จขกท.เคยปวดหูและหูอื้อเวลาเดินทางด้วยเครื่องบิน ได้อ่านข้อมูลดีดี จากเพจสุขภาพ เลยอยากนำมาแชร์วิธีป้องกันนะครับ
**อาการปวดหูหรือหูอื้อขณะขึ้นเครื่องบิน (Airplane Ear) และแนวทางการใช้ยา**
---
### สาเหตุและกลไกการเกิดอาการ
อาการปวดหูหรือหูอื้อขณะขึ้นหรือลงเครื่องบิน ซึ่งเรียกได้อีกชื่อว่า “บาโรทรอมา (Barotrauma)” หรือ “Airplane Ear” เกิดจากความดันอากาศในหูชั้นกลางไม่สมดุลกับความดันบรรยากาศภายนอก เมื่อเครื่องบินเปลี่ยนระดับความสูงอย่างรวดเร็ว ท่อยูสเตเชียน (Eustachian tube) ซึ่งทำหน้าที่ปรับสมดุลความดันระหว่างหูชั้นกลางกับบรรยากาศอาจไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มที่ ก่อให้เกิดแรงดันภายในหูสูงขึ้นหรือต่ำลงจนเกิดอาการปวดหู หูอื้อ หรือได้ยินเสียงลดลงชั่วคราว
---
### อาการที่พบบ่อย
1. **ปวดหู** อาจเป็นข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง
2. **หูอื้อ** หรือรู้สึกได้ยินเสียงลดลง
3. **เวียนศีรษะ** คลื่นไส้ (ในบางราย)
4. **ในบางคนอาจมีเสียงในหู (Tinnitus)** ร่วมด้วย
---
### วิธีป้องกันและบรรเทาอาการเบื้องต้น
1. **การกระตุ้นการกลืนน้ำลายบ่อย ๆ**
- อมลูกอม เคี้ยวหมากฝรั่ง หรือดื่มน้ำ เพื่อช่วยเปิดท่อยูสเตเชียน
2. **การหาวหรืออ้าปากกว้าง**
- ช่วยเปิดท่อยูสเตเชียนและปรับความดันภายในหูได้เร็วขึ้น
3. **เทคนิค Valsalva maneuver (ทำอย่างระมัดระวัง)**
- ปิดปากและหนีบจมูกเบา ๆ จากนั้นเป่าลมออกช้า ๆ จนรู้สึกถึงแรงดันในหูเปลี่ยน อาจช่วยให้หูคลายตัวได้
4. **หลีกเลี่ยงการขึ้นเครื่องบินในขณะเป็นหวัดหรือมีการติดเชื้อทางเดินหายใจ**
- หากเป็นไปได้ ควรรอให้อาการดีขึ้นก่อน เพราะการคัดจมูก น้ำมูกไหล จะทำให้ท่อยูสเตเชียนเปิดได้ยากขึ้น อาการปวดหูจะรุนแรงกว่าเดิม
### ยาที่อาจใช้บรรเทาอาการ
> **คำเตือน
* ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว ผู้สูงอายุ สตรีมีครรภ์ หรือผู้ที่กำลังใช้ยาอื่นร่วมด้วย
1. **ยาลดอาการคัดจมูก (Decongestants)**
- **ชนิดรับประทาน** เช่น ซูโดอีเฟดรีน (Pseudoephedrine) หรือ ฟีนิลเอฟรีน (Phenylephrine)
- **ชนิดพ่นจมูก** เช่น ออกซิเมตาโซลีน (Oxymetazoline) หรือ ไซโลเมตาโซลีน (Xylometazoline)
- กลไก: ช่วยลดบวมของเยื่อบุจมูกและท่อยูสเตเชียน ทำให้การปรับความดันอากาศในหูทำได้ง่ายขึ้น
- ควรใช้อย่างถูกต้องตามคำแนะนำ ไม่ควรใช้ต่อเนื่องเป็นเวลานานเกินไป เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียง เช่น ใจสั่น ความดันโลหิตสูง
2. **ยาต้านฮีสตามีน (Antihistamines)**
- เช่น ลอราทาดีน (Loratadine) เซทิริซีน (Cetirizine) หรือเฟ็กโซเฟนาดีน (Fexofenadine)
- มีประโยชน์ในผู้ที่มีอาการแพ้หรือคัดจมูกร่วมด้วย ช่วยลดการหลั่งสารคัดหลั่งและอาการน้ำมูกไหล
- ระวังอาการข้างเคียง เช่น ง่วงนอน (โดยเฉพาะยารุ่นเก่า) หรือใจสั่น
3. **ยาแก้ปวด (Analgesics)**
- เช่น พาราเซตามอล (Paracetamol) หรือไอบูโพรเฟน (Ibuprofen)
- ใช้บรรเทาอาการปวดหูชั่วคราว หากมีอาการปวดมาก
4. **สเตียรอยด์พ่นจมูก (Nasal Steroid Sprays)**
- เช่น ฟลูติคาโซน (Fluticasone), บูเดโซไนด์ (Budesonide)
- ช่วยลดการอักเสบในโพรงจมูกและท่อยูสเตเชียน เหมาะกับผู้มีปัญหาการอักเสบเรื้อรัง
- ควรใช้ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ เพราะการใช้ผิดวิธีหรือใช้ต่อเนื่องเป็นเวลานานอาจมีผลข้างเคียง
---
### ข้อควรปฏิบัติระหว่างเดินทาง
- **หลีกเลี่ยงการหลับ** ในขณะที่เครื่องบินกำลังไต่ระดับหรือลดระดับ ควรตื่นตัวและกลืนน้ำลายหรือหาวเป็นระยะ
- **หากต้องใช้ยาพ่นจมูกหรือยาลดคัดจมูก** ควรพ่นหรือรับประทานยาก่อนเครื่องขึ้นประมาณ 30 นาที (ตามคำแนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกร)
- **เตรียมยาที่จำเป็น** พกไว้ในกระเป๋าถือขึ้นเครื่อง เผื่อใช้ในกรณีฉุกเฉิน
---
### เมื่อไรควรไปพบแพทย์
- อาการหูอื้อหรือปวดหูยังคงอยู่ต่อเนื่องเกิน 2-3 วัน หรือมีแนวโน้มรุนแรงขึ้น
- มีน้ำหรือเลือดไหลจากรูหู ร่วมกับอาการปวดมาก
- รู้สึกเวียนศีรษะรุนแรง คลื่นไส้อาเจียน หรือเสียการทรงตัว
---
### สรุป
อาการปวดหูหรือหูอื้อขณะโดยสารเครื่องบินเกิดจากความดันอากาศภายในหูชั้นกลางที่ไม่สมดุลกับภายนอก โดยการกลืนน้ำลาย หาว หรือใช้เทคนิค Valsalva สามารถบรรเทาอาการได้ นอกจากนี้อาจพิจารณาการใช้ยาเพื่อลดอาการคัดจมูก ต้านฮีสตามีน หรือยาแก้ปวดตามความเหมาะสม แต่ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ทุกครั้ง หากอาการรุนแรงหรือไม่ทุเลาลง ควรพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโสต ศอ นาสิก (ENT) เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม
---
## เอกสารอ้างอิง (References)
1. **American Academy of Otolaryngology–Head and Neck Surgery**. (2020). *Ear Barotrauma (Airplane Ear)*. Retrieved from
2. **Mayo Clinic**. (2021). *Airplane Ear (Ear Barotrauma)*. Retrieved from
3. **UpToDate**. (2023). *Etiology, clinical manifestations, and diagnosis of eustachian tube dysfunction in adults*. Retrieved from
4. สมาคมโสต ศอ นาสิกแพทย์แห่งประเทศไทย. (2564). *คู่มือให้คำแนะนำสุขภาพหู คอ จมูก*. กรุงเทพฯ: สมาคมโสต ศอ นาสิกแพทย์แห่งประเทศไทย.
Cr. เพจ สุขภาพดีไม่มีในขวด
อาการปวดหูหรือหูอื้อขณะขึ้นเครื่องบิน (Airplane Ear) แนะวิธีป้องกันและการใช้ยา