จากคำตอบของผมในกระทู้ด้านล่าง
http://pantip.com/topic/33380827
-----------
ผู้ที่จะ แยกรูปแยกนาม ได้
อย่างแรกสุดคือต้องมี สติ เจริญขึ้นเท่าทันหรือเป็นปัจจุบันกับ รูป-นาม ที่ปรากฏในขณะปัจจุบันนั้นๆ
อย่างที่สองคือต้องมี ปัญญา เจริญขึ้นคือมี สัมปชัญญะ รู้ได้ทันกับ รูป-นาม ที่ปรากฏเป็นปัจจุบันขณะนั้นๆ ว่า นั้นคือรูป นี้คือนาม ที่เป็นปัจจุบันขณะนั้น
นี้และคือนามรูปปริเฉทญาณ ที่เป็นเบื้องต้น.
-----------
ส่วนกรรมฐานพื้นฐานโดยตรงที่สามารถให้ แยกรูป แยกนามได้ ก็คือ.
1. อินทริย์สังวร คือการสำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
2. เจริญสติสัมปชัญญะ ได้แก่ อริยาบทบรรพ คือการรู้ตัวทั่วพร้อมในขณะ เดิน ยืน นั่ง นอน ที่เป็นอริยาบทใหญ่ เมื่อมีสติสัมปชัญญะ เจริญระเอียดขึ้น ก็มีสติรู้ตัวทั่วพร้อม ในขณะที่กายกำลังเคลื่อนไหว เช่นการ เอียวตัว การสวมเสื้อผ้า เข้าห้องน้ำ แม้ขณะสนทนา
จนละเอียดยิ่งลงไปอีก เป็นการเจริญสติปัฏฐานะ 4 คือมีสติพิจารณาเท่าทันเป็นปัจจุบัน ใน 4 ฐาน ได้แก่
1.พิจารณา กายในกาย
2.พิจารณา เวทนาในเวทนา
3.พิจารณา จิตในจิต
4.พิจารณา ธรรมในธรรม
ที่ปรากฏชัดทันปัจจุบันหรือเป็นปัจจุบัน ขณะนั้นๆ จนเจริญสติปัฏฐาน 4 ได้อย่างสมบูรณ์ ซึ่งก็คือ วิปัสสนาญาณ เจริญขึ้นไปตามลำดับ เริ่มจากนามรูปปริเฉทญาณ แล้ว ปัจจัยคหญาณ และ สมนสนญาณ ถ้าแยกตาม วิปัสสนาญาณ 16 ตามพระอรรถกถา ทำให้เกิดมีปัญญาแจ้งชัดในไตรลักษณ์(อนิจจัง ทุกขัง อนันตา) ในเบื้องต้น ที่ เจริญวิปัสสนาญาณที่เป็นปรมัติต่อไป หรือถ้ายกจากนี้ไปตามพุทธพจน์ ก็จะเป็นวิปัสสนาญาณ ที่แบ่งเป็น 9 ระดับ.
หรือบางท่านบางบุคคล ที่ถนัดในอานาปานสติ ก็เจริญสติสัมปชัญญะ ด้วยอานาปานสติทั้ง 16 จาตุกะ ที่แยกเป็น 4 หมวด คือกาย เวทนา จิต ธรรม นั้นเอง ดังนั้นเมื่อเจริญอานาปานสติอย่างถูกต้องสมบูรณ์ทั้ง 16 จาตุกะ ก็ย่อมทำให้ สติปัฏฐาน 4 สมบูรณ์นั้นเอง
แยกรูป แยกนาม กรรมฐานใดที่ทำให้เกิดความสามารถแยกรูปแยกนาม หรือนามรูปปริเฉทญาณ ได้?
-----------
ผู้ที่จะ แยกรูปแยกนาม ได้
อย่างแรกสุดคือต้องมี สติ เจริญขึ้นเท่าทันหรือเป็นปัจจุบันกับ รูป-นาม ที่ปรากฏในขณะปัจจุบันนั้นๆ
อย่างที่สองคือต้องมี ปัญญา เจริญขึ้นคือมี สัมปชัญญะ รู้ได้ทันกับ รูป-นาม ที่ปรากฏเป็นปัจจุบันขณะนั้นๆ ว่า นั้นคือรูป นี้คือนาม ที่เป็นปัจจุบันขณะนั้น
นี้และคือนามรูปปริเฉทญาณ ที่เป็นเบื้องต้น.
-----------
ส่วนกรรมฐานพื้นฐานโดยตรงที่สามารถให้ แยกรูป แยกนามได้ ก็คือ.
1. อินทริย์สังวร คือการสำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
2. เจริญสติสัมปชัญญะ ได้แก่ อริยาบทบรรพ คือการรู้ตัวทั่วพร้อมในขณะ เดิน ยืน นั่ง นอน ที่เป็นอริยาบทใหญ่ เมื่อมีสติสัมปชัญญะ เจริญระเอียดขึ้น ก็มีสติรู้ตัวทั่วพร้อม ในขณะที่กายกำลังเคลื่อนไหว เช่นการ เอียวตัว การสวมเสื้อผ้า เข้าห้องน้ำ แม้ขณะสนทนา
จนละเอียดยิ่งลงไปอีก เป็นการเจริญสติปัฏฐานะ 4 คือมีสติพิจารณาเท่าทันเป็นปัจจุบัน ใน 4 ฐาน ได้แก่
1.พิจารณา กายในกาย
2.พิจารณา เวทนาในเวทนา
3.พิจารณา จิตในจิต
4.พิจารณา ธรรมในธรรม
ที่ปรากฏชัดทันปัจจุบันหรือเป็นปัจจุบัน ขณะนั้นๆ จนเจริญสติปัฏฐาน 4 ได้อย่างสมบูรณ์ ซึ่งก็คือ วิปัสสนาญาณ เจริญขึ้นไปตามลำดับ เริ่มจากนามรูปปริเฉทญาณ แล้ว ปัจจัยคหญาณ และ สมนสนญาณ ถ้าแยกตาม วิปัสสนาญาณ 16 ตามพระอรรถกถา ทำให้เกิดมีปัญญาแจ้งชัดในไตรลักษณ์(อนิจจัง ทุกขัง อนันตา) ในเบื้องต้น ที่ เจริญวิปัสสนาญาณที่เป็นปรมัติต่อไป หรือถ้ายกจากนี้ไปตามพุทธพจน์ ก็จะเป็นวิปัสสนาญาณ ที่แบ่งเป็น 9 ระดับ.
หรือบางท่านบางบุคคล ที่ถนัดในอานาปานสติ ก็เจริญสติสัมปชัญญะ ด้วยอานาปานสติทั้ง 16 จาตุกะ ที่แยกเป็น 4 หมวด คือกาย เวทนา จิต ธรรม นั้นเอง ดังนั้นเมื่อเจริญอานาปานสติอย่างถูกต้องสมบูรณ์ทั้ง 16 จาตุกะ ก็ย่อมทำให้ สติปัฏฐาน 4 สมบูรณ์นั้นเอง