ความสำคัญของ Connection กับงานในหน่วยงานราชการ/งานในภาคราชการ/การสอบราชการ/การสอบทุนรัฐบาล

ก่อนอื่นเลย ต้องขอขยายความหัวข้อกระทู้สักเล็กน้อย

ความตั้งใจที่เขียนกระทู้นี้ขึ้นมา ก็เพราะอยากนำประสบการณ์ของตัวเองมาเล่าเป็นกรณีศึกษาให้กับเพื่อน ๆ ท่านอื่น ๆ ที่อาจจะกำลังพยายามในสิ่งเดียวกันนี้อยู่ นั่นก็คือ พยายามเข้ามาทำงานในหน่วยงานราชการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การเป็นข้าราชการ

กระทู้นี้จะเล่าเรื่องการสอบชิงทุนรัฐบาลประเภทบุคคลทั่วไประดับปริญญา ซึ่งโดยปกติแล้วสำนักงาน กพ จะเปิดรับสมัครสอบทุกปี ช่วงราว ๆ เดือน ต.ค. - ธ.ค.

เชื่อว่าแต่ละคนก็คงจะมีความชอบความสนใจแตกต่างกันไป บางคนชอบทำงานในภาคเอกชน บางคนชอบหน่วยงานรัฐวิสาหกิจ บางคนก็อยากจะเป็นข้าราชการ แต่ไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานไหน องค์กรอะไรก็ตาม เชื่อว่าทุกคนล้วนมีเหตุผลส่วนตัวของตนเองในการที่จะทำงานอยู่ในภาคส่วนนั้น ๆ

สำหรับใครที่กำลังหาข้อมูลเกี่ยวกับทุนรัฐบาลอยู่ เราก็ขอมาแชร์ประสบการณ์ เผื่อว่าจะมีประโยชน์ในการเตรียมตัวและเตรียมใจ

เราเคยสอบทุนรัฐบาลมาสี่ครั้ง ผ่านข้อเขียนทุกครั้ง โดยในการสอบข้อเขียน จะเป็นข้อสอบแบบตัวเลือก ก. ข. ค. ง. ซึ่งมีสองวิชาหลัก ๆ ด้วยกัน คือ วิชาภาษาอังกฤษ และวิชาความสามารถทั่วไปเชิงวิชาการ (คณิตศาสตร์กับภาษาไทย) เกณฑ์สำหรับสอบผ่านข้อเขียนก็คือ ต้องสอบแต่ละวิชาให้ได้คะแนนมากกว่าคะแนนเฉลี่ยทั้งหมด และได้คะแนนสูงสุดไม่เกิน 3-5 ลำดับแรกของผู้เข้าสอบทั้งหมด (ขึ้นกับจำนวนทุนที่ให้ในแต่ละหน่วยทุน) ถ้าทำคะแนนสอบข้อเขียนได้ตามนี้ ก็มีสิทธิ์ผ่านเข้าไปสู่รอบ "การประเมินความเหมาะสมของบุคคลเพื่อรับทุน" หรือ "การสัมภาษณ์" ได้ไม่ยาก (ต่อไปนี้ จะเรียกขั้นตอนนี้ว่า "การประเมินฯ" เนื่องจากจะไม่ได้มีแค่เพียงการสัมภาษณ์อย่างเดียว แต่จะมีกิจกรรมอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น กิจกรรมเข้าพบส่วนราชการเจ้าของทุน กิจกรรมทดสอบภาษาอังกฤษ เป็นต้น)

เมื่อผ่านข้อเขียนมาแล้ว คุณก็จะเป็นผู้มีสิทธิ์เข้ารับการประเมินความเหมาะสมของบุคคลเพื่อรับทุน (การประเมินฯ) ซึ่งในส่วนนี้เอง เป็นส่วนที่เราไม่ผ่านมาโดยตลอด จริง ๆ ในรอบนี้เราได้เจอเพื่อน ๆ หน้าเดิมที่เคยผ่านข้อเขียนแต่ไม่ผ่านสัมภาษณ์ในปีก่อนหน้าค่อนข้างเยอะพอสมควรเลยนะ ดังนั้นเราคิดว่า คงมีหลายคนที่เป็นคล้ายกับเรา คือ เคยมีประสบการณ์ผ่านข้อเขียนแต่ไม่ผ่านสัมภาษณ์

สำหรับประเด็นที่เราจะเน้นเล่าในกระทู้นี้คือ เรื่องของ Connection 

หลายคนอาจจะงงว่า Connection เกี่ยวอะไรกับการสอบทุนรัฐบาล

ก่อนที่จะมาถึงจุดนี้ เราคิดว่า หลายท่านที่สนใจเข้ามาทำงานในภาคราชการ คงต้องรู้จักการสอบ ภาค ก. ข. ค. เป็นแน่ และสำหรับใครที่มีประสบการณ์มาก่อน ก็คงจะรู้ว่ามันไม่ง่ายเลยที่จะสอบผ่านทั้งสามภาคและได้รับการบรรจุเป็นข้าราชการ เพราะนอกจากคุณจะต้องสอบวัดความรู้ด้วย ภาค ก. แล้ว คุณยังต้องได้รับการประเมินความเหมาะสมโดยส่วนราชการ ใน ภาค ข. และ ค. อีก ถ้าคุณผ่านทั้งสามภาค คุณถึงจะได้บรรจุ และด้วยขั้นตอนที่เยอะเช่นนี้ สิ่งที่อาจจะเกิดขึ้นได้คือการทุจริต ไม่ว่าจะในรูปแบบใดก็ตาม ทั้งนี้ ไม่ได้หมายความว่าทุกหน่วยงานจะมีการทุจริต แต่ต้องยอมรับว่า มันมีโอกาสสูงมากที่จะเกิดการเอื้อประโยชน์ให้กับพวกพ้องของตนเอง และสิ่งนี้ก็ไม่ได้เกิดขึ้นแค่กับการสอบเข้าราชการแบบปกติเท่านั้น แต่มันยังเกิดขึ้นกับการสอบชิงทุนรัฐบาลด้วย

เกณฑ์การประเมินความเหมาะสมของบุคคลเพื่อรับทุน ประจำปี 2564 ในช่วงโควิด มีการปรับเปลี่ยนมาเป็นแบบออนไลน์ จุดนี้ก็มีทั้งข้อดีและข้อเสีย ข้อดีคือช่วยลดการเดินทาง ลดภาระค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวกับการเดินทางและอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง แต่ข้อเสียก็คือ มันยิ่งล่อแหลมต่อการทุจริต เพราะระบบการประเมินยังไม่มีประสิทธิภาพ ในขณะอยู่ในห้องสอบแบบออนไลน์นั้น ผู้เข้าสอบสามารถติดต่อกับบุคคลภายนอกได้ผ่านทางโซเชียลมีเดีย ซึ่งขัดแย้งกับกฎที่วางไว้ แต่ก็ไม่มีเจ้าหน้าที่คนไหนตรวจสอบจุดนี้ สุดท้ายก็ปล่อยเลยตามเลย ต่อให้รู้ก็ทำเฉย เพราะตัวเองไม่ได้เดือดร้อนอะไร ปกป้องระบบข้าราชการที่ตัวเองอยู่ ทั้ง ๆ ที่รู้ข้อเท็จจริง แต่ไม่สอบสวน ไม่แก้ไข

มาถึงจุดนี้ ก่อนที่หลายคนจะคิดว่าเราต้องการมาแฉอะไรหรือเปล่า เราขอชี้แจงว่า เราแฉไปก็ไม่มีประโยชน์อะไร ยังไงคนที่กระทำผิดก็ยังลอยตัวอยู่ดีเพราะมีพวกพ้อง ไร้หลักฐานเชิงประจักษ์ก็เอาผิดอะไรไม่ได้ (แน่นอน เขาคงไม่ทิ้งหลักฐานไว้ให้คุณเอาผิดเขาได้ง่าย ๆ หรอก)

สาเหตุที่เรามาเขียนกระทู้นี้ ไม่ใช่ต้องการเรียกร้องความยุติธรรมหรืออะไร เพราะมันไม่เคยมีความยุติธรรมอยู่แล้ว แต่ที่เรามาเขียนกระทู้นี้ก็เพราะอยากจะเปิดเผยความจริงให้กับเพื่อน ๆ ท่านอื่น ๆ ที่กำลังพยายามอย่างหนัก อย่างสุจริต เพื่อสอบให้ผ่านและเพื่อจะได้บรรจุรับราชการ ได้ไปศึกษาต่อตามที่เพื่อน ๆ หวังไว้ นอกจากจะต้องเตรียมตัวแล้ว เพื่อน ๆ ก็อาจจะต้องเตรียมใจกับเรื่องพวกนี้ไว้ด้วยเช่นกัน

ความจริงก็คือ โลกมันไม่สวยอย่างที่คิด ต่อให้เราจะเพียรพยายามด้วยความซื่อสัตย์สุจริต แต่ถ้าเราไม่มีพวกพ้อง ไม่มี connection ไม่มีใครที่จะคอยเอื้อประโยชน์ให้กับเรา มันก็ไม่ได้รับประกันว่าความพยายามของเราจะประสบความสำเร็จ ไม่ได้รับประกันว่าความสามารถของเราจะทำให้เราเอาชนะมาได้ ถึงกระนั้น แม้ไม่มีใครรู้แต่เรารู้ดีแก่ใจ สำหรับใครที่ทำดีแล้ว ก็ขอให้ท่านรักษาความดีที่ท่านมี เหมือนเกลือรักษาความเค็ม เพราะสังคมเรายังต้องการคนดี ๆ แบบท่านอยู่จริง ๆ

การมี connection ช่วยเอื้อประโยชน์อย่างไร?

ผู้เข้าแข่งขันบางคนมีคนรู้จักหรือคนวงใน ทำให้พวกเขาสามารถสืบข้อมูลบางอย่างได้เร็วกว่าคู่แข่งคนอื่น ๆ ทำให้ได้เปรียบเหนือคู่แข่งคนอื่น ๆ
หรือในกรณีที่แย่กว่านั้น พวกเขาก็อาจใช้ connection ที่มี ช่วยเหลือเกื้อกูลกันโดยการฝากด้วยระบบอุปถัมภ์ได้แบบง่าย ๆ ทำให้คู่แข่งที่ไม่มี connection เสียเปรียบไปโดยปริยาย

บางคนอาจจะแย้งว่า ก็แล้วทำไมคุณไม่วิ่งหา connection แบบเขาล่ะ คุณจะโวยวายอะไรในเมื่อคุณไม่วิ่งเต้น?

สำหรับเรา เรารู้สึกว่า ผู้ที่ทำงานในหน่วยงานราชการ ผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ควรมีจิตสำนึกอยู่แล้ว ควรรู้ว่าอะไรควรหรือไม่ควร การที่เขาเอื้อประโยชน์ให้กับใครคนใดคนหนึ่ง นั่นย่อมต้องแปลว่ามีคนอื่นกำลังเสียเปรียบเสมอ มันก็ตรงไปตรงมา และต่อให้ใครบางคนจะวิ่งเต้น แต่ถ้าเส้นไม่ใหญ่พอ หรือผลประโยชน์ไม่ดึงดูดใจ ก็อาจจะไม่ได้ถูกเอื้อประโยชน์ จริงไหม ดังนั้นความสำคัญมันอยู่ที่จิตสำนึกของคนต่างหาก

ส่วนตัว เรายังยืนหยัดที่จะไม่เอาเปรียบใครด้วยการกระทำที่เอื้อผลประโยชน์ตัวเองนะ เราเป็นคนไม่มี connection และถึงมี เราก็ไม่เคยคิดที่จะใช้จุดนี้เอื้อประโยชน์ให้กับตัวเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้ามันเป็นการเอาเปรียบคนอื่น ทำให้คนอื่นเสียเปรียบ แต่เราได้เปรียบ อย่างนี้ เราไม่เห็นด้วย

สำหรับใครที่เห็นต่าง เราเข้าใจนะ แต่สำหรับใครที่เห็นด้วย เราก็ขอเป็นกำลังใจให้คุณ เราเข้าใจความรู้สึกคุณดี

แปลกดีนะ ระบบข้าราชการส่วนมากมักจะดีแต่ปาก คือเน้นพูดดีไว้ก่อน ตอนคัดเลือกเข้าไปก็เหมือนจะหาคนที่ไม่ทุจริต คือมีคำถามเชิงจิตวิทยาที่จะลองเชิงดูว่าคนนั้นมีนิสัยอย่างไร สุจริตจริงไหม เหมาะสมกับการเป็นข้าราชการหรือไม่

แต่เราถามจริงเถอะ ของแบบนี้มันอยู่ที่จิตสำนึกและการกระทำไหม คำพูดมันประดิดประดอยกันได้ และส่วนใหญ่คนที่พูดมาก ก็มักจะไม่เป็นอย่างที่คุยเสมอ ไม่แปลกใจเลยที่ประเทศไทยไม่ไปไหนสักที โกงทุกย่อมหญ้า ทุกระดับ 

สุดท้ายแล้ว กระทู้นี้ก็ขอเป็นกำลังใจให้ทุก ๆ คนที่กำลังพยายามอยู่ หวังว่ากระทู้ของเราจะเป็นอีกเสียงหนึ่งที่สะท้อนความจริงของสังคมไทย เราอยากเป็นกำลังใจให้คนอื่น ๆ ต่อไป เพราะเราคิดว่า ถ้าใครมาเจอแบบเรา ก็คงรู้สึกแย่ไม่ต่างกัน เลยอยากจะแชร์เป็นประสบการณ์ให้คนอื่น ๆ เตรียมตัวแล้วก็เตรียมใจเอาไว้เผื่อสำหรับเรื่องแบบนี้ด้วย