ก่อนจะเริ่มอธิบายความ  ขอให้พวกเรามีสติในการพิจารณาธรรม   เพื่อสัมปชัญญะ
จะได้มีสมาธิมองเห็นธรรมตามความจริง

ก่อนจะรู้จักภวังคจิตมารู้จักกับ....วิถีจิตเสียก่อนว่าคืออะไร  วิถีจิตคือกระบวนการขันธ์ห้า
นับตั้งแต่การกระทบผัสสะจากปสาทรูป  จนเป็นวิญญาณ  เวทนา  สัญญาและสังขาร
ลักษณะแบบนี้เรียกว่า.......วิถีจิตหรือการทำงานของทวารทั้งหก

การเกิดกระบวนการขันธ์ที่มาจากผัสสะหนึ่งผัสสะ  นับเป็นวิถีจิตหนึ่งวิถี
วิถีจิตก็คือการเกิดดับของจิตนั้นเอง   เมื่อเป็นดังนี้กระบวนการขันธ์ก็เป็นวิถีจิต
การเกิดของจิตก็คือการเกิดดับของกระบวนการขันธ์ห้า

สังเกตุในหนึ่งกระบวนการขันธ์หรือหนึ่งวิถีจิต  จะเกิดจากผัสสะหนึ่งหรือเกิดจากทวารเดียวในหกทวาร
แต่บุคคลย่อมมีการกระทบหลายทวาร   ช่วงการเปลี่ยนทวารหรือเปลี่ยนวิถีจะมีรอยต่อระหว่างผัสสะหรือทวาร
เขาเรียกรอยต่อนั้นว่า  ภวังคจิต

อนึ่งต้องเข้าใจก่อน   ที่ครูบาอาจารย์เรียกจิตเกิดดับ  มันไม่ใช่จิตเป็นดวงๆแล้วเกิดดับ
แต่ท่านใช้จิตเกิดดับเป็นสมมุติบัญญัติ  ที่ใช้เรียกแทนสภาวะธรรมที่เป็นปรมัตถ์  นั้นก็คือ...
อารมณ์ต่างๆ(วิถีจิตหรือกระบวนการขันธ์)ที่แปรเปลี่ยนไปตามเหตุปัจจัย