เอาละต่อไปท่านก็จะแสดงสภาวะธรรม 22.02
ที่ยังไม่ได้แสดง ภาวะไหนที่แสดงแล้วก็แล้วไปไม่แสดง นะครับ
ก็เริ่มต้นจาก ผัสโส เป็นต้นไป
ตัตถะ ผัสโส อะกุสะละ จิตตะสะหะชาโต ผัสโส .
ในบรรดาเจตสิกทั้งหลายเหล่านั้น ผัสสะเจตสิก ผัสโส นี้ก็คือ ผัสสะที่เกิดพร้อมกับอกุศลจิต
เอสะ นะโย เสเสสุปิ .
แม้ในเจตสิกอื่นๆ ก็มีนัยเดียวกันก็คือ เป็นเจตสิกที่เกิดพร้อมกับอกุศลจิตนั้น
ต่อไปท่านก็จะแสดงสภาวะ รวมทั้งลักขะณาทิจะตุกะ ของธรรมมะที่ยังไม่ได้แสดง เริ่มต้น22.52 จาก
อะหิริกะ
นะ หิรียะตีติ อะหิริโก ,
ภาวะที่ไม่ละอายชื่อว่า อะหิริกะ
นะ ความไม่ละอาย ผู้ไม่ละอาย ชื่อว่า อะหิริกะ
อะหิริกัสสะ ภาโว อะหิริกัง .
ภาวะแห่งความเป็นผู้ไม่ละอาย ชื่อว่า อะหิริกะ
...
กายะทุจะริตาดีหิ โอตตัปปะตีติ โอตตัปปัง ,
บุคคลย่อมสะดุ้งต่อทุจริตมี กายะทุจะริต เป็นต้น ชื่อว่า โอตตัปปะ
...
ฉนั้น โอตตัปปัง ก็คือ ภาวะที่สะดุ้ง โอตตัปปะตีติ ก็คือ สะดุ้ง
สะดุ้งต่อบาปอกุศล ต่อทุจริตมีกายทุจริตเป็นต้น ก็เพราะว่ามันให้ผลเป็นความทุกข์เขาก็กลัวมัน สะดุ้งมัน
...
นะโอตตัปปัง ความสะดุ้งไม่มี ไม่มีความสะดุ้งต่อกายะทุจริตเป็นต้น เหล่านั้นเรียกว่า อะโนตตัปปัง
ก็คือ ความสะดุ้งไม่มี
เช่นว่า พูดโกหกไม่มีความสะดุ้งเลย พูดได้สบายเลยอันนี้ เรียกว่า อะโนตตัปปัง
อย่างนี้นะครับ
...24.12
427
น272
24.12
ท่านก็แสดงลักขะณาทิจะตุกะนะของ อะหิริกะ และ อะโนตตัปปะ ต่อไป
ตัตถะ กายะทุจจะริตาดีหิ อะชิคุจฉะนะ ลักขะณัง ,
อะหิริกะ หรือ อะหิริกัง มีลักขณะก็คือ ความไม่รังเกียจ นา ไม่รังเกียจบาปอกุศลมี กายทุจริต เป็นต้น
อะชิคุจฉะนะ แปลว่า ไม่รังเกียจ
ไม่รังเกียจ ก็คือ ชอบ หรือ พอใจ นั่นเอง 24.45 นั่นแหละ
ไม่รังเกียจทุจริตมี กายทุจริต เป็นต้น เนี่ย เป็นลักษณะของ อะหิริกะ
หรือ อะลัชชาลักขะณัง วา อะหิริกัง ,
หรือ อหิริกะ มีลักษณะคือ ไม่ละอาย
อะลัชชะ คือ ไม่ละอาย ไม่รังเกียจก็ได้ คือ ไม่ละอาย
ไม่รังเกียจอะไร ไม่รังเกียจทุจริตมี กายทุจริต เป็นต้น เรียกว่า อหิริกะ เป็นลักษณะของมัน หรือไม่ละอาย
ส่วนอะโนตัปปัง อะโนตัปปะ
อะโนตัปปัง เตเหวะ อะสาระชะนะ ลักขะณัง ,
อะนุตตาสะลักขะณัง วา .
ส่วนอะโนตตัปปะ มีลักษณะคือ ไม่หวาดหวั่น
อะสาระชะนะ คือ ไม่หวาดหวั่นต่อทุจริตมีกายทุจริตเป็นต้น
หรือ อะนุตตาสะลักขะณัง
คือไม่สะดุ้ง ไม่หวั่น ไม่สะดุ้งต่อ ทุจริตทั้งหลายมี กายทุจริต เป็นต้น 25.54
น273
นะครับ นี่คือลักษณะของอโนตตัปปะ
ลักษณะของอหิริกะก็คือ ไม่รังเกียจ กับ ไม่ละอาย บาปอกุศลมี กายทุจริต เป็นต้น
อโนตัปปะคือ ไม่หวาดหวั่นไม่สะดุ้งต่อทุจริตเหล่านั้น
428
นะนี้คือ อะโนตตัปปะ นะครับ
ต่อไป อธิบายลักษณะของ โลภะ26.25
ลักษณะของผัสโส ลักษณะของอโนตตัปปะ ลักษณะของอหิริกะ
เอาละต่อไปท่านก็จะแสดงสภาวะธรรม 22.02
ที่ยังไม่ได้แสดง ภาวะไหนที่แสดงแล้วก็แล้วไปไม่แสดง นะครับ
ก็เริ่มต้นจาก ผัสโส เป็นต้นไป
ตัตถะ ผัสโส อะกุสะละ จิตตะสะหะชาโต ผัสโส .
ในบรรดาเจตสิกทั้งหลายเหล่านั้น ผัสสะเจตสิก ผัสโส นี้ก็คือ ผัสสะที่เกิดพร้อมกับอกุศลจิต
เอสะ นะโย เสเสสุปิ .
แม้ในเจตสิกอื่นๆ ก็มีนัยเดียวกันก็คือ เป็นเจตสิกที่เกิดพร้อมกับอกุศลจิตนั้น
ต่อไปท่านก็จะแสดงสภาวะ รวมทั้งลักขะณาทิจะตุกะ ของธรรมมะที่ยังไม่ได้แสดง เริ่มต้น22.52 จาก
อะหิริกะ
นะ หิรียะตีติ อะหิริโก ,
ภาวะที่ไม่ละอายชื่อว่า อะหิริกะ
นะ ความไม่ละอาย ผู้ไม่ละอาย ชื่อว่า อะหิริกะ
อะหิริกัสสะ ภาโว อะหิริกัง .
ภาวะแห่งความเป็นผู้ไม่ละอาย ชื่อว่า อะหิริกะ
...
กายะทุจะริตาดีหิ โอตตัปปะตีติ โอตตัปปัง ,
บุคคลย่อมสะดุ้งต่อทุจริตมี กายะทุจะริต เป็นต้น ชื่อว่า โอตตัปปะ
...
ฉนั้น โอตตัปปัง ก็คือ ภาวะที่สะดุ้ง โอตตัปปะตีติ ก็คือ สะดุ้ง
สะดุ้งต่อบาปอกุศล ต่อทุจริตมีกายทุจริตเป็นต้น ก็เพราะว่ามันให้ผลเป็นความทุกข์เขาก็กลัวมัน สะดุ้งมัน
...
นะโอตตัปปัง ความสะดุ้งไม่มี ไม่มีความสะดุ้งต่อกายะทุจริตเป็นต้น เหล่านั้นเรียกว่า อะโนตตัปปัง
ก็คือ ความสะดุ้งไม่มี
เช่นว่า พูดโกหกไม่มีความสะดุ้งเลย พูดได้สบายเลยอันนี้ เรียกว่า อะโนตตัปปัง
อย่างนี้นะครับ
...24.12
427
น272
24.12
ท่านก็แสดงลักขะณาทิจะตุกะนะของ อะหิริกะ และ อะโนตตัปปะ ต่อไป
ตัตถะ กายะทุจจะริตาดีหิ อะชิคุจฉะนะ ลักขะณัง ,
อะหิริกะ หรือ อะหิริกัง มีลักขณะก็คือ ความไม่รังเกียจ นา ไม่รังเกียจบาปอกุศลมี กายทุจริต เป็นต้น
อะชิคุจฉะนะ แปลว่า ไม่รังเกียจ
ไม่รังเกียจ ก็คือ ชอบ หรือ พอใจ นั่นเอง 24.45 นั่นแหละ
ไม่รังเกียจทุจริตมี กายทุจริต เป็นต้น เนี่ย เป็นลักษณะของ อะหิริกะ
หรือ อะลัชชาลักขะณัง วา อะหิริกัง ,
หรือ อหิริกะ มีลักษณะคือ ไม่ละอาย
อะลัชชะ คือ ไม่ละอาย ไม่รังเกียจก็ได้ คือ ไม่ละอาย
ไม่รังเกียจอะไร ไม่รังเกียจทุจริตมี กายทุจริต เป็นต้น เรียกว่า อหิริกะ เป็นลักษณะของมัน หรือไม่ละอาย
ส่วนอะโนตัปปัง อะโนตัปปะ
อะโนตัปปัง เตเหวะ อะสาระชะนะ ลักขะณัง ,
อะนุตตาสะลักขะณัง วา .
ส่วนอะโนตตัปปะ มีลักษณะคือ ไม่หวาดหวั่น
อะสาระชะนะ คือ ไม่หวาดหวั่นต่อทุจริตมีกายทุจริตเป็นต้น
หรือ อะนุตตาสะลักขะณัง
คือไม่สะดุ้ง ไม่หวั่น ไม่สะดุ้งต่อ ทุจริตทั้งหลายมี กายทุจริต เป็นต้น 25.54
น273
นะครับ นี่คือลักษณะของอโนตตัปปะ
ลักษณะของอหิริกะก็คือ ไม่รังเกียจ กับ ไม่ละอาย บาปอกุศลมี กายทุจริต เป็นต้น
อโนตัปปะคือ ไม่หวาดหวั่นไม่สะดุ้งต่อทุจริตเหล่านั้น
428
นะนี้คือ อะโนตตัปปะ นะครับ
ต่อไป อธิบายลักษณะของ โลภะ26.25