ดูจิตไม่ใช่ดูไปอย่างซื่อบื้อหรือตามยถากรรม กำลังสมาธิเป็นตัวปรับอินทรีย์ สติ สมาธิให้เหมาะสมได้ จิตลงไปจมกับอาการแล้วเกิดทุกขเวทนาก็ปรับอินทรีย์เพื่อเข้าสู่ความเสมอกันใหม่ ทักษะอย่างนี้ไม่มีสอนในตำรา ผู้ที่มีกำลังสมาธิ จิตตั้งมั่น จะชำนาญในการปรับอินทรีย์ รู้วิธีหลีก วิธีทำให้เจริญ ทั้งหมดนี้ต่างก็เรียกว่าเดินปัญญาในวิปัสนา
ของจริงหน้างานที่ตำราไม่มี