คำถามคือ…ถ้าไม่มีโบนัส ไม่มีรางวัล เรายังอยากทำสิ่งนั้นอยู่มั้ย?

ตอนเริ่มทำงานใหม่ ๆ เราอาจรู้สึกสนุกกับการสร้างสรรค์งาน เหมือนได้ใช้ความสามารถเต็มที่

แต่พอเวลาผ่านไป งานเดียวกันนั้นกลับกลายเป็น “ตัวเลข” ที่ถูกผูกกับโบนัส เป้า KPI หรือคำชมจากหัวหน้า ความสุขและแรงบันดาลใจเริ่มหายไป เหลือแค่คำว่า “ต้องทำให้ได้”

นักจิตวิทยาเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า Overjustification Effect: เมื่อรางวัลภายนอกไปกลบแรงจูงใจภายในที่เรามีอยู่แล้ว

สิ่งนี้ไม่ได้เกิดแค่กับเด็กในห้องเรียนที่ถูกบังคับให้เรียนเพื่อคะแนน แต่มันเกิดกับผู้ใหญ่ทุกคนที่ทำงานเพื่อโบนัส จนลืมไปว่าสิ่งนั้นเคยทำให้เรามีความสุขจริง ๆ


📖 อ้างอิง: The Potential — https://thepotential.org/knowledge/overjustification-effect/