คุณเคย คบใครแล้วรู้สึกเหงามั้ย โหยหาไขว่คว้าแต่เหมือนใจเขาอยู่ไกลเกินเอื้อม แต่ก็ไปจากเขาไม่ได้ทั้งๆที่ทรมานมาก อ่านให้จบนะ toxic relationship คือความสัมพันธ์ที่ทุกข์ทรมานแต่ก็เลิกไม่ได้ขาดไม่ได้เหมือนติดยา เกิดจากอะไร มันมี pattern ของมันอยู่ ใครที่คุ้นๆกับเหตุการณ์นี้บ้างไหม
1. idealization เริ่มรู้จักกัน เขาทักหาคุณตลอด ทักทั้งวัน ทุกวันไม่ขาด เอาใจใส่ มาหาบ่อยๆ มีอะไรกันถี่ๆและมันดีมาก... ดีจนคุณเก็บเอาไปฝันละเมอ เขาพาคุณไปเที่ยว ซื้อของให้ เขาเป็นทุกอย่างที่คุณต้องการ เขาอาจจะเล่าเรื่องส่วนตัวให้ฟังมากมาย เขาอาจจะเล่าเรื่องที่เขาน่าสงสาร เขาอาจจะมีปมกับแม่ เขาอาจจะมีแผลกรีดข้อมือ เขาอาจจะเป็นโรคซึมเศร้า คุณรู้สึกว่า คุณรับเขาเข้ามาทั้งใจอย่างง่ายดาย คุณอยากดูแลเขา อยากเป็นคนที่รักษาความเจ็บปวดทางจิตใจให้เขา อยากเป็นคนพิเศษในชีวิตเขา คุณตั้งใจว่าจะไม่ทอดทิ้งเขาแน่นอน คุณจะโอบกอดเขา ให้เขาไม่แตกสลายมากไปกว่านี้ คุณรักเขา... และเขารับรู้ได้ เขาเริ่มแยกคุณออกจากเพื่อนของคุณ แยกคุณออกจากครอบครัวของคุณ อยากให้คุณใช้เวลากับเขาแค่คนเดียว เขาเริ่มทักถามว่าคุณอยู่ไหนกับใคร เริ่มห้ามคุณคุยกับคนนู้นคนนี้ เริ่มควบคุมบงการชีวิตคุณ
2. devalue stage เขาเริ่มห่างคุณออกไป ทีละนิด เริ่มตอบแชทช้า เริ่มตำหนิคุณ เริ่มไม่สนใจสิ่งที่คุณทำให้เท่าที่ควร เขามาหาคุณน้อยลง คุณเริ่มไม่ใช่ first priority คุณเริ่มกังวล รู้สึกถึงความเปลี่ยนแปลง คุณรู้สึกคิดไปเองว่าเขาคุยกับใครอีกคนอยู่ คุณหวาดระแวง คุณเริ่มเครียดเวลาเขาตอบแชทช้า เริ่มนอนไม่หลับ เริ่มใจสั่น แต่พอเขาตอบแชทกลับมาหรือทักมา ใจคุณก็ฟู เผลอยิ้มอย่างมีความสุข เหมือนความเครียดทั้งหมดหายไป เขายังคงมาหาคุณ ยังคงมีอะไรกัน และมันก็ยังคงดีมาก เพียงแต่คุณเริ่มรู้สึกว่า เวลาที่ไม่ได้อยู่ด้วยกัน เหมือนเขาอยู่ไกลออกไป เหมือนเขาไม่ใส่ใจคุณเหมือนแรกๆ คุณไขว่คว้าหาเขา ทักหาเขาบ่อย ไล่ตามเขา จนวันนึง คุณถามเขาตรงๆ ว่าเกิดอะไรขึ้น ทำไมเปลี่ยนไป เขากลับตอบว่า เขาแค่ไม่ว่าง คุณคิดมากไปเอง คุณว่างเกินไปเลยผูกติดกับเขา และคุณก็เชื่อ เขาก็ไม่ได้หายไป เขายังทักมา ยังพาไปเที่ยว แต่ น้อยลง คุณพบว่าตัวคุณคิดถึงเขาตลอดเวลา obsess กับเขา คิดถึงต้องการเขามากตลอดเวลา แต่เขา out of reach เพื่อนคุณเริ่มบอกว่าคุณเปลี่ยนไป ไม่สดใส ดูไม่มีสมาธิ เหมือนครุ่นคิดอะไรตลอดเวลา
3. discard วันนึง คุณเริ่มจับได้ ว่าเขาคุยกับคนอื่น หรืออาจจะแค่สงสัย หรืออาจจะแค่น้อยใจ คุณเลยบอกความรู้สึกออกไป ว่าคุณน้อยใจ คุณสงสัย ... boom!! เขาโกรธมาก เขาต่อว่าคุณ หาเรื่องเก่ง ไม่เคารพความเป็นส่วนตัว เขาพูดออกมาว่า ถ้าไม่มีความสุข ก็เลิกคบกันไป คุณช้อค ไม่คิดว่าเขาจะพูดออกมาแบบนี้ คุณช้อคที่ว่า ทำไมเขาไม่เห็นความสำคัญของคุณแม้แต่จะอธิบายให้คุณสบายใจ แต่เขากลับตัดเยื่อใย เขาไม่กลัวที่จะเสียคุณไป เขาถึงพูดคำนี้ออกมา คุณขาดเขาไม่ได้ ณ จุดนี้ คุณขอร้องอ้อนวอน ขอโทษทั้งที่คุณไม่ผิด เพื่อให้กลับมาเป็นเหมือนเดิม จากนี้แยกเป็นสองทางคือ กลับมาดีกัน วนไปที่ 2 หรือ แยกทางกัน ...ชั่วคราว
4. hoover หลังจากแยกกันชั่วคราว คุณยังคงพร่ำเพ้อถึงเขา คุณคอยง้อเขา ทักหาเขาบ่อยๆ หรืออีกกรณี คุณพยายามมูฟออน เงียบ ไม่ทักหา เขาก็จะทักหาคุณ กดไล้ค์โพสคุณ และคุณสองคน ก็กลับมาคบกันเหมือนเดิม วนไปที่ 1 และ 2 แต่คราวนี้ คุณไม่กล้าถามเขา ว่าเขาไปไหนมา ไม่กล้าถามเขาว่าเขาคุยกับใคร ไม่กล้าขัดใจเขาเลย คุณกลับยอมรับได้ ยอมทนได้ ยอมหลับตาข้างนึง ให้เขาคุยกับคนอื่น ทั้งๆที่ปรกติคุณไม่เคยยอมรับเรื่องนี้ได้ แต่คุณกลัวจะเสียเขาไปอีก เพราะความรู้สึกตอนที่เขาหายไป มันทรมานมาก และมันไม่มีใครมาช่วยได้เลยนอกจากเขาคนเดียว เขาเป็นคนที่ทำคุณแตกสลายและต้องเป็นเขาเท่านั้นที่ประกอบคุณขึ้นมาใหม่อีกครั้ง คนที่ทำให้เกิดแผลต้องเป็นคนรักษาแผล... เพราะคุณไม่สามารถรักษาแผลของคุณเอง ถึงจุดนี้ เขาควบคุมคุณ100% เขามั่วกับคนอื่น เขาอาจจะตบตีคุณ คุณก็ยอมทน ขอแค่มีเขาในชีวิต (เขาควาย ณ จุดนี้)
ทั้งหมดนี้กิดจาก สารเคมีในสมอง ที่แปรปรวนของคุณ จากความเครียด ขึ้นๆลงๆ ความสุขสูงสุดสลับความเครียดสูงสุด มันทำให้สารเคมีในสมองเปลี่ยนแปลง เหมือนการติดยาเสพติด และเขาเป็นผู้ขายยา ถ้าเขาไม่พอใจคุณ เขาก็แค่ ไม่ให้ยาคุณ ไม่ยอมมีอะไรกับคุณ เย็นชากับคุณ จนคุณทุกข์ทรมาน เขากลับยิ้มในใจ เขาชอบเห็นคุณทรมาน จากอาการขาดยา ที่มีแต่เขาเท่านั้น ที่ให้ได้... เขาจะให้ยาคุณเป็นพักๆ (intermittent reinforcement) เพื่อให้คุณไม่จากไป ทีนี้ คุณติดเขา100% คุณไม่สามารถจากเขาไปได้ แม้ตัวเขาจะไม่อยู่หรือเขาจะทิ้งคุณไป สักกี่ครั้ง เมื่อเขาทักกลับมา คุณก็พร้อมจะกลับไปหาเขา ถึงตอนนี้ เขาจะไปเริ่มขบวนการนี้กับคนใหม่ โดยปล่อยคุณทิ้งไว้ ให้แค่เศษขนมปัง (breadcrumb) ก็คือมาหาบ้าง เป็นระยะ เพื่อให้คุณยังติดในร่างแหเขาไม่ขยับไปไหน
เขาทำแบบนี้กับคนมากมาย จนตอนนี้เขามีคนในร่างแหของเขาหลายคน เขาสามารถสลับ ไปมา ไปหาคนนี้ที คนนู้นที โดยที่ทุกคน ยินยอมรอคอยเขา
คุ้นๆกับชีวิตใครไหมคะ ถ้าคุณเจอกรณีนี้ คุณกำลังตกอยู่ในอันตราย เพราะ คุณกำลังอยู่ในภาวะความเครียดสูง ร่างกายคุณจะแย่จากความเครียด สุขภาพจิตเสีย panic attack และคุณก็เสี่ยงโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ และ hiv เพราะเขาไม่ได้มีคุณคนเดียว คุณต้องรีบออกจากความสัมพันธ์นี้ ตัดให้ขาด ไปพบจิตแพทย์ รับการบำบัด ก่อนที่จะสายเกินไป
ความรักที่เจ็บปวดทำไมเราถึงยังคิดถึงและวนกลับไปลูปเดิมซ้ำๆ ใครทรมานอยู่ต้องอ่าน
1. idealization เริ่มรู้จักกัน เขาทักหาคุณตลอด ทักทั้งวัน ทุกวันไม่ขาด เอาใจใส่ มาหาบ่อยๆ มีอะไรกันถี่ๆและมันดีมาก... ดีจนคุณเก็บเอาไปฝันละเมอ เขาพาคุณไปเที่ยว ซื้อของให้ เขาเป็นทุกอย่างที่คุณต้องการ เขาอาจจะเล่าเรื่องส่วนตัวให้ฟังมากมาย เขาอาจจะเล่าเรื่องที่เขาน่าสงสาร เขาอาจจะมีปมกับแม่ เขาอาจจะมีแผลกรีดข้อมือ เขาอาจจะเป็นโรคซึมเศร้า คุณรู้สึกว่า คุณรับเขาเข้ามาทั้งใจอย่างง่ายดาย คุณอยากดูแลเขา อยากเป็นคนที่รักษาความเจ็บปวดทางจิตใจให้เขา อยากเป็นคนพิเศษในชีวิตเขา คุณตั้งใจว่าจะไม่ทอดทิ้งเขาแน่นอน คุณจะโอบกอดเขา ให้เขาไม่แตกสลายมากไปกว่านี้ คุณรักเขา... และเขารับรู้ได้ เขาเริ่มแยกคุณออกจากเพื่อนของคุณ แยกคุณออกจากครอบครัวของคุณ อยากให้คุณใช้เวลากับเขาแค่คนเดียว เขาเริ่มทักถามว่าคุณอยู่ไหนกับใคร เริ่มห้ามคุณคุยกับคนนู้นคนนี้ เริ่มควบคุมบงการชีวิตคุณ
2. devalue stage เขาเริ่มห่างคุณออกไป ทีละนิด เริ่มตอบแชทช้า เริ่มตำหนิคุณ เริ่มไม่สนใจสิ่งที่คุณทำให้เท่าที่ควร เขามาหาคุณน้อยลง คุณเริ่มไม่ใช่ first priority คุณเริ่มกังวล รู้สึกถึงความเปลี่ยนแปลง คุณรู้สึกคิดไปเองว่าเขาคุยกับใครอีกคนอยู่ คุณหวาดระแวง คุณเริ่มเครียดเวลาเขาตอบแชทช้า เริ่มนอนไม่หลับ เริ่มใจสั่น แต่พอเขาตอบแชทกลับมาหรือทักมา ใจคุณก็ฟู เผลอยิ้มอย่างมีความสุข เหมือนความเครียดทั้งหมดหายไป เขายังคงมาหาคุณ ยังคงมีอะไรกัน และมันก็ยังคงดีมาก เพียงแต่คุณเริ่มรู้สึกว่า เวลาที่ไม่ได้อยู่ด้วยกัน เหมือนเขาอยู่ไกลออกไป เหมือนเขาไม่ใส่ใจคุณเหมือนแรกๆ คุณไขว่คว้าหาเขา ทักหาเขาบ่อย ไล่ตามเขา จนวันนึง คุณถามเขาตรงๆ ว่าเกิดอะไรขึ้น ทำไมเปลี่ยนไป เขากลับตอบว่า เขาแค่ไม่ว่าง คุณคิดมากไปเอง คุณว่างเกินไปเลยผูกติดกับเขา และคุณก็เชื่อ เขาก็ไม่ได้หายไป เขายังทักมา ยังพาไปเที่ยว แต่ น้อยลง คุณพบว่าตัวคุณคิดถึงเขาตลอดเวลา obsess กับเขา คิดถึงต้องการเขามากตลอดเวลา แต่เขา out of reach เพื่อนคุณเริ่มบอกว่าคุณเปลี่ยนไป ไม่สดใส ดูไม่มีสมาธิ เหมือนครุ่นคิดอะไรตลอดเวลา
3. discard วันนึง คุณเริ่มจับได้ ว่าเขาคุยกับคนอื่น หรืออาจจะแค่สงสัย หรืออาจจะแค่น้อยใจ คุณเลยบอกความรู้สึกออกไป ว่าคุณน้อยใจ คุณสงสัย ... boom!! เขาโกรธมาก เขาต่อว่าคุณ หาเรื่องเก่ง ไม่เคารพความเป็นส่วนตัว เขาพูดออกมาว่า ถ้าไม่มีความสุข ก็เลิกคบกันไป คุณช้อค ไม่คิดว่าเขาจะพูดออกมาแบบนี้ คุณช้อคที่ว่า ทำไมเขาไม่เห็นความสำคัญของคุณแม้แต่จะอธิบายให้คุณสบายใจ แต่เขากลับตัดเยื่อใย เขาไม่กลัวที่จะเสียคุณไป เขาถึงพูดคำนี้ออกมา คุณขาดเขาไม่ได้ ณ จุดนี้ คุณขอร้องอ้อนวอน ขอโทษทั้งที่คุณไม่ผิด เพื่อให้กลับมาเป็นเหมือนเดิม จากนี้แยกเป็นสองทางคือ กลับมาดีกัน วนไปที่ 2 หรือ แยกทางกัน ...ชั่วคราว
4. hoover หลังจากแยกกันชั่วคราว คุณยังคงพร่ำเพ้อถึงเขา คุณคอยง้อเขา ทักหาเขาบ่อยๆ หรืออีกกรณี คุณพยายามมูฟออน เงียบ ไม่ทักหา เขาก็จะทักหาคุณ กดไล้ค์โพสคุณ และคุณสองคน ก็กลับมาคบกันเหมือนเดิม วนไปที่ 1 และ 2 แต่คราวนี้ คุณไม่กล้าถามเขา ว่าเขาไปไหนมา ไม่กล้าถามเขาว่าเขาคุยกับใคร ไม่กล้าขัดใจเขาเลย คุณกลับยอมรับได้ ยอมทนได้ ยอมหลับตาข้างนึง ให้เขาคุยกับคนอื่น ทั้งๆที่ปรกติคุณไม่เคยยอมรับเรื่องนี้ได้ แต่คุณกลัวจะเสียเขาไปอีก เพราะความรู้สึกตอนที่เขาหายไป มันทรมานมาก และมันไม่มีใครมาช่วยได้เลยนอกจากเขาคนเดียว เขาเป็นคนที่ทำคุณแตกสลายและต้องเป็นเขาเท่านั้นที่ประกอบคุณขึ้นมาใหม่อีกครั้ง คนที่ทำให้เกิดแผลต้องเป็นคนรักษาแผล... เพราะคุณไม่สามารถรักษาแผลของคุณเอง ถึงจุดนี้ เขาควบคุมคุณ100% เขามั่วกับคนอื่น เขาอาจจะตบตีคุณ คุณก็ยอมทน ขอแค่มีเขาในชีวิต (เขาควาย ณ จุดนี้)
ทั้งหมดนี้กิดจาก สารเคมีในสมอง ที่แปรปรวนของคุณ จากความเครียด ขึ้นๆลงๆ ความสุขสูงสุดสลับความเครียดสูงสุด มันทำให้สารเคมีในสมองเปลี่ยนแปลง เหมือนการติดยาเสพติด และเขาเป็นผู้ขายยา ถ้าเขาไม่พอใจคุณ เขาก็แค่ ไม่ให้ยาคุณ ไม่ยอมมีอะไรกับคุณ เย็นชากับคุณ จนคุณทุกข์ทรมาน เขากลับยิ้มในใจ เขาชอบเห็นคุณทรมาน จากอาการขาดยา ที่มีแต่เขาเท่านั้น ที่ให้ได้... เขาจะให้ยาคุณเป็นพักๆ (intermittent reinforcement) เพื่อให้คุณไม่จากไป ทีนี้ คุณติดเขา100% คุณไม่สามารถจากเขาไปได้ แม้ตัวเขาจะไม่อยู่หรือเขาจะทิ้งคุณไป สักกี่ครั้ง เมื่อเขาทักกลับมา คุณก็พร้อมจะกลับไปหาเขา ถึงตอนนี้ เขาจะไปเริ่มขบวนการนี้กับคนใหม่ โดยปล่อยคุณทิ้งไว้ ให้แค่เศษขนมปัง (breadcrumb) ก็คือมาหาบ้าง เป็นระยะ เพื่อให้คุณยังติดในร่างแหเขาไม่ขยับไปไหน
เขาทำแบบนี้กับคนมากมาย จนตอนนี้เขามีคนในร่างแหของเขาหลายคน เขาสามารถสลับ ไปมา ไปหาคนนี้ที คนนู้นที โดยที่ทุกคน ยินยอมรอคอยเขา
คุ้นๆกับชีวิตใครไหมคะ ถ้าคุณเจอกรณีนี้ คุณกำลังตกอยู่ในอันตราย เพราะ คุณกำลังอยู่ในภาวะความเครียดสูง ร่างกายคุณจะแย่จากความเครียด สุขภาพจิตเสีย panic attack และคุณก็เสี่ยงโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ และ hiv เพราะเขาไม่ได้มีคุณคนเดียว คุณต้องรีบออกจากความสัมพันธ์นี้ ตัดให้ขาด ไปพบจิตแพทย์ รับการบำบัด ก่อนที่จะสายเกินไป