เมื่อวันที่ 19 ก.ย. ที่ผ่านมา มีการจัดพิธีมอบรางวัลอิกโนเบล (Ig Nobel Prize) ครั้งที่ 35 เพื่อเฉลิมฉลอง “ความสำเร็จที่ทำให้ผู้คนหัวเราะก่อน แล้วจึงทำให้พวกเขาคิดทีหลัง”
.
รางวัลอิกโนเบลจัดขึ้นเพื่อล้อเลียนรางวัลโนเบล โดยในขณะที่โนเบลจะมอบให้กับผลงานที่เปลี่ยนโลก แต่อิกโนเบลจะมอบรางวัลให้กับการศึกษาหรืองานวิจัยที่ทำให้คนที่ได้ยินต้องร้องเอ๊ะ หัวเราะด้วยความขับขัน แต่ในขณะเดียวกันก็มีหลักการหรือผลลัพธ์ที่น่าสนใจ
.
โดยปกติอิกโนเบลจะจัดขึ้นหลายสัปดาห์ก่อนการประกาศรางวัลโนเบลจริง
.
สำหรับรางวัลอิกโนเบล 2025 แบ่งออกเป็น 10 สาขา แต่ที่คนให้ความสนใจมากที่สุดเห็นจะเป็นสาขาชีววิทยา ที่ในปีนี้ทีมนักวิจัยจากญี่ปุ่นคว้ารางวัลแครอง จาการตั้งคำถามและทดลองว่า “การทาวัวให้มีลายเหมือนม้าลาย จะช่วยป้องกันแมลงดูดเลือดกัดได้หรือไม่”
.
โคจิมะ โทโมกิ นักวิจัยจากองค์การวิจัยการเกษตรและอาหารแห่งชาติญี่ปุ่น (NARO) ผู้นำทีมวิจัย กล่าวว่า “ตอนที่ผมทำการทดลองนี้ ผมหวังว่าผมจะได้รับรางวัลอิกโนเบล มันเป็นความฝันของผม เหลือเชื่อ เหลือเชื่อจริง ๆ”
ทีมวิจัยของเขาติดเทปบนวัวเนื้อญี่ปุ่นแล้วพ่นสีสเปรย์เป็นลายทางสีขาว และพบว่า “สามารถลดจำนวนแมลงวัน เหลือบ และแมลงอื่น ๆ ที่ดูดเลือดวัว ได้จริง”
.
การทดลองนี้ดำเนินการระหว่างปี 2017-2018 โดยศูนย์วิจัยการเกษตรจังหวัดไอจิ ซึ่งโคจิมะสังกัดอยู่ในขณะนั้น โดยร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเกียวโต
.
วัวดำถูกแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ไม่มีสีทาตัว กลุ่มที่ทาสีขาวซึ่งทำให้เกิดลายทางสีดำและสีขาวคล้ายม้าลาย และกลุ่มที่ทาสีดำ
.
จากนั้นวัวจะถูกเรียงกันและทิ้งไว้ 30 นาที ในช่วงเวลาดังกล่าว นักวิจัยสังเกตจำนวนแมลงวัน เหลือบ และแมลงอื่น ๆ ที่เกาะบนตัววัว รวมถึงจำนวนครั้งที่พวกมันส่ายหัวหรือหาง หรือกระทืบเท้าเพื่อขับไล่แมลง
.
ผลการศึกษาพบว่าจำนวนแมลงดูดเลือดโดยเฉลี่ยของวัวที่ไม่ได้ทาสีคือ 129 ตัว และวัวที่ทาสีดำคือ 112 ตัว ส่วนวัวที่ทาลายขาวดำเหมือนม้าลายมีแมลงมาเกาะเพียง 56 ตัวเท่านั้น ซึ่งน้อยกว่าอีก 2 กลุ่มถึงครึ่งหนึ่ง
.
ในส่วนของพฤติกรรมการพยายามไล่แมลง พบว่า วัวที่ไม่ได้ทาสีพยายามไล่แมลงถึง 53 ครั้งใน 30 นาที ส่วนวัวที่ทาสีดำพยายามไล่แมลง 54 ตัว และวัวที่ทาลายขาวดำพยายามไล่แมลงเพียง 40 ครั้ง น้อยกว่าประมาณ 25%
.
การนำผลการวิจัยนี้ไปใช้ไม่เพียงแต่ช่วยลดความเครียดในวัวเท่านั้น แต่ยังช่วยลดการใช้ยาฆ่าแมลงเพื่อป้องกันการติดเชื้อจากแมลงกัดต่อยอีกด้วย
.
นอกจากนี้ทีมวิจัยยังได้ทำการทดลองสาธิตควบคู่กันในจังหวัดยามากาตะและอิวาเตะ และในปี 2021 ได้มีการศึกษายืนยันผลการทดลองในเมืองโอกุนิ จังหวัดยามากาตะ โดยได้รับความร่วมมือจากเกษตรกรในท้องถิ่น ซึ่งยืนยันผลการวิจัยที่คล้ายคลึงกัน
.
โคจิมะกล่าวว่า “ผมได้รับคำปรึกษาจากเกษตรกรผู้เลี้ยงวัวเกี่ยวกับวิธีการจัดการกับแมลงดูดเลือด และบังเอิญผมไปเจอสมมติฐานทางโทรทัศน์ที่ว่า ลายม้าลายอาจมีประสิทธิภาพ ผมจึงเริ่มค้นคว้าเรื่องนี้”
.
เขาเสริมว่า “หากเรื่องนี้แพร่หลายออกไป ผมคิดว่าอาจช่วยลดการใช้ยาฆ่าแมลงและเป็นประโยชน์ในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ เช่น การดื้อยา ผมคิดว่าการทำให้วิธีนี้เป็นที่นิยมนั้นสำคัญมาก เพื่อค้นหาว่าลายม้าลายนั้นสามารถนำไปใช้ได้ง่ายแค่ไหน และสามารถคงสภาพไว้ได้นานหรือไม่ ผมหวังว่าสักวันหนึ่งจะมีการพัฒนาวิธีการแบบนี้ขึ้นมา”
.
แม้จะมีผลการวิจัยนี้ โคจิมะยอมรับว่าการนำวิธีการนี้ไปใช้ในวงกว้างอาจเป็นความท้าทาย เนื่องจากสีขาวที่ทาบนวัวจะจางลงภายในไม่กี่วัน ดังนั้นการพัฒนาเทคโนโลยีที่ยั่งยืนในระยะยาวจึงเป็นความท้าทาย
.
ที่มา :
PPTVHD 
IG NOBEL จะเกิดอะไรขึ้น ถ้าบอกคนที่หลงตัวเองว่า “คุณฉลาด”
.
รางวัลอิกโนเบลจัดขึ้นเพื่อล้อเลียนรางวัลโนเบล โดยในขณะที่โนเบลจะมอบให้กับผลงานที่เปลี่ยนโลก แต่อิกโนเบลจะมอบรางวัลให้กับการศึกษาหรืองานวิจัยที่ทำให้คนที่ได้ยินต้องร้องเอ๊ะ หัวเราะด้วยความขับขัน แต่ในขณะเดียวกันก็มีหลักการหรือผลลัพธ์ที่น่าสนใจ
.
โดยปกติอิกโนเบลจะจัดขึ้นหลายสัปดาห์ก่อนการประกาศรางวัลโนเบลจริง
.
สำหรับรางวัลอิกโนเบล 2025 แบ่งออกเป็น 10 สาขา แต่ที่คนให้ความสนใจมากที่สุดเห็นจะเป็นสาขาชีววิทยา ที่ในปีนี้ทีมนักวิจัยจากญี่ปุ่นคว้ารางวัลแครอง จาการตั้งคำถามและทดลองว่า “การทาวัวให้มีลายเหมือนม้าลาย จะช่วยป้องกันแมลงดูดเลือดกัดได้หรือไม่”
.
โคจิมะ โทโมกิ นักวิจัยจากองค์การวิจัยการเกษตรและอาหารแห่งชาติญี่ปุ่น (NARO) ผู้นำทีมวิจัย กล่าวว่า “ตอนที่ผมทำการทดลองนี้ ผมหวังว่าผมจะได้รับรางวัลอิกโนเบล มันเป็นความฝันของผม เหลือเชื่อ เหลือเชื่อจริง ๆ”
ทีมวิจัยของเขาติดเทปบนวัวเนื้อญี่ปุ่นแล้วพ่นสีสเปรย์เป็นลายทางสีขาว และพบว่า “สามารถลดจำนวนแมลงวัน เหลือบ และแมลงอื่น ๆ ที่ดูดเลือดวัว ได้จริง”
.
การทดลองนี้ดำเนินการระหว่างปี 2017-2018 โดยศูนย์วิจัยการเกษตรจังหวัดไอจิ ซึ่งโคจิมะสังกัดอยู่ในขณะนั้น โดยร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเกียวโต
.
วัวดำถูกแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ไม่มีสีทาตัว กลุ่มที่ทาสีขาวซึ่งทำให้เกิดลายทางสีดำและสีขาวคล้ายม้าลาย และกลุ่มที่ทาสีดำ
.
จากนั้นวัวจะถูกเรียงกันและทิ้งไว้ 30 นาที ในช่วงเวลาดังกล่าว นักวิจัยสังเกตจำนวนแมลงวัน เหลือบ และแมลงอื่น ๆ ที่เกาะบนตัววัว รวมถึงจำนวนครั้งที่พวกมันส่ายหัวหรือหาง หรือกระทืบเท้าเพื่อขับไล่แมลง
.
ผลการศึกษาพบว่าจำนวนแมลงดูดเลือดโดยเฉลี่ยของวัวที่ไม่ได้ทาสีคือ 129 ตัว และวัวที่ทาสีดำคือ 112 ตัว ส่วนวัวที่ทาลายขาวดำเหมือนม้าลายมีแมลงมาเกาะเพียง 56 ตัวเท่านั้น ซึ่งน้อยกว่าอีก 2 กลุ่มถึงครึ่งหนึ่ง
.
ในส่วนของพฤติกรรมการพยายามไล่แมลง พบว่า วัวที่ไม่ได้ทาสีพยายามไล่แมลงถึง 53 ครั้งใน 30 นาที ส่วนวัวที่ทาสีดำพยายามไล่แมลง 54 ตัว และวัวที่ทาลายขาวดำพยายามไล่แมลงเพียง 40 ครั้ง น้อยกว่าประมาณ 25%
.
การนำผลการวิจัยนี้ไปใช้ไม่เพียงแต่ช่วยลดความเครียดในวัวเท่านั้น แต่ยังช่วยลดการใช้ยาฆ่าแมลงเพื่อป้องกันการติดเชื้อจากแมลงกัดต่อยอีกด้วย
.
นอกจากนี้ทีมวิจัยยังได้ทำการทดลองสาธิตควบคู่กันในจังหวัดยามากาตะและอิวาเตะ และในปี 2021 ได้มีการศึกษายืนยันผลการทดลองในเมืองโอกุนิ จังหวัดยามากาตะ โดยได้รับความร่วมมือจากเกษตรกรในท้องถิ่น ซึ่งยืนยันผลการวิจัยที่คล้ายคลึงกัน
.
โคจิมะกล่าวว่า “ผมได้รับคำปรึกษาจากเกษตรกรผู้เลี้ยงวัวเกี่ยวกับวิธีการจัดการกับแมลงดูดเลือด และบังเอิญผมไปเจอสมมติฐานทางโทรทัศน์ที่ว่า ลายม้าลายอาจมีประสิทธิภาพ ผมจึงเริ่มค้นคว้าเรื่องนี้”
.
เขาเสริมว่า “หากเรื่องนี้แพร่หลายออกไป ผมคิดว่าอาจช่วยลดการใช้ยาฆ่าแมลงและเป็นประโยชน์ในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ เช่น การดื้อยา ผมคิดว่าการทำให้วิธีนี้เป็นที่นิยมนั้นสำคัญมาก เพื่อค้นหาว่าลายม้าลายนั้นสามารถนำไปใช้ได้ง่ายแค่ไหน และสามารถคงสภาพไว้ได้นานหรือไม่ ผมหวังว่าสักวันหนึ่งจะมีการพัฒนาวิธีการแบบนี้ขึ้นมา”
.
แม้จะมีผลการวิจัยนี้ โคจิมะยอมรับว่าการนำวิธีการนี้ไปใช้ในวงกว้างอาจเป็นความท้าทาย เนื่องจากสีขาวที่ทาบนวัวจะจางลงภายในไม่กี่วัน ดังนั้นการพัฒนาเทคโนโลยีที่ยั่งยืนในระยะยาวจึงเป็นความท้าทาย
.
ที่มา : PPTVHD