สมาธิในโพชฌงค์ ๗ เป็นฌานหรือไม่

ความตั้งมั่นของจิต (สมาธิ) มี 2 ระดับใหญ่ ๆ ที่ทำให้จิตตั้งมั่นได้จริง คือ 1. อุปจารสมาธิ สมาธิใกล้ฌาน 2. อัปปนาสมาธิ สมาธิที่เข้าถึงฌานเต็มสมบูรณ์ 1) อุปจารสมาธิ เรียกว่า “อุปจารภูมิ”

1. จะเข้าสู่อัปปนาสมาธิ (ฌาน) ได้ ต้องมี “ธรรม 3 อย่าง” ครบ ในอานาปานสติ มีอารมณ์กรรมฐาน 3 แบบที่จิตต้องรู้ให้ชัด คือ - ลมหายใจเข้า - ลมหายใจออก - นิมิต (ภาพหรือความรู้สึกทางใจที่เกิดข

อุบายในการรักษาอานาปานสติกรรมฐานไม่ให้เสื่อม หมายถึง วิธีดูแลการปฏิบัติไม่ให้สมาธิถดถอย ในการปฏิบัติอานาปานสติ ภิกษุหรือผู้ปฏิบัติควรหลีกเลี่ยงสิ่งที่ไม่เกื้อกูลต่อจิตใจเจ็ดประการ ได้แก่ ที่อยู่อาศัย

พระพุทธเจ้า “ไม่ได้” แบ่งฌานเป็นสองแบบว่า ฌานฤาษี กับ ฌานพุทธ ตามที่ภายหลังบางสายพูดกัน แต่ ทรงแยก “วิธีใช้ฌาน” และ “ผลที่เกิดจากฌาน” ว่าเป็นแบบโลกีย์ หรือโลกุตระ