ศัตรูแห่งมวลมนุษยชาติ

อวิชชา ตัณหา อุปาทาน

โลกิยธรรม กิน กาม เกียรติ

ทุกข์กับสิ่งเหล่านั้นเพราะความไม่รู้คือ อวิชชา

ทุกข์จากการเบียดเบียนทั้งตนเอง และผู้อื่น

กิน ทุกข์จากการขวนขวาย ดิ้นรน เพื่อหากิน เบียนเบียนผู้อื่นด้วยการแย่งชิง กระทบกระทั่งซึ่งกันและกัน ก่ออกุศลกรรมให้ได้รับวิบากเป็นทุกข์ในภายหน้า

กาม กินพอแล้ว ดินรนไขวคว้า สิ่งอันเป็นที่น่ารักน่าใคร่ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย แล้วก้อเบียดเบียดตนด้วยการดินรนขวนขวายแสวงหาสิ่งเหล่านั้น

และกระทบกระทั่งผู้อื่น ก้อเพราะสิ่งเหล่านั้น

เกียรติ กิน กาม มีแล้ว เกียรติ ต้องการการยอมรับจากผู้อื่น ทำ เสาะแสวงหาให้ผู้อื่นยอมรับ เกิดการกระทบกระทั่งซึ่งกันและกัน เพราะไม่ให้เกียรติกัน

เพราะฉันมีเกียรติ แต่คุณไม่ให้เกียรติฉัน

ก่ออกุลกรรมซึ่งกันและกัน อันไม่มีวันสิ้นสุด

                                                                    ไม่สิ้นสุดในวัฎสงสารนี้

ศัตรูที่แท้จริง มิใช่บุคคลใดบุคคลหนึ่ง

แต่คือ อวิชชา ตัณหา อุปาทาน ที่อยู่ในจิตใจทั้งตนเองและผู้อื่น

                                                          มรรคมีองค์แปด คือวิธีการกำจัดศัตรูนั้น

เพื่อสิ้นสุดความมี ความเป็น สิ้นสุดตัวตนที่จะไปก่อกรรมใดๆอีกต่อไป

เมื่อไม่เกิด ก่อไม่เสื่อม และไม่ดับ

อวิชชา ตัณหา อุปาทาน

ศัตรูที่แท้จริงแห่งมวลมนุษยชาติและเหล่าเวไนยสัตว์ทั้งหลาย