การที่คิดขึ้นมาเรื่องอดีต เป็นสังขารหรือเป็นสัญญา ครับ

พระพุทธเจ้าทรงตรัสว่า “จักรวาล” (โลกธาตุ) คือ ขอบเขตของสังสารวัฏ “นอกจักรวาล” คือ “อมตธาตุหรือนิพพานธาตุ” ภาวะที่ไม่มีการเกิด ไม่มีการดับ ไม่มีสังขาร ไม่มีเวลาและอ

อรรถกถาวัตถูปมสูตร แสดงไว้ว่า พระโสดาบัน แม้จะละกิเลสเบิ้องต้นได้แล้ว แต่ยังเหลือกิเลสที่ให้มรรคชั้นสูงประหารอยู่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มานะ และยังมีอติมานะอีก ทั้งที่ความจริง การมองเห็นว่า เราเป็นรูป รู