ทำไมเราต้องต่อท้าย Mr. / Mrs. / Ms. ด้วยนามสกุล? (แล้วถ้าเผลอใช้ชื่อจริงฝรั่งเขาจะโกรธหรือเปล่า?)

เช่น James Bond เวลาเราจะเรียกชื่อเขาโดยใช้ Mr... ต้องเรียกว่า “Mr. Bond” ไม่ใช่ Mr. James

รวมไปถึง Mrs. และ Ms. (Miss) ที่ใช้เรียกผู้หญิงด้วย เช่นอาจารย์ชื่อว่า Elizabeth Thorne เราก็ต้องเรียกท่านว่า “Mrs. Thorne” หรือ “Miss Thorne” ไม่ใช่ Mrs. / Miss Elizabeth?

ทำไมครับ?​ (แล้วถ้าใช้ Mr. / Mrs. / Miss ต่อด้วยชื่อจริงมันจะผิดไหม? ฝรั่งเขาจะโกรธหรือเปล่า?)

________________

ก่อนจะตอบคำถาม มาดูจักคำศัพท์หนึ่งคำก่อนคือ “Honorific” (แปลไทยว่า คำนำหน้าชื่อเพื่อแสดงการให้เกียรติ หรือคำสร้อยต่อท้ายประโยคเพื่อแสดงความเคารพ)

ยกตัวอย่างเช่นเวลาคุยกับ Queen (หรือ King) of England เราก็จะเรียกท่านว่า “Your majesty” หรือ “His/Her Majesty” หรือเวลาคุยกับคนที่เป็นราชวงศ์ก็ต้องลงท้ายประโยคว่า “Your/His/Her Highness” เสมอ

เวลาคุยกับผู้พิพากษาที่นั่งบัลลังก์ในชั้นศาล... เราก็ต้องเรียก (หรือ address ที่แปลว่า “กล่าว/ระบุถึงคนที่เราคุยด้วย”) ท่านว่า “Your Honour” ทุกครั้งที่จบประโยค (มันคล้าย ๆ กับคำสร้อย ครับ/ค่ะ ในภาษาไทย แต่แม้กระทั่งในบริบทของศาลในไทยเราก็ต้องพูดต่อไปอีกว่า “ศาลที่เคารพ” เพื่อความสุภาพยิ่งขึ้นไปอีกครับ) หรือที่อังกฤษ ในศาลสูง (ศาลฎีกา) เราต้อง address ผู้พิพากษาว่า “Your Lordship”

ซึ่งคำว่า Mister (Mr.) / Mistress (Mrs.) / Miss (Ms.) ก็เป็น honorific เช่นกับกับคำที่กล่าวมาทั้งหมดครับ สรุปคือ “honorific” เป็นคำที่เอาไว้แสดงความเคารพหรือแสดงความสุภาพ รวมไปถึงคำเช่น Doctor, Captain, Officer, Father (เวลาพูดกับบาทหลวง) หรือแม้กระทั่ง Professor และ Coach ก็จัดเป็น honorific เช่นกัน (รวมถึง Sir กับ Ma’am ด้วย!)

. . . . .

โอเคครับ ตอนนี้เชื่อว่าเข้าใจคำว่า “honorifiic” หรือ “คำเรียกเพื่อแสดงความสุภาพ” พอสมควรแล้ว อีกจุดสำคัญคือบางที honorific ก็ใช้ก่อนจะพูดชื่อ เช่น “Doctor Cantlay” (หรือ “Doc. Cantlay”) แต่บางทีก็ใช้แทนชื่อไปเลย เช่น “Yes, sir.” หรือ “Yes, your Honour.” ก็ได้ครับ

ทีนี้มาตอบคำถามสำคัญของเราในวันนี้คือ... ทำไม Mr. / Mrs. / Ms. ต้องตามด้วยนามสกุล?

. . . . .

สาเหตุก็คือคนอังกฤษชื่อซ้ำกันเยอะมาก ๆ ๆ ๆ (ตั้งแต่ยุคอดีตมาแล้ว) เช่นชื่อ John / Ethan / Arthur / Elizabeth / Catherine / Olivia / Mia คือมีเยอะมาก ๆ เลย (แต่ชื่อผู้ชายอันดับหนึ่งใน UK คือ Muhammad ซึ่งติดอันดับมาสองปีซ้อนแล้วในปี 2024 - 2025)

การเรียก Mr. (ต่อไปนี้ให้เข้าใจว่ารวมถึง Mrs. / Ms. ด้วยนะครับ) แล้วตามด้วยชื่อต้น (first name) มันทำให้เกิดความคลุมเครือได้ครับว่าเรากำลังคุยกับใคร มันเลยเกิดวัฒนธรรมการเรียกชื่อคนด้วยนามสกุลหรือ surname นั่นเอง

แต่ก็ไม่ใช่ว่านามสกุลจะไม่ซ้ำนะครับ (เช่นนามสกุล Smith / Jones / Taylor ก็มีเยอะพอตัวเลย) เพียงแต่โอกาสที่คนนามสกุลเดียวกันจะอยู่ในที่เดียวกันหลาย ๆ คนจนทำให้เกิดความสับสนเวลาเรียกหา มันน้อยมากครับ

. . . . .

เหตุผลหลักมันก็มีแค่นั้นแหละ (หลีกเลี่ยงความสับสนสำหรับคนที่มีชื่อซ้ำกัน) แต่เหตุผลรองลงมาก็คือ... มันเป็นการให้เกียรติแก่วงศ์ตระกูลครับ

คนอังกฤษ (และชาติยุโรปอื่น ๆ รวมถึงสหรัฐอเมริกา) เขาชอบใช้นามสกุลเป็นชื่อบริษัท หลายชื่อกลายเป็นธุรกิจใหญ่โต มีความโด่งดังมีชื่อเสียง (เช่นธุรกิจของตระกูล Ford / Walton (Walmart) / Dell / Johnson & Johnson / Bloomberg / Mcdonald และอื่น ๆ อีกมากมาย)

การ address คนด้วยนามสกุลจึงเป็นการแสดงความเคารพและให้เกียรติแก่วงศ์ตระกูลเขานั่นเอง

. . . . .

ตอบอีกคำถามคือ... แล้วถ้าเราใช้ Mr. ตามด้วยชื่อต้น ฝรั่งเขาจะโกรธไหม? ไม่ครับ (ถ้าสนิทกันนะ) เช่นในบริบทของโรงเรียนหรือมหาวิทยาลัย นักเรียน/นักศึกษาก็จะเรียกครู/อาจารย์ว่า Mr. + ชื่อต้นกันเป็นส่วนใหญ่เลย (แต่ก็มีความละเอียดอ่อนเช่นต้องเป็นอาจารย์ที่สอนและคุ้นหน้าคุ้นตาเราด้วย)

และในอีกกรณีคือการเรียก Mister หรือ Miss อาจจะเป็นเพราะว่าเราไม่รู้ชื่อของอีกฝ่ายก็ได้ครับ (เช่นประโยค “Excuse me, miss? Can you tell me.... (blah blah blah)?”) บางทีมันเป็นการให้เกียรติ + ไม่รู้จริงว่าเขาชื่ออะไรด้วย

_______________

“รู้ให้มากกว่าเมื่อวาน”