มีเรื่องเก่าทางบ้านผมมาเล่าอีกเรื่องนะครับ
ยามเด็ก ป้ออุ๊ยเรียกผมไปหาแล้วสั่งว่า
"คิงเอาสตางค์ไปร้านลุงอินซื้อยาผงแดงหื้อกูห่อนึ่งลอ"
พอได้ยาผงแดงมาแล้ว แกก็ใช้ผมอีกหนหนึ่ง
"ไปซื้อเหล้ามาฮ้อยนึ่ง เดียวฮาจะเอามาใส่ยาผงแดงไว้กิ๋นบ่ะ"
ครั้นซื้อเสร็จแล้ว ตอนนั้นยังไม่มีกฎหมายห้ามเด็กซื้อเหล้าหรอกครับ แต่สรรพสามิตจะเล็งว่าเป็นเหล้าสรรพสามิตหรือเหล้าเถื่อนเท่านั้น ผมก็นั่งดูป้ออุ๊ยฉีกซองยาผงแดงเทลงในขวดเหล้า แล้วเขย่าให้เข้ากัน ก่อนจะพิงที่ข้างฝา
"ป้ออุ๊ย กิ๋นเยี๊ยะหยัง ?"
"หื้อกิ๋นข้าวลำบ่ะ" แกตอบสั้นๆ บางหนผมก็แอบชิมยาผงแดงเหมือนกัน ตอนเป็นผู้ใหญ่โน่นแหละ ถึงรู้จักกินน้ำกระสาย
กลิ่นหอม รสชาติเค็มนิดๆ แต่อร่อยดีแฮะ แต่สำหรับป้ออุ๊ยผมนั้น แกจะกินสักจอกหนึ่งก่อนลุกมากินข้าวที่ยายผมจัดทำให้ และไปอมเมี่ยงหลังมื้ออาหาร เป็นอันว่าจบมื้ออาหารละ
อันว่ายาผงแดงนั้น เป็นยาอะไร ?
ยาผงแดงเป็นเป็นยาท้องถิ่นแผนโบราณจำหน่ายทั่วภาคเหนือตอนบน ซึ่งมีการติดต่อทางด้านค้าขายและวัฒนธรรมกับชาวไต และชาวพม่าตั้งแต่โบราณ จึงได้รับยาตัวนี้มาใช้ด้วย เหตุที่มีสีแดงนั้นมาจากส่วนผสมของตัวยาที่มีจันทร์แดง ใช้ได้ทั้งนัดถุ์และรับประทาน ใช้ได้ทั้งหญิง และชาย มีสรรพคุณคือ บำรุงหัวใจ คลื่นเหียน อาเจียร แก้ลมวิงเวียนหน้ามืดตาลาย แก้ไข้สบัดร้อนสบัดหนาว
ซองหนึ่งรับประทาน ครั้งละ 1-2 ช้อนชา ใช้น้ำสุกที่ต้มให้เย็นแล้วก็ได้ รับประทานกับน้ำมะนาวแซกเกลือเล็กน้อย บำรุงหัวใจ รับประทานกับน้ำดอกไม้สด บางคนใช้ป้ายมะนาวแล้วดูดกินพร้อมกับน้ำมะนาวก็มี
สำหรับส่วนผสมนั้น ประกอบด้วย
1. จันทร์แดง 200 กรัม 2. จันทร์ขาว 100 กรัม 3.ดอกจันทร์ 100 กรัม 4.ชะเอม 100 กรัม 5. โกฐทั้ง 5 อย่างๆ ละ 10 กรัม = 50 กรัม
ความรู้ก่อนนอน (๒๑)
ยามเด็ก ป้ออุ๊ยเรียกผมไปหาแล้วสั่งว่า
"คิงเอาสตางค์ไปร้านลุงอินซื้อยาผงแดงหื้อกูห่อนึ่งลอ"
พอได้ยาผงแดงมาแล้ว แกก็ใช้ผมอีกหนหนึ่ง
"ไปซื้อเหล้ามาฮ้อยนึ่ง เดียวฮาจะเอามาใส่ยาผงแดงไว้กิ๋นบ่ะ"
ครั้นซื้อเสร็จแล้ว ตอนนั้นยังไม่มีกฎหมายห้ามเด็กซื้อเหล้าหรอกครับ แต่สรรพสามิตจะเล็งว่าเป็นเหล้าสรรพสามิตหรือเหล้าเถื่อนเท่านั้น ผมก็นั่งดูป้ออุ๊ยฉีกซองยาผงแดงเทลงในขวดเหล้า แล้วเขย่าให้เข้ากัน ก่อนจะพิงที่ข้างฝา
"ป้ออุ๊ย กิ๋นเยี๊ยะหยัง ?"
"หื้อกิ๋นข้าวลำบ่ะ" แกตอบสั้นๆ บางหนผมก็แอบชิมยาผงแดงเหมือนกัน ตอนเป็นผู้ใหญ่โน่นแหละ ถึงรู้จักกินน้ำกระสาย
กลิ่นหอม รสชาติเค็มนิดๆ แต่อร่อยดีแฮะ แต่สำหรับป้ออุ๊ยผมนั้น แกจะกินสักจอกหนึ่งก่อนลุกมากินข้าวที่ยายผมจัดทำให้ และไปอมเมี่ยงหลังมื้ออาหาร เป็นอันว่าจบมื้ออาหารละ
อันว่ายาผงแดงนั้น เป็นยาอะไร ?
ยาผงแดงเป็นเป็นยาท้องถิ่นแผนโบราณจำหน่ายทั่วภาคเหนือตอนบน ซึ่งมีการติดต่อทางด้านค้าขายและวัฒนธรรมกับชาวไต และชาวพม่าตั้งแต่โบราณ จึงได้รับยาตัวนี้มาใช้ด้วย เหตุที่มีสีแดงนั้นมาจากส่วนผสมของตัวยาที่มีจันทร์แดง ใช้ได้ทั้งนัดถุ์และรับประทาน ใช้ได้ทั้งหญิง และชาย มีสรรพคุณคือ บำรุงหัวใจ คลื่นเหียน อาเจียร แก้ลมวิงเวียนหน้ามืดตาลาย แก้ไข้สบัดร้อนสบัดหนาว
ซองหนึ่งรับประทาน ครั้งละ 1-2 ช้อนชา ใช้น้ำสุกที่ต้มให้เย็นแล้วก็ได้ รับประทานกับน้ำมะนาวแซกเกลือเล็กน้อย บำรุงหัวใจ รับประทานกับน้ำดอกไม้สด บางคนใช้ป้ายมะนาวแล้วดูดกินพร้อมกับน้ำมะนาวก็มี
สำหรับส่วนผสมนั้น ประกอบด้วย
1. จันทร์แดง 200 กรัม 2. จันทร์ขาว 100 กรัม 3.ดอกจันทร์ 100 กรัม 4.ชะเอม 100 กรัม 5. โกฐทั้ง 5 อย่างๆ ละ 10 กรัม = 50 กรัม