สารภาพตรง ๆ ว่า...
ผมเป็นคนชอบอ่านเรื่องทหาร สงคราม และประวัติศาสตร์ยุทธวิธีจริงจัง เคยฝึกทหาร เคยคลุกคลีกับแนวคิดทางยุทธการระดับหนึ่ง แต่พอมาอ่าน นรกบ้านนา กลับเจอสิ่งที่ขัดใจอย่างแรง ไม่ใช่เพราะเนื้อหาไม่ดี — แต่เพราะการ “เล่าเรื่องแบบภาษานายพลแก่ในสนามรบ” ที่ไม่สนใจคนอ่านยุคหลังเลย
คำถามที่ผุดขึ้นตลอดการอ่าน:
"ปรส." ที่ว่า คือปืนอะไรกันแน่?
บางทีบอกว่า “ปรส. ยิงจากไกล” บางที “ปรส. คือ AK-47”?
บางตอนบอก “ปรส.85” “ปรส.155” ทั้งที่มันคือขนาดของปืนใหญ่!
ทำไมเขียนย่อแบบไม่แคร์ผู้อ่าน เช่น “ค.” “บ.” “ป.” “ป.85” แล้วไม่อธิบายแม้แต่นิด?
แล้วคนรุ่นใหม่ที่ไม่ได้อยู่สนามรบจะเข้าใจยังไง?
ความมั่วของคำว่า “ปรส.” ในเล่มนี้
แทนที่จะใช้ว่า “ปืนไร้แรงสะท้อน” (Recoilless Rifle) แบบชัดเจนกลับเหมาทุกอย่างที่ “ระเบิดตูม ๆ” เข้าไปไว้ในกลุ่มนี้ถ้าเสียงมาจากที่สูง ยิงแนวราบ ตูมแรง
ผู้เขียนเหมารวมว่า “ปรส.”บางตอนคือ RPG, บางตอนคือปืนใหญ่สนามขนาด 130–155 มม.
แต่ก็ยังเขียนว่า “ปรส.” หมด
ตัวอย่างที่เห็นชัด:
ในหนังสือเขียนว่าอาวุธจริงที่น่าจะหมายถึงหมายเหตุ
ปรส.85ปืนใหญ่เบา 85 มม. หรือ SPG-9อาจใช้คำ “ปรส.” เพราะยิงจากบ่า
ปรส.155ปืนใหญ่สนามหนัก 155 มม.ไม่มีทางเป็นปรส. ยิงจากฐานหนัก
ปรส.80RPG-7 หรืออาวุธสะพายยิงหัวระเบิดเข้าใจได้ แต่คำใช้คลุมเครือ
ปรส. ยิงแนวราบ แล้วมี AK-47 โผล่สับสนระหว่างอาวุธพกพา กับปืนกลเขียนเหมือนจะหมายถึง AK เป็นปรส.
ไม่มีการอธิบายศัพท์เลย
ไม่เคยมีเชิงอรรถอธิบายว่า “ค.” คือ ครก, “ป.” คือ ปืนใหญ่, “บ.” คือปืนกลเบา
ไม่มีแม้แต่สักหน้าให้ผู้อ่านรู้ว่า “วิถีราบ” กับ “วิถีโค้ง” คืออะไร
ไม่มีตารางเปรียบเทียบ ไม่มีภาพอาวุธ ไม่มีแผนที่สนามรบ
อ่านแล้วรู้สึกเหมือนเรา “ไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าใจ” ถ้าไม่เคยรบจริง
ปัญหาหลักคือ — "คนเขียนรู้ แต่คนอ่านไม่รู้ แล้วไม่ช่วยให้รู้"
ภาษาที่ใช้คือภาษาทหารสนามรบยุค 70s–80s ซึ่งเต็มไปด้วยคำย่อเฉพาะกลุ่ม ไม่มีความพยายามอธิบายหรือแปลให้คนอ่านยุคปัจจุบันเข้าใจ
ถ้าอยากอ่านให้เข้าใจ ต้องมีคู่มือประกบ เช่น:
ย่อในเล่ม    หมายถึงอะไร    อาวุธจริง    ระยะยิง    ใช้ทำอะไร
ปรส.75    Recoilless Rifle    M67 หรือ SPG-9    ~1 กม.    ยิงรถถัง-สิ่งปลูกสร้าง
ค.82    ครก 82 มม.    ปืนครกโซเวียต    ~3 กม.    ยิงถล่มกว้าง
ป.130    ปืนใหญ่สนาม    M-46 130 มม.    ~27 กม.    ยิงถล่มฐาน
ป.155    ปืนใหญ่หนัก    M198, FH-70    ~30 กม.    ถล่มแนวลึก
บ.    ปืนกลเบา    RPD, PKM    ~800 ม.    ยิงสนับสนุนราบ
M16 / M70    ปืนเล็กยาว    ปืนประจำการราบ    ~400 ม.    ยิงแนวราบ
AK-47    ปืนเล็กจู่โจม    ของฝ่ายคอม    ~350 ม.    ลุยจู่โจม
สรุปแบบภาษาคน

นรกบ้านนา คือหนังสือที่บันทึกเหตุการณ์สงครามได้ดิบ เถื่อน จริง แต่ปัญหาคือ...
"ดิบเกินไป จนไม่ได้แปลภาษาสนามรบให้คนอ่านยุคหลังเข้าใจ"
หากจะอ่านให้รู้เรื่อง
ต้องมีความรู้ด้านอาวุธระดับหนึ่ง
ต้องพกสมาธิ
และต้อง "แปลศัพท์ทหารสนาม" เป็นภาษาคนไปพร้อมกัน

สรุปความเห็น

✅ ข้อดี:

บรรยากาศสนามรบสมจริง
เล่าแบบ “อยู่ตรงนั้นจริง” ไม่โรแมนติก
ได้ฟีลบันทึกสงครามแบบบ้าน ๆ
❌ ข้อเสีย:

ภาษาย่อเฉพาะกลุ่ม ไม่แปลศัพท์
เรียกอาวุธผิดสลับไปมา (โดยเฉพาะคำว่า "ปรส.")
ไม่มีภาพ ไม่มีเชิงอรรถ ไม่มีคู่มือ
คนรุ่นใหม่อ่านแล้วสับสน / เข้าใจผิดได้ง่าย

คะแนนส่วนตัว: 6.5 / 10

“เนื้อหาดี แต่เขียนแบบไม่แคร์ความเข้าใจของผู้อ่านเลย”
ถ้าใครสนใจสงครามอินโดจีน-คอมมูนิสต์ ควรอ่าน แต่เตรียมคู่มือประกบไปด้วย
เพราะ นรกบ้านนา ไม่ได้เขียนให้คุณเข้าใจ — เขียนให้เขาระบาย