ภาวะเบาหวานเข้าจอประสาทตา Diabetic Retinopathy

การมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานานทำให้เกิดความผิดปกติของหลอดเลือดของจอตา ได้แก่

มีการอ่อนแอของผนังหลอดเลือดของจอตา ทำให้หลอดเลือดฝอยโป่งพอง

เป็นสิ่งตรวจพบได้อย่างแรกในผู้ป่วยที่เริ่มมีเบาหวานขึ้นจอตา

มักจะทำให้เกิดจุดเลือดออกเล็กๆ กระจายทั่วไป

นอกจากนี้ มักมีรูรั่วทำให้มีน้ำและไขมันรั่วออกมาทำให้จอตาบวมน้ำ และมีจุดไขมันสีเหลือง

ถ้าจอตาบวมน้ำบริเวณจุดภาพชัดจะทำให้มีอาการตามัว

ในรายที่เป็นเบาหวานมานานและรุนแรง จะทำให้หลอดเลือดฝอยมีการอุดตัน

ทำให้จอตาขาดเลือด ถ้ามีการขาดเลือดบริเวณจุดภาพชัดก็จะทำให้ตามัวมาก ใ

นรายที่จอตาขาดเลือดรุนแรงจะเกิดหลอดเลือดฝอยงอกใหม่แผ่เป็นร่างแหคล้ายพัด

หลอดเลือดฝอยที่ผิดปกติเหล่านี้มีลักษณะเปราะและแตกง่าย

ทำให้เกิดเลือดออกในตาและเกิดพังผืดดึงรั้งจอตา ทำให้จอตาหลุดลอกได้

 

► การรักษา

ความผิดปกติที่เกิดจากเบาหวานขึ้นจอตานั้น ไม่สามารถแก้ไขให้กลับมาเป็นสภาพปกติได้

การรักษาที่มีอยู่ในปัจจุบันมุ่งหวังให้โรคไม่ลุกลามไปจากระยะที่เป็นอยู่

การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและน้ำตาลสะสมให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

รวมทั้งการดูและโรคประจำตัวอื่นๆ เช่น โรคความดันโลหิตสูง และโรคไตอย่างเหมาะสม

สามารถชะลอความรุนแรงของโรคได้ การรักษาภาวะเบาหวานขึ้นจอตาในปัจจุบันมี 3 วิธี คือ​

จะเป็นการใช้แสงพลังงานสูง ที่มีความแม่นยำมาก ในการรักษาจอประสาทตา มักใช้ในหลายกรณี เช่น

– ปิดเส้นเลือดที่รั่วซึมที่จอประสาทตา
– ลดการบวมของจุดรับภาพในรายที่มีภาวะจุดรับภาพบวม
– ลดโอกาสการเกิดเลือดออก, การสร้างพังผืดที่จอประสาทตาในรายที่มีเส้นเลือดงอกใหม่
– ลดโอกาสการเกิดภาวะจอประสาทตาหลุดลอก ในรายที่มีรอยดึงรั้งหรือฉีกขาดของจอประสาทตา

การเลเซอร์ไม่ก่อให้เกิดแผลภายนอก และมักต้องการเพียงการหยอดยาขยายม่านตาและยาชา

ผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้หลังการรักษา และถูกน้ำล้างหน้าได้ตามปกติ

นผู้ป่วยบางรายที่ปวดในขณะเลเซอร์อาจต้องใช้ยาชาชนิดฉีดเพิ่มเติม

การเลเซอร์ในผู้ป่วยแต่ละราย อาจมีจำนวนครั้งไม่เท่ากัน และทักต้องเลเซอร์มากกว่า 1 ครั้ง

เป็นการรักษาวิธีใหม่โดยการฉีดยาเข้าวุ้นตา

ยามีคุณสมบัติลดการรั่วของหลอดเลือดและทำให้หลอดเลือดที่เกิดใหม่ฝ่อลง

ยาที่ใช้ในปัจจุบันมี 2 กลุ่ม คือ ยาสเตียรอยด์และยาต้านการสร้างหลอดเลือดใหม่ (Anti-vascalar endothelial growth factor)

การรักษาโดยวิธีนี้ได้ผลค่อนข้างดีแต่ฤทธิ์ของยาอยู่ได้ไม่นาน จึงต้องฉีดยาซ้ำเป็นระยะ

และมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดสภาวะแทรกซ้อนจากการฉีดยาเข้าวุ้นตา

ได้แก่ การอักเสบติดเชื้อ เลือดออกในวุ้นตา และการเกิดจอตาลอก

ซึ่งมีโอกาสเกิดน้อยกว่าร้องละ 1 นอกจากนั้น ยาสเตียรอยด์ยังสามารถทำให้เกิดต้อกระจกและต้อหินในผู้ป่วยบางรายได้

ผู้ป่วยที่มีเลือดออกในวุ้นตาส่วนใหญ่เลือดจะถูกดูดซึมหมดไปเองในระยะเวลา 2-3 เดือน

ในรายที่เลือดไม่ถูกดูดซึมหมดไปหรือมีจอตาลอกจากพังผืดดึงรั้ง

การผ่าตัดวุ้นตาอาจช่วยป้องกันไม่ให้โรคลุกลาม และสามารถซ่อมแซมจอตาที่ลอกให้กลับเข้าที่เดิม

แต่การมองเห็นอาจไม่กลับมาเป็นปกติ ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคในผู้ป่วยแต่ละราย

ผู้เขียน

ศูนย์จักษุ โรงพยาบาลธนบุรี

https://www.youtube.com/watch?v=yl4wPFI_YAE

https://www.youtube.com/shorts/3NcQhmU5wM4