ถ้าเราจะเริ่มต้นฝึกเจริญวิปัสสนา เราจะทำอย่างไร?
ถ้าหากว่าสามารถกำหนดปรมัตถ์ไปได้เลยก็เป็นเรื่องดี
ถ้าหากว่ามีสติปัญญาพอก็กำหนดปรมัตถ์ไปได้เลย
กำหนดให้เป็นวิปัสสนาไปได้เลย
คือกำหนดรูปนามไปเลย
กำหนดที่กาย
ก็ไปกำหนดเย็น ร้อน อ่อน แข็ง หย่อน ตึง
ไปกำหนดความรู้สึก
ความรู้สึก มันตึง มันหย่อน มันไหว มันกระเพื่อม
มันเย็น มันร้อน
ไปกำหนดความรู้สึกสบาย ไม่สบาย ในส่วนต่าง ๆ ของกาย
โดยไม่ได้เพ่งเป็นรูปร่างแขนขาหน้าตา
กำหนดเพียงความรู้สึก
แล้วก็กำหนดรู้นามในส่วนของจิตใจไปด้วย
กำหนดจิต #กำหนดธาตุรู้ #สภาพรู้
กำหนดความนึกคิด
กำหนดความพอใจ ไม่พอใจ
กำหนดความสุข ความไม่สงบ ความสงบก็ดีต่าง ๆ
กำหนดสภาพเห็น ได้ยิน รู้กลิ่น รู้รส
ถ้าทำอย่างนี้ไปเลย ก็เป็นวิปัสสนาไปเลย
คือกำหนดปรมัตถ์
ค่อยๆฝึกดูรูปนามแต่ละขณะๆ
ใช้สมาธิเพียงแค่ขณิกสมาธิ
สงบเล็กน้อย ไม่ได้สงบมาก
จิตยังเปลี่ยนแปลง #รับอารมณ์ต่างๆ #วนเวียน
บางครั้งมันก็จึงไม่สงบ
ไม่สงบก็กำหนดดูความไม่สงบ
บางครั้งมันก็สงบก็ดูความสงบ
เพราะว่าสมาธิมันน้อย มันจะไม่สงบโดยตลอด
มันมีนิวรณ์เข้ามาแทรกได้
เกิดท้อถอยบ้าง เกิดกามราคะบ้าง เกิดพยาบาทบ้าง
เกิดสงสัยบ้าง เกิดรำคาญใจบ้าง ฟุ้งซ่านบ้าง
ก็เอาสิ่งเหล่านี้มาเป็นกรรมฐาน #เอานิวรณ์เหล่านี้เป็นกรรมฐาน
มันฟุ้ง ก็ดูความฟุ้ง
มันมีราคะ ก็ดูความรู้สึกเหล่านั้น
มันมีสงสัย ก็ดูความสงสัย
มันมีท้อถอย ก็ดูความท้อถอย
มันมีความรำคาญใจ ก็ดูความรำคาญใจ
เรียกว่ากิเลสเกิดขึ้นก็ดูกิเลส
กุศลธรรมเกิดขึ้นก็ดูกุศลธรรม
บางครั้งมันมีความศรัทธา มีปีติ
มันมีความสงสาร มีเมตตา มีความละอายต่อบาป
ก็กำหนดรู้สิ่งเหล่านี้
ถ้าอย่างนี้จะเป็นวิปัสสนาเรื่อย ๆ ไป
ทำทุกระยะ
ไม่ว่าจะอยู่ในอิริยาบถยืน เดิน นั่ง นอน
ก็ไปดูความรู้สึกเหล่านี้ทั้งหมด
ยืน ก็ไปกำหนดความรู้สึกเหล่านี้
นอน ก็ดูความรู้สึกเหล่านี้
นั่ง ก็ดูความรู้สึกเหล่านี้
ธรรมบรรยาย ปฏิบัติกรรมฐานเป็นบ้าจริงหรือ
(รวมพระธรรมเทศนา หมวดกรรมฐาน ชุดที่ ๓)
.............................
ธัมโมวาท โดยหลวงพ่อสุรศักดิ์ เขมรังสี
เจ้าอาวาสวัดมเหยงคณ์ พระนครศรีอยุธยา
📝🧘ปริยัติ+ปฏิบัติ : ถ้าเราจะเริ่มต้นฝึกเจริญวิปัสสนา เราจะทำอย่างไร?
ถ้าหากว่าสามารถกำหนดปรมัตถ์ไปได้เลยก็เป็นเรื่องดี
ถ้าหากว่ามีสติปัญญาพอก็กำหนดปรมัตถ์ไปได้เลย
กำหนดให้เป็นวิปัสสนาไปได้เลย
คือกำหนดรูปนามไปเลย
กำหนดที่กาย
ก็ไปกำหนดเย็น ร้อน อ่อน แข็ง หย่อน ตึง
ไปกำหนดความรู้สึก
ความรู้สึก มันตึง มันหย่อน มันไหว มันกระเพื่อม
มันเย็น มันร้อน
ไปกำหนดความรู้สึกสบาย ไม่สบาย ในส่วนต่าง ๆ ของกาย
โดยไม่ได้เพ่งเป็นรูปร่างแขนขาหน้าตา
กำหนดเพียงความรู้สึก
แล้วก็กำหนดรู้นามในส่วนของจิตใจไปด้วย
กำหนดจิต #กำหนดธาตุรู้ #สภาพรู้
กำหนดความนึกคิด
กำหนดความพอใจ ไม่พอใจ
กำหนดความสุข ความไม่สงบ ความสงบก็ดีต่าง ๆ
กำหนดสภาพเห็น ได้ยิน รู้กลิ่น รู้รส
ถ้าทำอย่างนี้ไปเลย ก็เป็นวิปัสสนาไปเลย
คือกำหนดปรมัตถ์
ค่อยๆฝึกดูรูปนามแต่ละขณะๆ
ใช้สมาธิเพียงแค่ขณิกสมาธิ
สงบเล็กน้อย ไม่ได้สงบมาก
จิตยังเปลี่ยนแปลง #รับอารมณ์ต่างๆ #วนเวียน
บางครั้งมันก็จึงไม่สงบ
ไม่สงบก็กำหนดดูความไม่สงบ
บางครั้งมันก็สงบก็ดูความสงบ
เพราะว่าสมาธิมันน้อย มันจะไม่สงบโดยตลอด
มันมีนิวรณ์เข้ามาแทรกได้
เกิดท้อถอยบ้าง เกิดกามราคะบ้าง เกิดพยาบาทบ้าง
เกิดสงสัยบ้าง เกิดรำคาญใจบ้าง ฟุ้งซ่านบ้าง
ก็เอาสิ่งเหล่านี้มาเป็นกรรมฐาน #เอานิวรณ์เหล่านี้เป็นกรรมฐาน
มันฟุ้ง ก็ดูความฟุ้ง
มันมีราคะ ก็ดูความรู้สึกเหล่านั้น
มันมีสงสัย ก็ดูความสงสัย
มันมีท้อถอย ก็ดูความท้อถอย
มันมีความรำคาญใจ ก็ดูความรำคาญใจ
เรียกว่ากิเลสเกิดขึ้นก็ดูกิเลส
กุศลธรรมเกิดขึ้นก็ดูกุศลธรรม
บางครั้งมันมีความศรัทธา มีปีติ
มันมีความสงสาร มีเมตตา มีความละอายต่อบาป
ก็กำหนดรู้สิ่งเหล่านี้
ถ้าอย่างนี้จะเป็นวิปัสสนาเรื่อย ๆ ไป
ทำทุกระยะ
ไม่ว่าจะอยู่ในอิริยาบถยืน เดิน นั่ง นอน
ก็ไปดูความรู้สึกเหล่านี้ทั้งหมด
ยืน ก็ไปกำหนดความรู้สึกเหล่านี้
นอน ก็ดูความรู้สึกเหล่านี้
นั่ง ก็ดูความรู้สึกเหล่านี้
ธรรมบรรยาย ปฏิบัติกรรมฐานเป็นบ้าจริงหรือ
(รวมพระธรรมเทศนา หมวดกรรมฐาน ชุดที่ ๓)
.............................
ธัมโมวาท โดยหลวงพ่อสุรศักดิ์ เขมรังสี
เจ้าอาวาสวัดมเหยงคณ์ พระนครศรีอยุธยา