สะดุ้งตื่นกลางดึกบ่อยมาก ตื่นมาแล้วก็หลับยาก ใครเป็นแบบนี้บ้าง?
.
อาการตื่นมากลางดึกบ่อย ๆ แบบไม่มีสาเหตุ โดยเวลาที่ตื่นมักเป็นช่วงเวลาเดิม และใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมงถึงจะนอนต่อได้ หรือไม่ก็นอนต่อไม่ได้ยันเช้า ทำให้วันต่อมาไม่สดใส เหนื่อยเพลีย เป็นบ่อย ๆ จนเริ่มถามตัวเองว่า เป็นอะไรกันแน่!!
.
สะดุ้งตื่นกลางดึก เกิดจากอะไร?
1. ความเครียดและความกังวล
 เมื่อเราเครียด ระบบประสาทจะถูกกระตุ้นให้ตื่นตัวมากขึ้น ทำให้ไม่สามารถหลับลึกได้ และมักจะสะดุ้งตื่นขึ้นมากลางดึก ความกังวลที่ยังค้างคาใจ เช่น ปัญหาทางการงาน การเงิน หรือความสัมพันธ์ ก็อาจทำให้การนอนหลับไม่ต่อเนื่อง
.
2. ปัจจัยทางกายภาพ
เช่น ปวดหัว ปวดท้อง หรือมีอาการกรดไหลย้อน การดื่มแอลกอฮอล์หรือคาเฟอีนก่อนนอนก็เป็นสาเหตุที่ทำให้ระบบร่างกายตื่นตัวและทำให้นอนหลับได้ยากขึ้น นอกจากนี้ สภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม เช่น อากาศที่ร้อนหรือเย็นเกินไป เสียงรบกวน หรือที่นอนที่ไม่สบายก็สามารถทำให้สะดุ้งตื่นได้
.
3. การหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea)
การหยุดหายใจขณะหลับเป็นภาวะที่ทำให้ร่างกายขาดออกซิเจนชั่วคราวขณะนอนหลับ ซึ่งทำให้สมองสั่งให้เราตื่นขึ้นมาเพื่อหายใจอีกครั้ง ภาวะนี้อาจทำให้สะดุ้งตื่นหลายครั้งตลอดทั้งคืน และส่งผลให้รู้สึกเหนื่อยล้าแม้จะนอนหลับมาทั้งคืนแล้ว
.
4. การเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน
สำหรับบางคน โดยเฉพาะผู้หญิง การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่น ในช่วงมีประจำเดือนหรือวัยทอง อาจทำให้การนอนหลับไม่สม่ำเสมอและสะดุ้งตื่นกลางดึกได้ การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเหล่านี้สามารถส่งผลต่อระบบการนอนหลับของร่างกายได้อย่างชัดเจน
.
5. ฝันร้าย
ฝันร้ายหรือความฝันที่ทำให้เกิดความรู้สึกหวาดกลัวอาจทำให้สะดุ้งตื่นกลางดึกได้ ในบางครั้ง ความฝันเหล่านี้อาจสะท้อนถึงความเครียดหรือปัญหาที่กำลังเผชิญในชีวิตประจำวัน ซึ่งส่งผลต่อจิตใจและทำให้ตื่นขึ้นมากลางดึก
.
สะดุ้งตื่นกลางดึก ส่งผลกระทบอะไรบ้าง
-เกิดความอ่อนล้าและขาดพลังงาน
-ลดภูมิคุ้มกัน: การนอนหลับไม่เพียงพอทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อและโรคต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น เช่น ไข้หวัด และโรคภูมิแพ้
-เพิ่มความเสี่ยงโรคเรื้อรัง: การตื่นกลางดึกบ่อยครั้งและการนอนหลับไม่เพียงพอในระยะยาวส่งผลต่อความเสี่ยงในการเกิดโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง  และเบาหวาน เนื่องจากการนอนหลับที่ไม่สมบูรณ์ส่งผลต่อการทำงานของระบบฮอร์โมนและการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
-ความเครียดและอารมณ์ไม่คงที่ รู้สึกหงุดหงิด เครียด หรือรู้สึกเศร้า
-เสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า: เนื่องจากการนอนหลับที่มีคุณภาพต่ำส่งผลให้สมองไม่ได้รับการฟื้นฟูอย่างเต็มที่
-ลดประสิทธิภาพการเรียนรู้และความจำ: การตื่นกลางดึกทำให้การนอนหลับไม่เข้าสู่ระยะลึกที่สำคัญในการฟื้นฟูและจัดระเบียบข้อมูลในสมอง ส่งผลให้ประสิทธิภาพการเรียนรู้ การจดจำ และการตัดสินใจลดลง
-ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง: ร่างกายเหนื่อยล้า การคิดวิเคราะห์ลดลง ความสามารถในการตัดสินใจและแก้ไขปัญหาไม่ดีเท่าที่ควร ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานในชีวิตประจำวัน
-เพิ่มความเสี่ยงการเกิดอุบัติเหตุ: เนื่องจากการรับรู้ลดลง และการประสานงานของร่างกายไม่ดี ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุทั้งในชีวิตประจำวันและในการทำงาน โดยเฉพาะผู้ที่ต้องขับขี่ยานพาหนะ
.
การป้องกันและแก้ไขปัญหาการสะดุ้งตื่นกลางดึก
-ปรับสภาพแวดล้อมในการนอน: ควรสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในการนอน เช่น ลดแสงและเสียงรบกวน รักษาอุณหภูมิให้เหมาะสมเพื่อช่วยให้หลับลึกและไม่ตื่นกลางดึก
-สร้างกิจวัตรก่อนนอนที่ผ่อนคลาย: การทำกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลาย เช่น การอ่านหนังสือ การนั่งสมาธิ หรือการฟังเพลงที่ผ่อนคลาย จะช่วยลดความเครียดและช่วยให้ร่างกายเข้าสู่สภาวะพร้อมสำหรับการนอน
-หลีกเลี่ยงการดื่มคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ก่อนนอน: เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนจะกระตุ้นระบบประสาททำให้นอนหลับยาก ส่วนแอลกอฮอล์อาจทำให้หลับเร็วขึ้น แต่ทำให้สะดุ้งตื่นกลางดึกได้
-ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายช่วยส่งเสริมการนอนหลับที่มีคุณภาพ แต่ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนักในช่วงเวลาใกล้เข้านอน
-ปรึกษาแพทย์: หากอาการสะดุ้งตื่นกลางดึกเกิดขึ้นบ่อยครั้งและส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำในการรักษาและตรวจสอบว่ามีปัญหาสุขภาพที่ซับซ้อนหรือไม่ เช่น ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ร่วมด้วยหรือไม่
.
หากใครมีอาการสะดุ้งตื่นกลางดึก จนกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันเรื้อรังเกิน 3 ครั้งต่อสัปดาห์ สัญญาณเตือนอาจเกิดจากปัญหาการนอน ที่ส่งผลต่อสุขภาพซ่อนอยู่ หากละเลยอาจส่งผลต่อภาวะสุขภาพที่รุนแรงขึ้น
.
.
หันมาใส่ใจตัวเอง ด้วยการตรวจสุขภาพการนอน หรือหากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับคุณภาพการนอนหลับ
แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อรับการวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม เพราะการนอนหลับที่มีคุณภาพเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้ทุกคนมีสุขภาพกายและใจที่ดีอย่าปล่อยให้ปัญหาการนอนหลับบั่นทอนคุณภาพชีวิต