นอนสะดุ้ง-กระตุก ไม่ใช่โรคสมอง…แต่มันคือสัญญาณร่างกายเครียดหนัก!

นอนหลับแล้วสะดุ้ง พอโดนปลุก “วูบ!” รู้สึกเหมือนตกจากที่สูงไหมครับ? อาการนี้ชื่อว่า Hypnic Jerk หรือเรียกอีกแบบว่า Sleep Start — ขยับตอนหลับ หรือเกิดตอน "กำลังเคลิ้ม" นั่นเอง

   จากหมอสุรัตน์: ต้นตออยู่ที่สมองและความเครียด
-  ผศ.นพ. สุรัตน์ ตันประเวช (หมอประสาทจาก มช.) ให้ข้อมูลว่า Hypnic Jerk เกิดจากความผิดปกติชั่วคราวของระบบประสาทกลาง (Brainstem reticular formation + motor neurons)
-  ที่ผิดปกติคือสัญญาณกล้ามเนื้อที่ควรถูก “หยุด” ในช่วงหลับ กลับถูกยิงออกมากลายเป็นสะดุ้งแทน
-  ร่างกายเลยตีความว่าตัวเองตกกะทันหัน → เกิดสะดุ้ง (protective reflex) → อาจตื่นกลางคัน
เป็นสัญญาณเตือนว่า สมองกำลังเครียดเกินไป

ปัจจัยเร่งให้สะดุ้งบ่อยขึ้น
-  ความเครียด / ความวิตกกังวล
-  นอนไม่พอ / เหนื่อยเกิน
-  กาเฟอีน, นิโคติน, ยาบางชนิด
-  ออกกำลังกายหนักเกินก่อนนอน
-  ตารางหลับไม่ปกติ, ไฟจ้ามากช่วงก่อนนอน
ทั้งหมดนี้ทำให้ระบบประสาทตื่นตัวเกินกว่าช่วงจะหลับ → Hypnic Jerk เพิ่ม

วิธีลดหรือป้องกันอาการ
-  จัด Sleep hygiene ให้ดี — ค่ำควรห้องมืด อุณหภูมิเหมาะ, เลี่ยงหน้าจอก่อนนอน
-  ลดกาเฟอีนช่วงเย็น
-  ฝึกผ่อนคลายจิต เช่น หายใจ หรือทำสมาธิสั้นก่อนนอน
-  ถ้ามีความเครียด แนะนำฝึกจิต บันทึกหรือพักร่างก่อนเข้านอน
-  หากกระตุกบ่อยจนเป็นปัญหาหรือเสี่ยงต่อการเกิดภาวะนอนไม่หลับ แพทย์อาจพิจารณาให้ยาเช่น clonazepam หรือแนะนำการตรวจแบบ Sleep study

ที่มา pptv