๑. นิวรณ์ ๕ (The Five Hindrances):
นิวรณ์ ๕ คือกิเลสหรือสภาวะทางจิตที่เป็นอุปสรรคต่อการเจริญสมาธิ ทำให้จิตไม่สงบและไม่สามารถเข้าถึงฌานได้ ประกอบด้วย:
กามฉันทะ (Sensory Desire): ความปรารถนาในกามคุณทั้งห้า (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส)
พยาบาท (Ill-will): ความโกรธ ความไม่พอใจ ความคิดประทุษร้าย
ถีนมิทธะ (Sloth and Torpor): ความเกียจคร้าน ความท้อแท้ ความง่วงเหงาซึมเซา
อุทธัจจกุกกุจจะ (Restlessness and Remorse): ความฟุ้งซ่าน ความกระวนกระวายใจ ความรู้สึกผิด
วิจิกิจฉา (Skeptical Doubt): ความสงสัย ลังเล ไม่แน่ใจในพระรัตนตรัยหรือแนวทางการปฏิบัติ
๒. องค์แห่งรูปฌาน ๕ (The Five Factors of Rūpa Jhāna):
องค์ฌาน ๕ คือคุณสมบัติของจิตที่เกิดขึ้นเมื่อจิตสงบและตั้งมั่น เป็นลักษณะที่ปรากฏในฌาน ประกอบด้วย:
วิตก (Initial Application): การนำจิตไปจดจ่อกับอารมณ์กรรมฐานเป็นครั้งแรก
วิจาร (Sustained Application): การประคองจิตให้แน่วแน่อยู่กับอารมณ์นั้นอย่างต่อเนื่อง
ปีติ (Rapture/Joy): ความรู้สึกอิ่มเอิบใจ ปลื้มปีติ ซาบซ่าน
สุข (Bliss/Happiness): ความสุขที่เกิดจากความสงบของจิต ซึ่งละเอียดกว่าปีติ
เอกัคคตา (One-pointedness): ภาวะที่จิตมีอารมณ์เดียว แน่วแน่มั่นคง ไม่ฟุ้งซ่าน
๓. องค์ฌานที่เจริญ เมื่อละนิวรณ์องค์ไหน (Which Jhana Factors Develop When Which Hindrances are Abandoned):
การละนิวรณ์และการเจริญองค์ฌานมีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด:
เมื่อ
กามฉันทะ และ
พยาบาท ถูกละไป จิตจะมีความสงบมากขึ้น ส่งผลให้เกิด
ปีติ และ
สุข ได้ง่ายขึ้น
เมื่อ
ถีนมิทธะ และ
อุทธัจจกุกกุจจะ ถูกละไป จิตจะมีความตื่นตัวและตั้งมั่น ส่งผลให้
วิตก และ
วิจาร สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เมื่อ
วิจิกิจฉา ถูกละไป ความสงสัยและความลังเลหมดไป จิตจะมีความแน่วแน่และมั่นคง ทำให้
เอกัคคตา เจริญขึ้น
๔. อัปปนาสมาธิ หรือ ปฐมฌาน คือ อะไร เกิดขึ้นตอนไหน (What is Appanā Samādhi or First Jhana? When Does it Occur?):
อัปปนาสมาธิ หรือ
ปฐมฌาน (รูปฌานที่ ๑) คือ สภาวะของจิตที่มีความสงบและตั้งมั่นอย่างแน่วแน่ในระดับลึก เป็นผลมาจากการที่:
นิวรณ์ ๕ ถูกละทิ้งไปอย่างสมบูรณ์ ในขณะนั้น จิตปราศจากความรบกวนของกิเลสเหล่านี้
องค์ฌาน ๕ (วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา) ปรากฏขึ้นอย่างพร้อมมูลและมีกำลัง ทำหน้าที่เป็น
ลักษณะของจิตในสภาวะนั้น
อัปปนาสมาธิหรือปฐมฌานเกิดขึ้นเมื่อผู้ปฏิบัติสามารถเพิกเฉยต่อสิ่งรบกวนทั้งภายนอกและภายในได้อย่างสิ้นเชิง จิตรวมเป็นหนึ่งเดียวกับอารมณ์กรรมฐานอย่างมั่นคง ต่อเนื่อง และเต็มเปี่ยมด้วยองค์ฌานทั้ง ๕ เป็นจุดเริ่มต้นของการเข้าสู่ฌานในระดับที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น
#ปฐมฌาน #อัปปนาสมาธิ #นิวรณ์5 #องค์ฌาน5 #การเจริญสมาธิ #สมถภาวนา #พระพุทธศาสนา #ภาวนา #สมาธิ #ฌาน #ละองค์5เจริญองค์5 #การปฏิบัติธรรม #ความสงบภายใน #จิตสงบ #วิปัสสนา
สรุปและเรียบเรียง: หลัก "ละองค์ ๕ เจริญองค์ ๕" สู่ปฐมฌาน (AI GENERATED)
กามฉันทะ (Sensory Desire): ความปรารถนาในกามคุณทั้งห้า (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส)
พยาบาท (Ill-will): ความโกรธ ความไม่พอใจ ความคิดประทุษร้าย
ถีนมิทธะ (Sloth and Torpor): ความเกียจคร้าน ความท้อแท้ ความง่วงเหงาซึมเซา
อุทธัจจกุกกุจจะ (Restlessness and Remorse): ความฟุ้งซ่าน ความกระวนกระวายใจ ความรู้สึกผิด
วิจิกิจฉา (Skeptical Doubt): ความสงสัย ลังเล ไม่แน่ใจในพระรัตนตรัยหรือแนวทางการปฏิบัติ
๒. องค์แห่งรูปฌาน ๕ (The Five Factors of Rūpa Jhāna):
องค์ฌาน ๕ คือคุณสมบัติของจิตที่เกิดขึ้นเมื่อจิตสงบและตั้งมั่น เป็นลักษณะที่ปรากฏในฌาน ประกอบด้วย:
วิตก (Initial Application): การนำจิตไปจดจ่อกับอารมณ์กรรมฐานเป็นครั้งแรก
วิจาร (Sustained Application): การประคองจิตให้แน่วแน่อยู่กับอารมณ์นั้นอย่างต่อเนื่อง
ปีติ (Rapture/Joy): ความรู้สึกอิ่มเอิบใจ ปลื้มปีติ ซาบซ่าน
สุข (Bliss/Happiness): ความสุขที่เกิดจากความสงบของจิต ซึ่งละเอียดกว่าปีติ
เอกัคคตา (One-pointedness): ภาวะที่จิตมีอารมณ์เดียว แน่วแน่มั่นคง ไม่ฟุ้งซ่าน
๓. องค์ฌานที่เจริญ เมื่อละนิวรณ์องค์ไหน (Which Jhana Factors Develop When Which Hindrances are Abandoned):
การละนิวรณ์และการเจริญองค์ฌานมีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด:
เมื่อ กามฉันทะ และ พยาบาท ถูกละไป จิตจะมีความสงบมากขึ้น ส่งผลให้เกิด ปีติ และ สุข ได้ง่ายขึ้น
เมื่อ ถีนมิทธะ และ อุทธัจจกุกกุจจะ ถูกละไป จิตจะมีความตื่นตัวและตั้งมั่น ส่งผลให้ วิตก และ วิจาร สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เมื่อ วิจิกิจฉา ถูกละไป ความสงสัยและความลังเลหมดไป จิตจะมีความแน่วแน่และมั่นคง ทำให้ เอกัคคตา เจริญขึ้น
๔. อัปปนาสมาธิ หรือ ปฐมฌาน คือ อะไร เกิดขึ้นตอนไหน (What is Appanā Samādhi or First Jhana? When Does it Occur?):
อัปปนาสมาธิ หรือ ปฐมฌาน (รูปฌานที่ ๑) คือ สภาวะของจิตที่มีความสงบและตั้งมั่นอย่างแน่วแน่ในระดับลึก เป็นผลมาจากการที่:
นิวรณ์ ๕ ถูกละทิ้งไปอย่างสมบูรณ์ ในขณะนั้น จิตปราศจากความรบกวนของกิเลสเหล่านี้
องค์ฌาน ๕ (วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา) ปรากฏขึ้นอย่างพร้อมมูลและมีกำลัง ทำหน้าที่เป็นลักษณะของจิตในสภาวะนั้น
อัปปนาสมาธิหรือปฐมฌานเกิดขึ้นเมื่อผู้ปฏิบัติสามารถเพิกเฉยต่อสิ่งรบกวนทั้งภายนอกและภายในได้อย่างสิ้นเชิง จิตรวมเป็นหนึ่งเดียวกับอารมณ์กรรมฐานอย่างมั่นคง ต่อเนื่อง และเต็มเปี่ยมด้วยองค์ฌานทั้ง ๕ เป็นจุดเริ่มต้นของการเข้าสู่ฌานในระดับที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น
#ปฐมฌาน #อัปปนาสมาธิ #นิวรณ์5 #องค์ฌาน5 #การเจริญสมาธิ #สมถภาวนา #พระพุทธศาสนา #ภาวนา #สมาธิ #ฌาน #ละองค์5เจริญองค์5 #การปฏิบัติธรรม #ความสงบภายใน #จิตสงบ #วิปัสสนา