[CR] No.104 Twenty-Four Eyes (1954) : ครูดีเป็นภัยแก่ราษฎร์ เด็กฉลาดชาติกังวล , By Japanese Films Festival 2024

- ด้วยความเป็นหนัง Classic ที่ถูกจารึกไว้บนหึ้งมานานกว่าหลายทศวรรษนับแต่เข้าฉายไปเมื่อปี 1954 ในเนื้อหาที่เที่ยงตรงต่อคนดูถูกพูดถึงจากรุ่นสู่รุ่นในแง่ที่สวยงามแล้วยังถือว่าเป็นต้นแบบให้คนทำหนังรุ่นหลัง ๆ ได้หยิบยกเป็นกรณีศึกษาในการทำหนังว่าทำอย่างไรให้เข้าไปอยู่ในใจคนได้ สำหรับผมควรค่าแก่การรับชมในโรงภาพยนตร์สักครั้งในชีวิต เหมาะแก่การพานักเรียนเข้ามารับชมเพื่อเสริมสร้างความรู้และสติปัญญาผ่านภาพฟิลม์สีขาว-ดำที่มีความยาว 2 ชั่วโมง 36 นาที ที่ดูเหมือนจะนานแต่ดูไปจริง ๆ ก็ไม่ได้รู้สึกว่านานขนาดนั้น เพราะ Story ก็เหมือนเป็น ครูบ้านนอก เวอร์ชั่นญี่ปุ่นที่โฟกัสไปที่ตัว Olishi ครูสาวที่เพิ่งจบใหม่แต่ต้องมาประจำการสอนนักเรียนทั้ง 12 คนบนเกาะ Shōdoshima  ที่อยู่ห่างจากตัวเมืองไปหลายโข ผ่านช่วงเวลาสำคัญอย่างภาวะสงครามภายใน หรือ ปัญหาความคลั่งชาติจนเกิดเป็นลัทธินิยม คู่ไปกับพัฒนาการเติบโตทั้งวัยวุฒิและความสัมพันธ์ที่ค่อย ๆ เติบโตในสไตล์เรียบง่ายแทรกด้วยจังหวะขบขันเรียกรอยยิ้มนิด ๆ ตั้งแต่ต้นจนจบ  

- หนังจะเล่าไปข้างหน้าตามขนบธรรมเนียมของหนังยุคเก่าจาก 1 ไป 2 ไป 3 ด้วยภาพขาว-ดำ เริ่มต้นด้วยชื่อเรื่องเป็น Font เก่า ๆ จากนั้นก็ขึ้น Credit แนะนำรายชื่อว่ามีใครบ้าง ? ตั้งแต่นักแสดงยันทีมงาน แล้วถึงจะเริ่มเรื่อง แม้ระหว่างทางที่ดูด้วยภาพขาว-ดำจะดูลำบากต่อการเก็บ Details ไปหน่อยแต่สารที่ถ่ายทอดออกมาด้วยบรรยากาศข้างทางหรือการ Action ของตัวละครก็ดีมีความจริงใจ ไร้ลูกเล่นเล่ห์เหลี่ยมจากเทคนิคพิสดารเพื่อเพิ่มความซับซ้อนลงไปร่วมเหมือนหนังปัจจุบัน ดังนั้นสิ่งที่หนังกำลัง Run ไปเรื่อย ๆ มันทำให้เราค่อย ๆ ซึมซับตามไปทีละนิดได้อย่างรวดเร็ว แม้บางอย่างจะไม่ปรากฎให้เห็นตามที่คิดไว้ เช่น ความรุนแรงจากสงครามหรือฉากรบราเข่นฆ่าฟัน แต่ Details ที่พรรณนามาจากคำพูดของตัวละครก็สามารถสะท้อนถึงแนวคิดในยุคสมัยนั้นให้เรารับทราบว่ามันไม่ได้หายไปไหนหรอก มันคอยกรอกหูกล่อมเกลาเราให้มัวเมาไปกับมันอยู่นี่แหล่ะ

- ช่วงกลาง ๆ ยอมรับว่าเรื่องมันเนิบ ๆ กึ่ง ๆ จะวูบหลับแต่ก็ดึงสติได้แล้วแวะไปดูอย่างอื่นจนมาสะดุดก็ตอนช่วงที่ครู Oishi สอนเด็ก ๆ กลุ่มเดิมที่เลื่อนขึ้นชั้น ป.6 ก็เริ่มเอะใจว่าทำไมมันวาร์ปไปไวขนาดนั้น เนื่องด้วยเพราะเหตุการณ์ในเรื่องไม่ได้มีเรื่องอะไรรุนแรงให้เราเห็นตรง ๆ ก็เลยละสายตาแล้วแวะไปทำอย่างอื่น แต่พอหนังเข้าประเด็นการเมืองอย่างเหตุการณ์ทางสงครามล่ะก็บรรยากาศในหนังจึงค่อย ๆ เปลี่ยนมาสู่โหมดจริงจังขึ้นในแง่ของ Story ของครู Olishi หลังจากลาออกเป็นครูแล้ว ก่อนหน้านี้มีการถูกพูดถึงบ้างเป็นกับแกล้ม หลังจากนั้นความรู้สึกก็เริ่มจะวูบหลับอีกครั้งจนมาถึงช่วงที่ครู Olishi กลับมาสอนที่โรงเรียนเดิมอีกครั้งแล้วเธอได้เห็นเด็กหญิงคนหนึ่งที่นั่งบนโต๊ะของนักเรียนที่เธอเคยสอนซึ่งทราบในเวลาต่อมาว่าเป็นแม่ของเด็กคนนี้เท่านั้นแหล่ะผมนี้น้ำตาไหลไปอีกดอก และ อีกรอบในช่วงที่ลูกศิษย์ใน Part ผู้ใหญ่กลับมาเยี่ยมครู Oishi อีกครั้ง

- สรุป ชอบ ซื่อตรง ลึกซึ้งอย่างจริงใจ เจ็บปวดและงดงาม เสียใจแต่ก็ยังยิ้มได้ รู้สึกเหมือนกึ่งดูหนังกึ่งดูแผ่นศิลาจารึกในรูปแบบม้วนฟิลม์ขาว-ดำที่กำลังบันทึกเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ในสมัยนั้นที่ไม่สามารถสัมผัสไม่ได้อีกแล้วเมื่อเทียบกับยุคนี้ ถึงแม้บางช่วงในหลาย ๆ ครั้งจะรู้สึกเนิบ ๆ กึ่งวูบหลับเป็นระยะแต่พอเข้าสู่โหมด Drama ที่ไรก็ทำเอาเผลอน้ำตาไหลตามได้ทุกครั้ง ซึ่งยกย่องว่าผู้กำกับและนักแสดงรวมถึงทีมงานทุกคนถ่ายทอดได้ยอดเยี่ยมมาก อีกทั้งของขึ้นตามทุกครั้งที่ตัวละครเริ่มตั้งคำถามหรือเกิดอะไรขึ้นจากสงครามโดยเฉพาะสภาพสังคมในสมัยนั้นผ่านมุมมองของตัวครู Olishi ที่เปรียบเสมือนเรือจ้างทำหน้าที่ส่งผู้โดยสารถึงฝั่งแต่ผู้ปกครองไม่อำนวยความสะดวกให้เพราะมองว่าไม่ได้สำคัญไปกว่าประเทศชาติที่กำลังเข้าสู่โหมดสงครามเต็มรูปแบบเลยใช้กฎเป็นข้ออ้างบังหน้าแทนที่จะสนับสนุนให้คนเกิดปัญญามีชีวิตที่ดีแต่เลือกที่จะควบคุมความคิดให้เป็นไปตามทางที่กำหนด  มันเลยทำให้ตัวละครที่ปรากฎไม่ว่าจะเป็นครู Oishi หรือ ครูคนอื่น ถูกขีดเส้นไว้ในกรอบที่มีทางเลือกไม่กี่อย่าง รวมถึงเด็ก ๆ  ที่เป็นอนาคตของชาติเช่นกัน ซึ่งมันย้อนแย้งกับหลักที่ครูพร่ำสอนมาสิ้นดีจนตัวครู Oishi เองก็เริ่มเกิดคำถามแล้วว่าจะเอายังไงกันดี ? พอหันกลับมามองดินแดนกะลานีเซียที่เป็นอยู่ขณะนี้แล้วเหมือนถูก Set ให้คงอยู่ไม่ต่างกันโดยเฉพาะชุดความคิดคร่ำครึของบรรดาคนดีย์อนุรักษ์ด้วยความภาคภูมิจัย

ขอขอบคุณผู้อ่านทุกท่านครับ เมื่อได้อ่านแล้ว สามารถกด Like & Share บทความของผม By : EM Pascal เพื่อเป็นกำลังใจในการรีวิวครั้งต่อไป ขอบคุณครับ