พระอรหันต์ไม่มีภวังคจิต

ภวังคจิต แต่งขึ้นใหม่ เพื่อ? ไปฟังพระท่านหนึ่งกล่าวว่า เพิ่งแต่งขึ้นใหม่เพื่อที่จะอธิบายว่า "ไม่มีอัตตา เวียนว่ายตายเกิดนะจ๊ะ"

...สงสัยต้องอธิบายอีกที ให้ชัดๆ......คนที่ฝึกได้จิตรวมลงอัปปนาสมาธิครั้งแรก (ซึ่งก็จะเป็นปฐมฌานนั่นแหละ ยังไม่อาจจะลงลึกละเอียดกว่านี้ได้) ..จะเจอประสบการณ์เหมือนกัน คือ 

โทมนัสอาศัยเนกขัมมะ เป็นเพียงอาหาร(เวทนา เพื่อเลี้ยง ชีวิต) และเป็นมรรค(เนกขัมมะ) ............... พระอรหันต์ไม่มีทุกข์ แต่พระอรหันต์ที่ยังมีชีวิต ต้องเสวยอาหารคือเวทนา เพียงเพื่อดำรงขันธ์และเป็นมรรค(

ทำไมพระอรหันต์สุกขวิปัสสโก สิ้นกิเลสแล้ว นิวรณ์5ก็ต้องหมดไปด้วย ยังฝึกสมาธิไม่ได้?

คัมภีร์แต่งใหม่ในยุคหลัง ระบุว่า "จิตฺตํ กมฺมกิเลเสหิ" บรรยายถึงลักษณะของภวังคจิต ที่มีการเก็บแบบสะสม ซุกกรรม และกิเลสเอาไว้ ยาวนานตลอดสังสารวัฏ และส่งทอดต่อกันเป็นลูกระนาดไปเรื่อยๆ เพราะต

.

ใช่แล้วครับ ผู้ศึกษาอธิธัมมัตถสังคหะ พยายามอธิบายจิตเดิมของจิตว่า มันอยู่ระหว่างวิถีจิตเก่ากับวิถีจิตใหม่ ซึ่งนั่นก็คือ ภวังคจิต นั่นเองครับ แน่นอนครับ ในเมื่อภวังคจิต เป็นวิบากพ้นวิถี มันต้องเป็นจิต