แผนแม่บทการเคหะแห่งชาติ ปี 2540 -2544

แผนแม่บทการเคหะแห่งชาติ พ.ศ. 2540–2544 เป็นนโยบายสำคัญที่รัฐบาลไทยในช่วงปี 2539–2540 ภายใต้ สุขวิชโนมิกส์ โดยเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์การพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิตภายใต้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2540–2544) ซึ่งถือเป็นแผนฉบับแรกที่เปลี่ยนแนวคิดจาก “รัฐเป็นศูนย์กลาง” ไปสู่แนวทาง “ประชาชนเป็นศูนย์กลาง”

เป้าหมายหลักของแผนแม่บทการเคหะแห่งชาติ 2540–2544

ยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชน โดยเฉพาะกลุ่มผู้มีรายได้น้อยและผู้ด้อยโอกาส
แก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัยอย่างเป็นระบบ และยั่งยืน โดยเฉพาะในเขตเมืองและชุมชนแออัด
ส่งเสริมการมีบ้านเป็นของตนเอง ด้วยราคาที่เหมาะสมและเข้าถึงได้
สนับสนุนการมีส่วนร่วมของชุมชน ในการพัฒนาและบริหารจัดการที่อยู่อาศัย


ยุทธศาสตร์สำคัญ


ส่งเสริมการลงทุนในโครงการเคหะของรัฐ ผ่านการขยายบทบาทของ การเคหะแห่งชาติ (กคช.)
ปรับบทบาทจากผู้สร้างบ้านเป็นผู้ส่งเสริมการพัฒนา โดยภาคเอกชนและชุมชน
สนับสนุนการจัดตั้ง “สหกรณ์เคหสถาน” และกลุ่มออมทรัพย์เพื่อที่อยู่อาศัย
ส่งเสริมการจัดที่ดินเพื่อการอยู่อาศัยอย่างเป็นระบบ เช่น การพัฒนาเมืองใหม่ และการจัดโซนนิ่ง (Zoning)
จัดระบบสินเชื่อเพื่อที่อยู่อาศัย โดยร่วมมือกับธนาคารรัฐ เช่น ธนาคารอาคารสงเคราะห์ เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงเงินกู้ได้ง่ายขึ้น
ปรับปรุงและพัฒนาชุมชนแออัดเดิม ด้วยการสร้างอาคารใหม่ การจัดระบบน้ำ ไฟ และการคมนาคมให้ดีขึ้น


ตัวอย่างโครงการสำคัญ

โครงการบ้านสำหรับผู้มีรายได้น้อย
โครงการพัฒนาชุมชนเมืองแบบมีส่วนร่วม ในกรุงเทพฯ และหัวเมืองใหญ่
การจัดระบบข้อมูลที่อยู่อาศัยระดับชาติ เพื่อใช้ในการวางแผนระยะยาว


จุดเด่นของแผนนี้


เป็นครั้งแรกที่มีการบูรณาการ การเคหะกับการพัฒนาเมืองและคุณภาพชีวิต โดยตรง
เน้น ความยั่งยืนทางสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม
วางพื้นฐานสำหรับโครงการต่อเนื่องในรัฐบาลหลังๆ ภายใต้ชื่อต่างๆนานา  เช่น โครงการบ้านมั่นคงของ พอช. (แม้จะเปลี่ยนรูปแบบการดำเนินการไป)