ทำไม.....ต้องเสียเงินซื้อวัคซีนทางเลือกกันเอง

ผมเห็นคนที่มาตั้งกระทู้หรือตอบกระทู้เกี่ยวกับวัคซีนช่วงหลัง ๆ  แทบทั้งหมดเลยนี่ เขาคงนึกว่า วัคซีนนั้นซื้อได้ง่าย ๆ เหมือนกับไปซื้อ น้ำอัดลมที่ร้าน 7-11 หน้าปากซอย ที่ไปเมื่อไหร่ ก็เห็นน้ำอัดลมอยู่เต็มตู้แช่ มีหลากหลายยี่ห้อให้เลือก ตั้งแต่ ยี่ห้อชื่อดังระดับโลก ไปจนถึงยี่ห้อที่ไม่ค่อยมีชื่อเสียง ซึ่งลูกค้าชอบยี่ห้อชอบยี้ห้อไหน ก็หยิบไปได้เลย

แต่การซื้อวัคซีน ถ้าหยากให้ได้ใช้เร็ว ๆ เป็นชาติแรก ๆ ผู้ชื้อต้องลงทุน ตั้งแต่การร่วมวิจัยพัฒนา และบางชาติโดยเฉพาะชาติรวยๆ ได้ตัดสินใจซื้อวัคซีนตั้งแต่ การทดลองเฟส 3 ยัง ไม่เริ่มทำด้วยซ้ำ  ถ้าหยากได้ใช้วัคซีนเร็ว ๆ มันต้องเสี่ยงซื้อตั้งแต่กลางปีที่แล้ว ไม่ใช่รอจนการทดลองเฟส 3  ออกมาแล้ว และมีหลาย ๆ ประเทศใช้ไปแล้ว แล้วมีบางคน ไปเอาประสิทธิภาพวัคซีนมาแปะเทียบกัน ไปเอากราฟติดเชื้อ ของประเทศที่ใช้วัคซีน แบบโน้นแบบนี้ มาเทียบกัน พวกนี้ไม่ต่างกันกับ เซียนหลังเกมฟุตบอลจบ หรือแทงหวยหลังหวยออกแล้วหรอก ถ้าเก่งจริง ต้องเก่งตั้งแต่กลางปีแล้ว ที่การทดลองเฟส 3 ยังไม่ออก และยังไม่มีประเทศไหนเอาไปใช้จริง

ซื้อวัคซีนแบบหยากได้ใช้เร็ว ๆ ไม่ต่างอะไรกับแทงหวย สิงคโปร์ ลงทุนวัคซีนกับ บริษัทอเมริกัน Arcturus Therapeutics ที่ร่วมกับ มหาวิทยาลัยแพทย์ Duke-NUS ของสิงคโปร์ สิงคโปร์ให้ทั้งเงินซื้อเครื่องจักรและวัตถุดิบ $45 ล้าน และรัฐบาลสิงคโปร์สั่งซื้อวัคซีนแล้ว $175 ล้าน แต่กระทั่งถึงปัจจุบันนี้ สิงคโปร์ยังไม่ได้วัคซีนมาใช้เลย เพราะยังอยู่ในการทดลองเฟส 3 ซึ่งผลจะเป็นยังไงก็ไม่รู้ เพราะเชื้อได้กลายพันธุ์ไปเยอะแล้ว ผลที่ได้ของวัคซีน mRNA นี้ อาจจะมีประสิทธิภาพที่ต่ำเตี้ยเช่นเดียวกันกับ CureVac ซึ่งเป็นวัคซีนประเภท mRNA ของเยอรมันก็เป็นได้ แม้ว่าเป็นวัคซีนประเภท mRNA เช่นเดียวกันกับไฟเซอร์ และ Moderna แต่ผลการทดลองอาจจะมีประสิทธิภาพไม่สวยหรูเหมือนกัน เพราะ ทดลอง ในกลุ่มประชากร เวลา และ สถานที่ แตกต่างกัน


การซื้อที่จะได้วัคซีนเร็ว ๆ นั้นคุณไม่มีข้อมูลอะไรพวกนี้เพื่อประกอบการพิจารณาตัดสินใจครบถ้วน รอบด้านหรอก แม้แต่การทดลองเฟส 3 ก็ยังไม่ออกมาด้วยซ้ำ ไม่ต้องไปพูดถึงการใช้งานของประเทศอะไรมาแปะ เพราะคุณต้องตัดสินใจซื้อตั้งแต่ยังไม่มีประเทศไหนใช้...... ถ้าคุณไม่ต้องการรับความเสี่ยงเลย รอกระทั่งผลการทดลองเฟส 3 จบ รอจนบางประเทศทดลองใช้ไปแล้ว ค่อยตัดสินใจซื้อ คุณก็ต้องรอคิวชาติอื่น ๆ ที่เขาได้ตัดสินใจซื้อไปแล้ว ตั้งแต่ผลการทดลองเฟส 3 ยังไม่ออกมาเสียด้วยซ้ำ

นี่ เป็นคำตอบว่าทำไม ไทยถึงต้องซื้อ แอสตร้านาก้า หรือ ชิโนแวค

แอสตร้าเซเนก้า นั้น ไทย ซื้อตั้งแต่  แอสตร้าเซเนก้า เพิ่งได้ประกาศผลการทดลองเฟส 3 อย่างเป็นทางการมาไม่กี่วัน

ส่วน ชิโนแวค ไทยก็ตัดสินใจซื้อ ตั้งแต่ผลการทดลองเฟส 3 จากทุกประเทศที่ไปทำยังไม่ออกมาอย่างเป็นทางการ แต่รู้ผลที่ไม่เป็นทางการจากการทดลองที่บราซิลว่ามีประสิทธิภาพ 50% กว่า แต่ก็จำเป็นต้องซื้อ เพื่อใช้แก้ปัญหาการระบาดระรอกสองที่เริ่มจากสมุทรสาคร ที่ซื้อเพราะมันเป็นวัคซีนตัวเดียวในตอนต้นปี ที่ประเทศไทยสามารถซื้อมาแก้ปัญหาในตอนนั้นได้ ถ้าหยากได้วัคซีนพวก mRNA ที่ผลการทดลองเฟส 3 ออกมาแล้ว ก็ต้องรอคิวไปจนถึงปีหน้า เนื่องจากผู้ผลิตกำลังผลิตเพื่อสนองตอบให้กับชาติที่มีส่วนร่วมลงทุนในการวิจัยพัฒนาด้วย และชาติเหล่านี้ได้สั่งซื้อมาตั้งแต่ยังไม่ทดลองเฟส 3 เลย ซึ่งประชากรชาติเหล่านี้ก็เป็นพันล้านคนแล้ว

ทำไมเมกาถึงไม่บริจาควัคซีนไฟเซอร์ ให้กับไทยในตอนช่วงต้นปี ก็เพราะว่าเขากำลังเร่งฉีดให้กับคนในประเทศเขา จนกระทั่งปัจจุบันเขาฉีดจนพอแล้ว ถึงคิดบริจาคให้ประเทศไทย 1.5 ล้านโดส ตอนต้นปี อย่าว่าแต่บริจาคเลย ซื้อก็ยังไม่ได้ แม้กระทั่งปัจจุบันนี้ ถ้าสั่งซื้อไปวัคซีนอย่างไฟเซอร์ หรือโมเดิร์นนา จะมาถึงไทยจริงในไตรมาส 4 หรือเปล่า ก็ไม่รู้

ที่ไทยไม่ตัดสินใจซื้อวัคซีนประเภทพวก mRNA อย่างไฟเซอร์ หรือ Moderna ในขณะนั้น เนื่องจากต้องเก็บที่อุณหภูมิ -70 องศา สำหรับไฟเซอร์ และ -20 องศา สำหรับ Moderna ประเทศเมืองร้อนอย่างไทยจะบริหารจัดการอย่างไร นี่เป็นสิ่งที่คนที่ต้องตัดสินใจรู้ในขณะนั้น แต่ต่อมาภายหลังทั้งไฟเซอร์ และ Moderna ก็มีการแก้ปัญหานี้ และไม่จำเป็นต้องเก็บที่อุณหภูมิต่ำขนาดนั้น แต่ถ้ามาตัดสินใจซื้ออย่างตอนนี้ก็ต้องรอคิวชาติอื่นไปก่อน
..
..
..
สำหรับ เรื่องวัคซีน ทางเลือกนั้น เกิดขึ้นเพราะ รัฐบาลถูกโจมตีว่า ผูกขาดในการนำเข้าวัคซีน แล้ว นำเข้าวัคซีนที่ไม่ได้คุณภาพบ้าง ราคาแพงบ้าง หรืออะไรสารพัด

ดังนั้น รัฐบาลจึง เปิดโอกาส ให้ภาคเอกชน สามารถนำเข้าวัคซีนได้เอง เพราะเอกชน อาจจะมีเงิน มีสายสัมพันธู์ ที่ดีกับบริษัทวัคซีน หรืออะไรก็แล้วแต่ ที่มีศักยภาพดีกว่ารัฐบาล เห็นว่าภาคเอกชนก็มีคนเก่ง ๆ เยอะ

แต่รัฐบาล มีนโยบายว่า จะไม่ให้นำเข้าวัคซีน ประเภทเดียวกันของบริษัทเดียวกัน กับที่รัฐบาลนำเข้ามาฉีดให้ประชาชนฟรีอยู่แล้ว เพราะมันเป็นการแย่งโควต้าวัคซีนของบริษัทเดียวกันจากรัฐบาล เช่น

วัคซีน ประเภท เชื้อตาย ซึ่ง รัฐบาลนำเข้า ชิโนแวค มาฉีดฟรีให้กับประชาชนอยู่แล้ว วัคซีนเชื้อตายจากบริษัทอื่น อย่าง ชิโนฟาร์ม ก็เป็นวัคซีนทางเลือก ที่ภาคเอกชนสามารถนำเข้ามาได้ และผู้ที่หยากฉีดต้องเสียเงินซื้อ คาดว่ามีวัคซีนเชื้อตายตัวอื่น ที่ขึ้นทะเบียนให้ อย. รับรอง อย่างวัคซีนเชื้อตายจากอินเดีย ก็จะอยู่ในข่ายของวัคซีนทางเลือกเช่นกัน

วัคซีนประเภท mRNA ที่รัฐบาลสั่งไฟเซอร์ มาฉีดให้กับประชาชนกลุ่มเป้าหมายคือเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี ฟรีอยู่แล้ว วัคซีน  Moderna ซึ่งเป็นวัคซีนแบบ mRNA เช่นเดียวกัน ก็กลายเป็นวัคซีนทางเลือกที่คนฉีดต้องเสียเงินฉีด และการที่ภาคเอกชนจัดซื้อวัคซีน Moderna นั้น ก็ไม่เป็นการแย่งโควต้าจากภาครัฐ เพราะภาครัฐได้สั่งไฟเซอร์ซึ่งเป็นคนละบริษัทไปแล้ว

วัคซีน ประเภทไวรัสเวกเตอร์นั้น รัฐบาลเลือกเอา แอสตร้าเซเนก้า เป็นวัคซีนหลักที่ฉีดให้ประชาชนฟรี แต่รัฐบาลก็วางแผนเอาไว้ว่า จะซื้อวัคซีนของ J&J ซึ่งเป็นวัคซีนไวรัสเวกเตอร์แบบฉีดเข็มเดียว มาฉีดให้ประชาชนฟรีด้วย นอกจากนั้น ก็มีแผนที่จะสั่งซื้อวัคซีนแบบไวรัสเวกเตอร์ของรัสเซียคือ Sputnik V มาฉีดให้ประชาชนฟรีด้วย ทั้งนี้วัคซีนทั้งสามนั้น แม้เป็นไวรัสเวกเตอร์เหมือนกัน แต่ใช้ adenovirus ไม่เหมือนกัน โดย แอสตร้าเซเนก้า ใช้ adenovirus ของลิงชิมเปนซี ส่วน J&J ใช้ adenovirus แบบ Ad26 และฉีดเข็มเดียว ส่วน Sputnik V ฉีด 2 เข็ม โดยเข็มแรกและเข็มที่สองใช้ adenovirus คนละตัวกัน โดยเข็มแรกใช้ Ad26 ส่วนเข็มที่สองใช้ Ad5

คาดว่า วัคซีนประเภทไวรัสเวกเตอร์ จากบริษัทอื่น ๆ ที่จะเข้ามาขายในประเทศไทยอีกนั้น รัฐบาลจะจัดให้เป็นวัคซีนทางเลือก ที่คนต้องการฉีดต้องจ่ายเงินซื้อเอง