าลืมบอก ทีมแพทย์ พยาบาล หรือนักกายภาพฟื้นฟูที่ดูแลโรคหลอดเลือดสมองเกี่ยวกับอาการนี้ เพื่อที่จะรับการรักษาที่เหมาะกับผู้ป่วยได้นะคะ 🍀

- - - - - - - - - - - - - - - -

ด้วยความห่วงใยจากทีมแพทย์ VivaWellness 🍀

โดยพญ. วรัชยา วลัยลักษณาภรณ์
แพทย์เฉพาะทางด้านสมองและระบบประสาท เชี่ยวชาญด้านโรคหลอดเลือดสมอง