สรรพสัตว์ทั้งหลาย ขันธ์ 5 วัฏสงสาร ล้วนเกิดจากการปรุงแต่งของจิตที่มีอวิชชา

อวิชชา คือตัวเหตุที่ทำให้จิตเกิดอุปทาน คือตัวต้นเหตุทึ่ทำให้จิตเกิดตัวตน ต้นเหตุนี้พระศาสดาเรียกว่า ขันธ์5 Q:แล้วจะเห็นขันธ์5นั้นเมื่อไร ตอนไหน A:ขันธ์แปลว่าหมวดหมู่ หรือกอง จะนับว่นเป็นข้นธ์อะไรนั้

ปุถุชนนั้นมนสิการอยู่โดยไม่แยบคายอย่างนี้ว่า เราได้มีแล้วในอดีตกาลหรือหนอ เรา ไม่ได้มีแล้วในอดีตกาลหรือหนอ ในอดีตกาลเราได้เป็นอะไรหนอ ในอดีตกาลเราได้เป็นอย่างไร หนอ ในอดีตกาลเราได้เป็นอะไรแล้วจึงเป็นอ

ในหัวงจักรวาลนี้ ความเป็นจริงมีแค่“จิต”      เพราะจิตมีอวิชชา  จิตจึงถูกปรุงแต่ง การถูกปรุงแต่ง จึงมีขันธ์5เป็นสมมติเรียก  ความเป็นจริง จึงมีแค

เราจะได้ยินอยู่ติดหูว่า "สัตว์ทั้งหลายผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกางกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องประกอบไว้ ท่อง เที่ยวไปมาอยู่จะกระทำที่สุดทุกข์ได้" บางครั้ง ก็กล่าวว่าสัตว์โลกผู้เที่ยวไปในวัฏสงสาร โด