เหตุผลทางการแพทย์ ทำไมต้องงดน้ำ–งดอาหารก่อนเจาะเลือด

    งดน้ำ–งดอาหารก่อนเจาะเลือด สำคัญต่อความแม่นยำของผลตรวจมากกว่าที่คิด เพราะเป็นขั้นตอนที่ช่วยควบคุมปัจจัยที่อาจทำให้ผลตรวจคลาดเคลื่อน ผู้เชี่ยวชี้แจงว่า การปฏิบัติตามคำแนะนำนี้ช่วยให้แพทย์วินิจฉัยโรคได้แม่นยำขึ้น ลดโอกาสต้องตรวจซ้ำ และเพิ่มประสิทธิภาพการรักษา

    เมื่อผู้ป่วย กินหรือดื่มก่อนตรวจเลือด ร่างกายจะย่อยและดูดซึมสารอาหาร เช่น น้ำตาล ไขมัน และกรดอะมิโนเข้าสู่กระแสเลือด ส่งผลให้ค่าตรวจบางชนิดสูงขึ้นชั่วคราว โดยเฉพาะ น้ำตาลในเลือด และ ไตรกลีเซอไรด์ อาจผิดเพี้ยนจากค่าจริง ทำให้ผลตรวจไม่สะท้อนสภาวะของร่างกายอย่างแท้จริง

    การตรวจที่ต้อง งดอาหาร 8–12 ชั่วโมง มักเป็นการตรวจระดับน้ำตาลขณะอดอาหาร (Fasting glucose), แผงตรวจไขมัน (Lipid profile) และการตรวจเมตาบอลิซึมบางรายการ ซึ่งล้วนต้องอาศัยค่าที่นิ่งและไม่ถูกรบกวนจากมื้ออาหาร

โดยเฉพาะการวินิจฉัย โรคเบาหวาน ซึ่งใช้ค่า Fasting plasma glucose หากผู้ป่วยรับประทานอาหารก่อนตรวจ อาจทำให้ค่าสูงผิดปกติและเกิดการวินิจฉัยคลาดเคลื่อนได้

    ในช่วงงดอาหาร ผู้ป่วยสามารถ ดื่มน้ำเปล่าได้ เนื่องจากช่วยให้หลอดเลือดเด้ง ทำให้เจาะเลือดง่ายขึ้น แต่ควรหลีกเลี่ยงกาแฟ น้ำผลไม้ นม หรือเครื่องดื่มหวานทุกชนิด เว้นแต่แพทย์จะมีคำแนะนำเฉพาะ

    คำแนะนำก่อนวันเจาะเลือดคือ งดอาหารตามเวลาที่กำหนด หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ เคี้ยวหมากฝรั่ง และออกกำลังกายหนัก รวมถึงสอบถามแพทย์หากมียาประจำที่ต้องทานต่อเนื่อง

    กลุ่มที่ต้องระวังเป็นพิเศษ ได้แก่ ผู้ป่วยเบาหวานหรือผู้ที่เสี่ยงภาวะน้ำตาลต่ำ ซึ่งควรปรึกษาแพทย์ก่อนงดอาหาร อาจมีการปรับยา หรือนัดเจาะเลือดช่วงเช้าเพื่อลดความเสี่ยง

    หากเผลอกินหรือดื่มก่อนตรวจ ควรแจ้งเจ้าหน้าที่ทันที บางชนิดอาจยังตรวจได้ แต่การตรวจสำคัญอย่างน้ำตาลขณะอดอาหารหรือการทดสอบการทนกลูโคส อาจต้องเลื่อนเพื่อความแม่นยำ

    การงดน้ำ–งดอาหารก่อนเจาะเลือดเป็นขั้นตอนสำคัญทางการแพทย์ ช่วยให้ผลตรวจสะท้อนสภาพจริง ลดความคลาดเคลื่อน และลดโอกาสต้องตรวจซ้ำ ผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือใช้ยา ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้งเพื่อความปลอดภัยสูงสุด

ข้อมูลจาก Thainewsonline