เห็นหลายท่านเริ่มมาบ่นกันอุบว่าทำไมช่วงนี้มันถึงได้ร้อนยังงี้(วะ)
นี่ก็ผ่านมาประมาณเดือนหน่อยๆ ตั้งแต่ที่ได้เขียนกระทู้คาดการณ์ฤดูหนาว คงต้องถึงเวลาอัพเดตกันหน่อย
https://pantip.com/topic/41675392
สถานการณ์ และปัจจัยแวดล้อมที่จะส่งผลต่อสภาพอากาศหน้าหนาวปีนี้ โดยรวมก็ถือได้ว่าเป็นไปตามคาดการณ์นะครับ ส่วนรายละเอียดจะเป็นอย่างไร? มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปบ้างไหมในเดือนที่ผ่านมา? และเหนือสิ่งอื่นใดคำถามที่สำคัญที่สุด ปีนี้จะหนาวมากหรือไม่ ? ทั้งหมดนี้จะพยายามเขียนไว้ในกระทู้นี้ครับ
เพื่อไม่ให้ยืดยาดไปกว่านี้ ลองมาดูกันว่าสภาพท้องทะเลรอบบ้านเราเป็นอย่างไรกันบ้าง (ท่านที่ได้ติดตามกระทู้ผมมาเรื่อย ๆ รวมถึงได้อ่านกระทู้ของเดือนที่แล้วไป น่าจะทราบกันดีอยู่แล้วว่า อุณหภูมิผิวน้ำทะเล รวมถึงปัจจัยอื่นๆอย่างแพทเทิร์น ลิ่มอากาศ (Ridge) ร่องอากาศ(Trough), MJO หรือ Polar Vortex ฯลฯ สำคัญต่อการคาดการณ์อากาศหนาวขนาดไหน ส่วนท่านที่ยังไม่ทราบเรื่องนี้เพื่อไม่ให้เป็นการซ้ำซ้อนกับเนื้อหากระทู้ที่แล้ว สามารถตามอ่านจากลิงก์กระทู้เก่าที่แปะไว้ด้านหัวกระทู้ได้เลยครับ)
แผนที่แสดงอุณหภูมิผิวน้ำทะเลที่ต่างจากปกติ
แผนที่แสดงอุณหภูมิผิวน้ำทะเลปัจจุบัน
จะเห็นได้ว่าริมชายฝั่งทะเลจีนใต้ค่อนข้างเย็นกว่าปกติโดยทั่วกัน ซึ่งก็เป็นผลมาจากความต่อเนื่องของลมตะวันออกเฉียงเหนือที่พัดมาได้เรื่อย ๆตั้งแต่กลางตุลาคมที่ผ่านมา (ปีนี้มาได้เร็วมาก ถึงจะไม่ค่อยแรงก็เถอะ) รวมไปถึงพายุหลายลูกที่เข้าเวียดนาม และจีนใต้ไปเมื่อช่วงปลายเดือนที่แล้ว ถึงต้นเดือนที่ผ่านมา ซึ่งนั่นได้ส่งผลให้ เส้นอุณหภูมิผิวน้ำทะเลเท่า 27 C ซึ่งทำหน้าที่เหมือนเป็นเส้นเขตแดนของพายุหมุนเขตร้อน (Tropical Cyclone) เลื่อนมาถึงกลางทะเลจีนใต้แล้ว เพราะงั้นต่อจากนี้ไป พายุจะไม่มีทางส่งผลต่อปริมาณน้ำฝนในไทยแน่ๆ จะมีก็แต่ช่วยดึงลมหนาวมาได้แค่ไหนมากกว่าเท่านั้น (ซึ่งก็เป็นเหตุการณ์ที่ได้เกิดขึ้นเมื่อต้นเดือนที่ผ่านมานั่นเอง ที่แม้ความกดอากาศค่าจะไม่สูงมาก แต่ทางอีสาน อากาศก็เย็นลงได้มากด้วยผลของพายุที่เข้าแถวฮ่องกงดูดลมหนาวลงมานั่นเอง)
เพราะงั้นในตอนนี้ ด้วยความที่ทะเลทางตะวันออกของเกาะไต้หวัน และทางใต้ญี่ปุ่นแถวริวกิวยังคงร้อนกว่าปกติ หากว่ามีพายุเกิดขึ้นแถวฟิลิปปินส์ช่วงกลางธันวาคม ก็อาจเบี่ยงขึ้นไปทางริวกิว และหากร่องอากาศมาเกาะอยู่แถวญี่ปุ่นจริงในช่วงนั้น ก็จะสามารถพัฒนาไปเป็นปะทะอากาศ หรือแม้แต่พายุเขตอบอุ่น ทำหน้าที่บังคับทิศทางให้ลมหนาวสามารถพัดมาทางบ้านเราได้อย่างถนัดมากขึ้น จุดนี้ก็ยังต้องตามดูกันต่อไปครับว่าจะเป็นอย่างไร
นอกจากนั้นด้วยความที่ MJO ช่วงต้นเดือนที่ผ่านมาอยู่ในเฟสที่ 7 และ 8 รวมไปถึง ลิ่มอากาศอยู่เหนือบริเวณเกาะญี่ปุ่น ทำให้ความกดอากาศสูงช่วงที่ผ่านมาเทไปทางฝั่งญี่ปุ่นเสียเยอะ จึงทำให้น้ำทะเลทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของญี่ปุ่นเย็นตัวลงได้รวดเร็วมาก ซึ่งก็น่าจะเป็นผลดีต่อกลางหน้าหนาวดังที่เคยเขียนไปในกระทู้ที่แล้ว
MJO ช่วงต้นเดือนที่ผ่านมาเราอยู่กันในเฟส 7-8 และปัจจุบันไม่มีเฟส จะเห็นได้ว่าก่อนหน้านั้น มีไปคาอยู่เฟส 6 นานมากซึ่งก็เป็นผลมาจากพายุที่เข้าฮ่องกงไปเมื่อปลายเดือนที่ผ่านมาเหนี่ยวนำให้ลักษณะการยกตัวของอากาศยังอยู่ในเฟส 6 มากกว่าปกติ (ลมหนาวถึงยังมาหาเราได้บ้างทั้งๆที่ต้นทางอย่างจีนอ่อนระทวยขนาดนี้) อนึ่งปีนี้ดูเหมือนเฟสมันอยากจะเป็นใจให้เรามาก โมเดลคาดว่าน่าจะวนกลับมาหาสุดยอดเฟส อย่างเฟส 5 และ 6 ภายในอาทิตย์หน้า เพราะงั้น ต่อให้ความกดอากาศกำลังไม่แรงมากทางอีสานก็มีสิทธิ์ดูดลมหนาวมาได้บ้าง ภาคกลางหมดสิทธฺ์เพราะกำลังความกดอากาศไม่พอแน่ๆ
ด้วย MJO ทีเอื้อให้ลมหนาวไปไหลไปทางฟิลิปปินส์ ประกอบกับลิ่มอากาศที่อยู่เหนื่อญี่ปุ่นตลอดช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา จึงไม่แปลกที่ลมหนาวจากจีนจะไม่มีทางมาหาไทยได้ซักแอะ (ถ้าไม่ได้อาศัยอยู่ภาคเหนือ หรือตะวันตกกันนะครับ)
ส่วนเหตุการณ์ใหญ่ที่หากจะไม่พูดถึงก็คงจะขาดตกบกพร่องไปแน่ ก็คือ สถานการณ์ลมวนรอบขั้วโลก (Polar Vortex) ในปีนี้ ตามคาด “ยวบยาบ” กว่าปกติมาก เพราะปัจจุบันนี้วันที่ 15 พ.ย. ได้เกิดการยืด และเบ้ (Stretched and displaced) ไปทางอเมริกาเป็นที่เรียบร้อย ซึ่งผมของมันก็คือ ตอนนี้อเมริกากำลังหนาวกว่าปกติกันมากโดยทั่วกัน และด้วยลักษณะของร่องอากาศ และลิ่มอากาศในช่วงนี้ก็เป็นสาเหตุที่เอเชียตะวันออกกำลังร้อนกว่าปกติโดยทั่วกันอีกด้วย
จะเห็นได้ว่าศูนย์กลางของลมวนรอบขั้วโลกเลื่อนตำแหน่งมายังทวีปอเมริกาเหนือ (สีม่วงเข้ม) เพราะงั้นช่วงนี้อเมริกาจึงหนาวกันจัดๆ และก็เช่นกันหากดูแพทเทิร์นลิ่มอากาศ (สีแดง) และร่องอากาศ (สีน้ำเงินถึงเขียว) ทางฝั่งยุโรปเป็นลิ่มเพราะงั้นร้อนกว่าปกติ รัสเซีย และเอเชียกลางเป็นร่องหนาวก็กว่าปกติ ส่วนบริเวณความกดอากาศแถวไซบีเรีย (Siberian High) แหล่งความเย็นแก่ชาวเอเชียตะวันออก หากแพทเทิร์นเรียงตามนี้จะสะสมตัวยาก เพราะงั้นรอบนี้ เอเชียตะวันออกร้อน
ช่วงที่ผ่านมาเอเชียตะวันออกไม่ใช่แค่ร้อนกว่าปกติธรรมดา แต่"โคตร"ร้อนกว่าปกติเลยต่างหาก เพราะงั้นจึงไม่แปลกที่บริเวณที่รอหางของความหนาวอย่างบ้านเราจะไม่มีทางหนาว
เอเชียตะวันออกช่วงนี้ความกดอากาศต่ำกว่าปกติโดยทั่วกัน แถมแถวไซบีเรียค่าเฉลี่ยความกดอากาศยังอยู่ไม่ถึง 1030 hPa ด้วยซ้ำ บ้านเราไม่ต้องพูดถึงความกดอากาศตอนนี้ต่ำพอๆกับช่วงหน้าฝน
กลับกันสถานการณ์ของฝั่งอเมริกาคือกำลังหนาวกันจัดๆ Polar Vortex เล่นย้านศูนย์กลางมาอยู่แถวแคนาดา
จะเห็นได้ว่าค่าความอากาศตอนนี้ต่ำกว่าที่จะเป็นมาก ซึ่งก็มาจากความกดอากาศสูงที่ประจำอยู่แถวไซบีเรียยังแทบไม่สะสมพลังงานด้วยซ้ำ ช่วงสัปดาห์นี้ถึงสัปดาห์หน้าอย่างไรก็คงต้องทำใจว่าร้อนกว่าปกติแน่ ๆอยู่แล้วครับ (ต้นทางอย่างจีนยังร้อนขนาดนี้ พวกรออานิสงค์อย่างไทยก็ไม่ต้องหวังหนาวกันเลยทีเดียวครับ โฮ)
แล้วมันจะเป็นอย่างนี้ต่อไปนานไหม ?
ดังที่ได้เขียนไปว่าลมวนรอบขั้วโลกปีนี้จะยวบยาบกว่าปกติ เพราะงั้นที่เหลือก็รอแต่เหมือนดีดหัวก้อยล่ะครับว่า Trigger แรกลมหนาวกำลังแรงจะมาได้ช่วงไหน เพราะคิดว่ายังไงหวยมันก็ต้องมาออกฝั่งเอเชียตะวันออกกันบ้างแน่ๆ (คิดว่าไม่เกินสัปดาห์แรกของเดือนหน้าน่าจะมีลมหนาวกำลังแรงมาหาเราบ้าง) และปีนี้มันน่าสนใจตรงที่ว่าเหมือนอย่างปีที่แล้วที่ปัจจัยแวดล้อมอย่างน้ำทะเลมันพร้อมให้เย็นอยู่แล้ว ขอให้ลมหนาวมัน”มี” และ MJO ไม่อยู่ในเฟส“ห่วยแตก”อย่างเฟส 7 หรือ เฟส 2 ก็น่าจะมีลมหนาวมาเราแน่ๆละครับ นอกจากนั้นแล้ว หากสังเกตกันดีๆ ตั้งแต่กลางตุลาคมที่ผ่านมาดูเหมือนว่าปีนี้ความกดอากาศสูงจะปักหลักอยู่แถวทิเบตเลยล่ะครับ เพราะงั้น ทางภาคเหนือปีนี้จะหนาวได้ง่ายมาก รวมถึงมีสิทธิ์หนาวได้ยาวๆอีกด้วย เพราะขอเพียงแค่มีลมตะวันตกไม่ว่าจากอินเดีย หรือแม้แต่ลมเหนือจากทิเบตโดยตรง ก็จะสามารถหนาวกันได้แล้วครับ (ช่วงต้นเดือนจนถึงเสาร์ อาทิตย์ที่ผ่านมา ทางเหนือหนาวกันยาวๆตอนเช้า ก็เพราะลมตะวันตก และลมจากทิเบตนี่แหละ)
เพราะงั้นส่วนตัวคิดว่าปีนี้ขอให้ลมหนาวแรกมาแรงๆได้ เราก็จะมีสิทธิ์ลุ้นหนาวต่อเนื่องยาวๆเลย
หากมาดู Model คอมพิวเตอร์ระยะกลาง และระยะไกล ของช่วงฤดูหนาวที่ผลคำนวณเพิ่งจะออกกันมา ปรากฏว่าตอนนี้ เสียงค่อนข้างแตกกันเลยทีเดียว ซึ่งก็น่าจะมาจากสาเหตุของ Polar Vortex ปีนี้ และแพทเทิร์นลิ่ม ร่องอากาศมันยวบยาบทำให้คาดการณ์เป็นชิ้นเป็นอันได้ยากยิ่ง บางโมเดลก็เลยคิดว่าปีนี้ Siberian High จะสะสมตัวได้แย่มาก เพราะงั้นลมหนาวจะอ่อน (ถ้าเป็นงี้จริงก็ซวยจัด หวังว่าจะไม่ซวยซ้ำซวยซ้อนขนาดนั้น) ในขณะที่บางโมเดลก็คิดว่าพอกลางหนาวจริง ความกดอากาศสูงจะสะสมตัวได้แน่ๆ รวมถึงเกาะญี่ปุ่นจะมีร่องอากาศประจำอยู่นั่นเลย ถ้ามาทางนี้เตรียมเฮว่าหนาวกันยาวๆแน่ๆภายในกลางธันวาคมนี้ ก็ต้องมาดูกันครับว่าจะเป็นอย่างไรต่อไป แต่ที่แน่ๆก็คือ ปีนี้เราจะได้เห็นเซอร์ไพรส์ไม่ทางใดก็ทางหนึ่งแน่ๆ ไม่ดีก็ห่วยจัดกันไปเลย (ฮา)
2 รูปบนเป็นผลการคำนวณของเยอรมัน เดาว่าความกดอากาศสูงจะกระปิดกระปอยมาก เพราะงั้น ทางเหนือ กลางบางส่วน และอีสานน่าจะร้อนกว่าปกติ (เป็นที่น่าสังเกตว่าโมเดลเยอรมันแม้คาดว่าความกดอากาศปีนี้จะไม่แรง แต่ก็คาดว่าหลายส่วนของอีสานจะไม่ร้อนขนาดนั้น ซึ่งนั้นหมายถึงว่า ลมหนาวจะไม่แรงแต่มาได้เอื่อยๆเรื่อยๆ ซึ่งเป็นผลมาจากการคาดการ์ของโมเดลที่คาดว่าลักษณะทะเลน่าจะเหมาะแก่การรอรับลมหนาว เสียแต่ลมหนาวนั้นจะไม่ค่อยมา)
มาดูกันที่โมเดลยุโรป ผู้โด่งดังกัน ตอนนี้คาดว่าความกดอากาศสูงพอเข้ากลางหน้าหนาวเดี๋ยวก็สะสมตัวได้เอง ไซบีเรียจะมาแรงกว่าปกติ เพราะงั้นบ้านเราจะหนาวตามมาตรฐานโดยทั่วกันทั้งประเทศ (ผมแปลกใจอยู่อย่างที่ว่า โมเดลนี้คาดว่าพม่า และอินเดียตะวันออก ความกดอาศจะต่ำกว่าปกติ ทำให้อากาศร้อนกว่าปกติ แต่โดยส่วนตัวแล้วคิดว่า ผลของทิเบตที่เย็นกว่าปกติ และมีความกดอากาศสูงประจำอยู่อย่างนี้ไม่น่าจะทำให้ อินเดีย พม่า หรือแม้แต่ภาคเหนือบ้านเราร้อนกว่าปกติได้มากขนาดนั้น)
ปิดท้ายด้วย ขาเชียร์ประจำหน้าหนาวนี้อย่างโมเดลญี่ปุ่น ที่ก็ยังหนักแน่นเหมือนเดิมไม่มีเปลี่ยนว่า ลมหนาวจะมาแรงแน่ๆ รวมร่องอากาศจะประจำอยู่ที่ญี่ปุ่น สุดยอดแพทเทิร์นในตำนานของฤดูหนาว ซึ่งถ้าตามนี้ก็เตรียมหนาวยาวๆได้เลยครับ (ฮา)
สรุปก็คือ
โมเดลลงความเห็นกันว่าอากาศหนาวปีนี้สามารถออกได้หลายหน้ามาก อาจไม่ค่อยหนาวไปจนถึงหนาวกันจัดๆ ซึ่งก็เป็นผลมาจาก Polar Vortex ปีนี้ยวบยาบนั่นเอง เพราะงั้น การคาดการณ์ว่าสัปดาห์ไหนจะเริ่มหนาวกันล่วงหน้าไกลๆน่าจะทำได้ยากมาก เพราะลักษณะตัวแปรแบบนี้คาดการณ์กันลำบาก โมเดลระยะสั้นคำนวณความกดอากาศสูงยังวืดกันได้ง่ายๆ ต้องจับตาดูกันเรื่อยๆว่าจะเริ่มหนาวจริงๆกันตอนไหน ส่วนในตอนนี้วี่แววความกดอากาศสูงคงยังไม่มาให้เราเห็นสักพักจนกว่า เจ้า Polar Vortex จะออกจากอเมริกา แล้วขยับแพทเทิร์นกันใหม่ คงต้องทำใจกันว่าร้อนกันสักพักแน่ๆไปก่อนล่ะครับ
ฤดูหนาวนี้ กับการคาดการณ์ระยะกลาง
นี่ก็ผ่านมาประมาณเดือนหน่อยๆ ตั้งแต่ที่ได้เขียนกระทู้คาดการณ์ฤดูหนาว คงต้องถึงเวลาอัพเดตกันหน่อย
https://pantip.com/topic/41675392
สถานการณ์ และปัจจัยแวดล้อมที่จะส่งผลต่อสภาพอากาศหน้าหนาวปีนี้ โดยรวมก็ถือได้ว่าเป็นไปตามคาดการณ์นะครับ ส่วนรายละเอียดจะเป็นอย่างไร? มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปบ้างไหมในเดือนที่ผ่านมา? และเหนือสิ่งอื่นใดคำถามที่สำคัญที่สุด ปีนี้จะหนาวมากหรือไม่ ? ทั้งหมดนี้จะพยายามเขียนไว้ในกระทู้นี้ครับ
เพื่อไม่ให้ยืดยาดไปกว่านี้ ลองมาดูกันว่าสภาพท้องทะเลรอบบ้านเราเป็นอย่างไรกันบ้าง (ท่านที่ได้ติดตามกระทู้ผมมาเรื่อย ๆ รวมถึงได้อ่านกระทู้ของเดือนที่แล้วไป น่าจะทราบกันดีอยู่แล้วว่า อุณหภูมิผิวน้ำทะเล รวมถึงปัจจัยอื่นๆอย่างแพทเทิร์น ลิ่มอากาศ (Ridge) ร่องอากาศ(Trough), MJO หรือ Polar Vortex ฯลฯ สำคัญต่อการคาดการณ์อากาศหนาวขนาดไหน ส่วนท่านที่ยังไม่ทราบเรื่องนี้เพื่อไม่ให้เป็นการซ้ำซ้อนกับเนื้อหากระทู้ที่แล้ว สามารถตามอ่านจากลิงก์กระทู้เก่าที่แปะไว้ด้านหัวกระทู้ได้เลยครับ)
แล้วมันจะเป็นอย่างนี้ต่อไปนานไหม ?
ดังที่ได้เขียนไปว่าลมวนรอบขั้วโลกปีนี้จะยวบยาบกว่าปกติ เพราะงั้นที่เหลือก็รอแต่เหมือนดีดหัวก้อยล่ะครับว่า Trigger แรกลมหนาวกำลังแรงจะมาได้ช่วงไหน เพราะคิดว่ายังไงหวยมันก็ต้องมาออกฝั่งเอเชียตะวันออกกันบ้างแน่ๆ (คิดว่าไม่เกินสัปดาห์แรกของเดือนหน้าน่าจะมีลมหนาวกำลังแรงมาหาเราบ้าง) และปีนี้มันน่าสนใจตรงที่ว่าเหมือนอย่างปีที่แล้วที่ปัจจัยแวดล้อมอย่างน้ำทะเลมันพร้อมให้เย็นอยู่แล้ว ขอให้ลมหนาวมัน”มี” และ MJO ไม่อยู่ในเฟส“ห่วยแตก”อย่างเฟส 7 หรือ เฟส 2 ก็น่าจะมีลมหนาวมาเราแน่ๆละครับ นอกจากนั้นแล้ว หากสังเกตกันดีๆ ตั้งแต่กลางตุลาคมที่ผ่านมาดูเหมือนว่าปีนี้ความกดอากาศสูงจะปักหลักอยู่แถวทิเบตเลยล่ะครับ เพราะงั้น ทางภาคเหนือปีนี้จะหนาวได้ง่ายมาก รวมถึงมีสิทธิ์หนาวได้ยาวๆอีกด้วย เพราะขอเพียงแค่มีลมตะวันตกไม่ว่าจากอินเดีย หรือแม้แต่ลมเหนือจากทิเบตโดยตรง ก็จะสามารถหนาวกันได้แล้วครับ (ช่วงต้นเดือนจนถึงเสาร์ อาทิตย์ที่ผ่านมา ทางเหนือหนาวกันยาวๆตอนเช้า ก็เพราะลมตะวันตก และลมจากทิเบตนี่แหละ)
เพราะงั้นส่วนตัวคิดว่าปีนี้ขอให้ลมหนาวแรกมาแรงๆได้ เราก็จะมีสิทธิ์ลุ้นหนาวต่อเนื่องยาวๆเลย
หากมาดู Model คอมพิวเตอร์ระยะกลาง และระยะไกล ของช่วงฤดูหนาวที่ผลคำนวณเพิ่งจะออกกันมา ปรากฏว่าตอนนี้ เสียงค่อนข้างแตกกันเลยทีเดียว ซึ่งก็น่าจะมาจากสาเหตุของ Polar Vortex ปีนี้ และแพทเทิร์นลิ่ม ร่องอากาศมันยวบยาบทำให้คาดการณ์เป็นชิ้นเป็นอันได้ยากยิ่ง บางโมเดลก็เลยคิดว่าปีนี้ Siberian High จะสะสมตัวได้แย่มาก เพราะงั้นลมหนาวจะอ่อน (ถ้าเป็นงี้จริงก็ซวยจัด หวังว่าจะไม่ซวยซ้ำซวยซ้อนขนาดนั้น) ในขณะที่บางโมเดลก็คิดว่าพอกลางหนาวจริง ความกดอากาศสูงจะสะสมตัวได้แน่ๆ รวมถึงเกาะญี่ปุ่นจะมีร่องอากาศประจำอยู่นั่นเลย ถ้ามาทางนี้เตรียมเฮว่าหนาวกันยาวๆแน่ๆภายในกลางธันวาคมนี้ ก็ต้องมาดูกันครับว่าจะเป็นอย่างไรต่อไป แต่ที่แน่ๆก็คือ ปีนี้เราจะได้เห็นเซอร์ไพรส์ไม่ทางใดก็ทางหนึ่งแน่ๆ ไม่ดีก็ห่วยจัดกันไปเลย (ฮา)