เมื่ออวิชชาดับในปฐมฌาน ถามว่าวิญญาณ(จิต)ที่ติดๆดับนี้จะมีสภาพเปลี่ยนไปมั้ย!!?

คำอธิบายเรื่องหนทางสายกลางนี้เป็นหลักธรรมสำคัญที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่พระมหากัจจานะะ ซึ่งเป็นการชี้ให้เห็นการดำเนินชีวิตและทัศนคติที่หลีกเลี่ยงสุดโต่ง 2 ประการ 1. หนทางสายกลางตามบทสนทนาของพระพุทธเจ้า

เรื่องจิตเป็นขันธ์ 5 กับจิตไม่ใช่ขันธ์ 5 นี่แยกสติปัญญาสัตว์จริงๆ เถียงกันไม่มีทางจบ เพราะอวิชชามันบังไว้หมดแล้ว ถ้ายังปฏิบัติไม่ถึง ไม่มีทางรู้เรื่องจิตได้เลย จะอ่านตำราอย่างไรก็หลง เชื่อแบบผิดๆ สุดท

ความจริงแท้ เป็น กลศาสตร์ทางกายภาพ​ เป็นเพียง การก่อสร้างของ อนุภาคสสาร ก่อสร้าง จนมี กลไกที่เป็นจิตใจ ขึ้นมา โดยอนุภาคสสาร เริ่มต้น คือ อวิชชาธาตุ​(ธาตุเกิดดับเริ่มต้น) ตามกฏ อิทัปปัจจยตา “ภาว

อวิชชา สังขาร ................................................ กระทำกรรม(ก่อกรรม) วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ ............................................... รับผลกรรม(วิบาก) เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ..

ปฏิจจสมุปบาทใหญ่เริ่มจากอวิชชา แต่หลายท่านดับที่วิญญาณ หลายท่านดับที่นามรูป หลายท่านดับที่ตัณหาเมื่อดับได้ อวิชชาก็สลายไปด้วยก็ไม่จำเป็นต้องดับที่อวิชชาอีก ดังนั้น ใครดับตรงไหน ก็มักแสดงปฏิจจสมุปบาทถึ

เพราะมีอวิชชา(ธาตุ) เป็นปัจจัยนั่นเทียว ย่อมปรุงแต่งซึ่งอภิสังขาร 3(กรรม) อันเป็นบุญบ้าง อันมิใช่บุญบ้าง อันเป็นอเนญชาบ้าง เป็นตัวก่อให้เกิดอัตตภาพ -> วิญญาณ(ธาตุ)อันให้วิบากแห่งความเป็นไปเพื่อปฏิส

โดยพิสดาร (นัยที่สอง) ภิกษุ ท. ! ทุกขอริยสัจ เป็นอย่างไรเล่า ? แม้ความเกิด ก็เป็นทุกข์,แม้ความแก ก็เป็นทุกข์, แม้ความตาย ก็เป็นทุกข์, แม้โสกะปริเทวะทุกขะโทมนัสอุปายาสทั้งหลาย ก็เป็นทุกข์, การประสบกั