ความแตกต่างระหว่างวิญญาณธาตุ (ธาตุรู้) และวิญญาณขันธ์

ผู้ถาม : ในตัวเรา สิ่งที่จะรับรู้การทำงานของวิญญาณขันธ์ทำโน่นทำนี่ได้ คือใช้ธาตุรู้ตัวที่เป็นผู้รู้ตัวปลอม ส่วนธาตุรู้ หรือผู้รู้ตัวจริง มันจะทำหน้าที่แค่รู้ว่ายึดหรือไม่ยึดในการทำงานนี้แค่นั้น แต่มันไม่มีหน้าที่มารู้ว่าร่างกายนี้มันปรุงว่ายังไงใช่มั้ยคะ?

หลวงตา : ใช่ ๆ คือถ้าอย่างของพ่อแม่ครูอาจารย์หลวงตามหาบัวนี่ชัดเจนมากเลย บอกว่าสิ้นยึดขันธ์ห้าแล้วไม่มีอวิชชาแล้วนะ สิ้นยึดขันธ์ห้าแล้วก็จะเป็นใจ ท่านว่าใจไม่ใช่ขันธ์ห้าขันธ์ห้าไม่ใช่ใจ… นี่ชัดมาก

เพราะว่าพอสิ้นยึดขันธ์ห้าแล้วเหลือแต่ใจ แล้วก็ท่านยังบอกว่าใจที่สิ้นยึดขันธ์ห้าแล้วมันยังไม่จบ แม้แต่สิ้นยึดขันธ์ห้า แล้วเป็นใจ จะเห็นว่าใจน่ะหมายถึง “จิตเดิมแท้” หรือธาตุรู้เนี่ยก็ยังไม่บริสุทธิ์ เพราะใจหรือจิตเดิมแท้หรือธาตุรู้ ยังมีอวิชชาอยู่ ก็จะหลงยึดถือใจเสียเอง ยึดถือว่าเป็นใจเรา หรือใจของเราบริสุทธิ์ จะยังสงวนรักษาใจ

เพราะว่าท่านบอกว่าในทางปฏิบัติยังไม่บริสุทธิ์ แต่ในทางพระสูตรเขาจบแค่นี้ แต่ท่านบอกปฏิบัติจริง ๆ พอสิ้นยึดขันธ์ห้ายังไม่นิพพาน... อันนี้ชัดมากเลย

จะเห็นว่าใจ หรือธาตุรู้ หรือจิตเดิมแท้ไม่ใช่ขันธ์ห้า พอสิ้นอวิชชาปุ๊บ ไม่ใช่ขันธ์ห้า แต่ถ้ามีอวิชชาอยู่มันจะไปทำงานร่วมกับขันธ์ห้า คือ มันทั้งรู้ทั้งยึดไปในตัวเอง แต่พอสิ้นยึดปุ๊บ! มันกลายเป็นใจไม่ใช่ขันธ์ห้า

เพราะงั้นวิญญาณขันธ์ ก็คือวิญญาณขันธ์
แต่ "ใจ" ... ไม่ใช่ขันธ์ห้า

~~~~~~~~~~~~~~~

หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย
โอวาทธรรมจากไฟล์เสียง***
200309A-1 วิญญาณธาตุกับวิญญาณขันธ์ ตอนที่ 1
9 มีนาคม 2563

ฟังจากยูทูป :
https://youtu.be/C9Mgt6755dM

หมายเหตุ :
*** ปรับปรุงเพิ่มเติมเพื่อความเข้าใจลึกซึ้งโดยองค์หลวงตา
อ่านโอวาทธรรมองค์หลวงตามหาบัว เพื่อความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

เรื่อง "วิญญาณในขันธ์ห้า กับ ปฏิสนธิวิญญาณฯ"
http://www.luangta.com/thamma/thamma_talk_text.php?ID=1534&CatID=1

เรื่อง "ขันธ์ห้าต่างหากจากจิต"
http://www.openbase.in.th/node/3018