เคล็ดลับคำโคลง ตอน..สัมผัสใน

กระทู้สนทนา

** เคล็ดลับคำโคลง ** พลุ

ตอน.. สัมผัสใน ลูบหัว

สัมผัสใน หมายถึงสัมผัสที่มิได้กำหนดไว้ในบังคับของคำประพันธ์ จะมีหรือไม่มีก็ได้ แต่ถ้ามีจะเพิ่มให้ไพเราะขึ้นตามความเหมาะสม
ในคำประพันธ์มีศัพท์ที่ใช้เรียกสัมผัสในในลักษณะต่างๆกันทั้งสัมผัสสระและสัมผัสพยัญชนะ(หรืออักษร) ถ้าจะอนุโลมนำมาเทียบเคียงคือ…

๑.เคียง หมายถึงสัมผัสสระเรียงชิดกัน ๒ คำ

  ๐ เนินหนอกหมอกเสกแต้ม      ตะลึงตา

๒.เทียบเคียง หมายถึงสัมผัสสระเรียงชิดกัน ๓ คำ

    วารกาลผ่านฤทัย                ทวนโศก  ศัลย์นอ


๓.ทบเคียง หมายถึงสัมผัสสระสองสระเรียงกันสระละ ๒ คำ

  ๐ ทุกวลีศรีฉ่ำน้ำ                  ใจขำ

๔.เทียบแอกแทรกเคียง หมายถึงสัมผัสสระที่มีสระอื่นคั่น ๑ สระ

    กบเขียดเงาเฉียดสม          สง่าแง้ม

๕.แทรกแอก เป็นลักษณะเดียวกับเทียบแอกแทรกเคียง แต่มีสระอื่นคั่น ๒ สระ

   เหงาเปลี่ยนแปลงเงาใส        สุขล้ำ

๖.ยมก หมายถึงการซ้ำคำ

  ไกลห่างห่างใจข้อง                เกี่ยวก้อยกลอยกมล ฯ

๗.คู่ หมายถึงสัมผัสอักษรชิดกัน ๒ คำ

    แอร์ยะเยือกกระเซ็น           สั่นสะท้าน

๘.เทียบคู่ หมายถึงสัมผัสอักษรชิดกัน ๓ คำ

   เบิกบานบ่ายจรมา               พารุ่ง เรืองเฮย

๙.เทียมรถ หมายถึงสัมผัสอักษรชิดกัน ๔ คำ

  ดอกดกแดงดังรวง               แรกแย้ม

๑๐.เทียบรถ หมายถึงสัมผัสอักษรชิดกัน ๕ คำ

   เลี้ยงลูกรักลูกรา                 หนึ่งน้อย

๑๑.ทบคู่ คือสัมผัสอักษร ๒ อักษรเรียงกัน ๒ คำเป็นคู่

  ไกลกลิ่นหอมหวนล้ำ            กระหน่ำห้วงไพรสาณฑ์ ฯ

๑๒.แทรกคู่ เป็นสัมผัสอักษรที่มีอักษรอื่นคั่น ๑ คำ

  โล้ไกวลูกสุขสรวล        สฤตสิ่ง

๑๓.แทรกรถ เป็นสัมผัสอักษรที่มีอักษรอื่นคั่น ๒ คำ

  รักสุดจะระทม             หนักน้อง

๑๔.นิสสัย หมายถึงสัมผัสอักษรระหว่างปลายบาทหน้ากับต้นบาทหลัง

๐ เข้าป่าหาน้ำตก...................ชมสวน
สูดลึกโอโซนอวล...................อบซ้ำ

๑๕.นิสสิต อักษรปลายบาทหน้าสัมผัสอักษรที่สองของบาทหลัง

  ๐ กราบมาตาต่อไท้...............ธรณี
ทะนุถนอมบุตรศรี...................สืบคล้อย

๑๖.สังขะ สัมผัสอักษรและสัมผัสสระที่เสียงพยัญชนะต้นเหมือนกันเป็นคู่ โดยซ้ำเสียงสระในพยางค์หน้า
     แต่ในพยางค์หลังเสียงสระต่างกัน

๐ เงินตรา ตะกุกตะกักต้อง........ ตะเกียกตะกาย
อำนาจ อำนวยอบาย..................อนึ่งบ้า

                                    ฯลฯ

   สัมผัสในถือเป็นอลังการทางภาษาที่งดงามของวรรณศิลป์ไทยอย่างหนึ่ง หากคำประพันธ์ใดที่แพรวพราวด้วยสัมผัสในย่อมฟังรื่นไหล
แต่ทั้งนี้คำที่ใช้ต้องดีทั้งเสียงและความหมาย

  นอกจากนี้ยังมีเคล็ดลับทางโคลงอีกมาก แต่จะขอนำเสนอในตอนต่อไป...

  ท้ายนี้ขอนำโคลงบทเก่ามาปัดฝุ่นใหม่ ครับ

๐ ศศิขัณฑ์สะบั้นขาด            อรรธจันทร์
รัตติกาลดับมหันต์                มหิฟ้า
สุริเยศเภทอาถรรพณ์            ลั่นระเบิด
โอ้! จักรวาลสูญหล้า             สบแล้งทวีคูณ ฯ

๐ สูญตะวันพ่ายแพ้             พญามาร
ทวยเทพอ่อนแรงผสาน         สฤษฏ์สร้าง
พลัน”เปลวอัคคี”ดาล            ดวงทิพย์  มณีนอ
เปล่งปลั่งกานท์แก้วสล้าง      ร่วมกู้อณูสวรรค์ ฯะ