ตั้งใจเอาไว้ว่าพอเขียนกระทู้ระดับตำแหน่งนางในต่างๆ ได้ตามที่พอใจแล้ว จะลองเขียนเกี่ยวกับทรงผมและเสื้อผ้าอาภรณ์ของสตรีแต่ละสมัยแต่ละราชวงศ์ดูค่ะ และในกระทู้แรกนี้ก็คือ สมัยราชวงศ์โครยอของเกาหลี นั่นเองค่ะ เตรียมข้อมูลเรื่อยๆ ตั้งแต่ปีที่แล้ว ในที่สุดก็เขียนเสร็จเสียทีค่ะ ไม่รู้ว่าจะมีคนสนใจบ้างไหม แต่ จขกท.เป็นพวกที่รู้แล้วก็อยากแบ่งปันให้คนอื่นได้รู้บ้างน่ะค่ะ ไปดูกันเลยดีกว่า ถ้ามีอะไรผิดพลาดตรงไหนสามารถแนะนำหรือชี้แจงได้นะคะ (กระทู้ยาวหน่อยนะคะ ^_^)

#ภาพทรงผมเสื้อผ้าจากซีรีส์หรือภาพยนตร์ในกระทู้นี้อาจไม่ตรงตามปวศ.ทั้งหมด เพียงแต่นำมาประกอบเพื่อให้เห็นภาพรวมหรือแนวคิดหลักๆ ของเครื่องแต่งกายในสมัยโครยอเท่านั้น

---

     สตรีโครยอจะมีการทำทรงผมที่แตกต่างกันตามชนชั้นฐานะ รวมถึงสถานะการแต่งงาน อาจจะไม่ได้มีการแยกชัดเจนมากนัก แต่ก็สามารถแบ่งรูปแบบทรงผมหลักๆ ของสตรีโครยอได้ดังต่อไปนี้

1) พีบัล 피발(披髮)
     ทรงผมพีบัล คือการปล่อยผมยาวสยายลงมา โดยอาจติดเครื่องประดับเล็กน้อยเพื่อเพิ่มความสวยงาม พีบัลเป็นหนึ่งในทรงผมที่เด็กสาวชาวโครยอนิยมทำเพื่อแสดงถึงการยังไม่ได้แต่งงานมีครอบครัว
2) ซกบัล 속발(束髮)
     เป็นทรงผมหนึ่งที่สตรีโครยอนิยมทำเมื่อยังไม่แต่งงาน พบจากบันทึกโครยอ-โดคยอง 고려도경(高麗圖經) ซึ่งรวบรวมเรื่องราวต่างๆ ในโครยอเขียนโดยชาวจีนสมัยราชวงศ์ซ่งเหนือ ซกบัลคือการรวบผมต่ำไว้ด้านหลังคอ แล้วมัดด้วยเชือกหรือผ้าสีแดง และอาจตกแต่งเครื่องประดับเพิ่มเติม ผู้ชายโครยอที่ยังไม่ได้แต่งงานก็ทำทรงซกบัลได้เช่นกัน แต่จะผูกผมด้วยเชือกหรือผ้าสีดำแทน
3) พยอนบัล 변발(辮髮) หรือ ควีมิทมอรี (귀밑머리)
     อีกหนึ่งทรงผมสำหรับสตรีที่ยังไม่ได้แต่งงาน พยอนบัลหรือควีมิทมอรี คือการรวบผมถักเปียเดี่ยวกลางหลัง ผูกด้วยเชือกหรือผ้าสีแดง เด็กสาวชนชั้นสูงช่วงต้นถึงกลางโครยอนิยมทำทรงผมนี้ไม่น้อย และเป็นที่นิยมมากขึ้นช่วงปลายโครยอ หลังเป็นประเทศราชของชาวมองโกลที่ทรงผมพื้นฐานคือการถักเปียเป็นทรงผมต่างๆ ก่อนจะแพร่หลายไปยังสตรีสามัญชน
4) ชูมา-กเย 추마계(騅馬髻)
     เป็นทรงผมที่ได้รับอิทธิพลจากจีนสมัยราชวงศ์ถัง ในแต่ละช่วงเวลาก็มีรูปแบบต่างกัน หลักๆ คือการรวบเกล้าผมบางส่วนเป็นมวยไว้ด้านใดด้านหนึ่งของศีรษะ ผูกด้วยเชือกหรือผ้า ผมส่วนที่เหลือปล่อยยาวเคลียไหล่ ชูมา-กเย เดิมเป็นทรงผมที่กีแซง (สตรีผู้สร้างความบันเทิงโดยการแสดงศิลปะ ร้องเพลง หรือร่ายรำ) ในสมัยโครยอนิยมทำกัน ก่อนจะเริ่มแพร่หลายในหมู่สตรีภริยาชนชั้นสูง และสตรีสามัญชนในภายหลัง ยิ่งมวยผมใหญ่หรือยิ่งเกล้าผมสูง ยิ่งแสดงถึงความมีอำนาจและสูงศักดิ์
5) ซังซู-กเย 쌍수계(雙垂髻)
     หนึ่งในทรงผมที่ได้รับอิทธิพลจากจีนสมัยราชวงศ์ถัง-ซ่ง และแพร่หลายผ่านโครยอไปสู่มองโกล โดยเป็นการแบ่งผมเป็นสองส่วนซ้ายขวาเท่ากัน แล้วรวบเก็บปลายผมมัดด้วยเชือกสีแดงเป็นมวยคู่ไว้หลังหูทั้งสองข้าง ซังซู-กเย เป็นอีกหนึ่งทรงผมสำหรับเด็กสาวชนชั้นสูงที่ยังไม่ได้แต่งงาน เด็กสาวที่ผ่านพิธีปักปิ่นมวยผมหรือแต่งงานแล้วยังทำทรงผมนี้ก็มีปรากฎไม่น้อยเช่นกัน
6) โค-กเย 고계(高髻)
     ทรงผมสำหรับสตรีชนชั้นสูงไปจนถึงสามัญชนที่ผ่านพิธีปักปิ่นหรือแต่งงานแล้ว ชาวโครยอเลื่อมใสในพุทธศาสนาเป็นอย่างมาก โค-กเย ที่มีความใกล้เคียงกับพระโมลีของพระพุทธเจ้าจึงได้รับความนิยม ด้วยการเกล้าผมทั้งหมดขึ้นทำเป็นมวยสูงอยู่กลางหรือหลังศีรษะ มัดยึดผมด้วยเชือกหรือผ้า ทรงของมวยผมมีได้หลากหลาย สตรีชนชั้นสูงมักจะตกแต่งมวยผมด้วยเครื่องประดับต่างๆ เพิ่มด้วย นอกจากนี้จากภาพพุทธศิลป์ช่วงปลายโครยอยังพบว่า นางกำนัลในวังก็ทำทรงผมโค-กเย เช่นเดียวกัน
7) โพ-กเย 포계(包髻)
     ทรงผมสำหรับสตรีชนชั้นสูงถึงชนชั้นกลางที่ผ่านพิธีปักปิ่นหรือแต่งงานแล้ว โพ-กเย มีสองแบบหลักๆ หนึ่งคือโพกผมทั้งศีรษะด้วยผ้าผืนใหญ่แล้วมัดเอาไว้ สองคือรวบผมทั้งหมดขึ้นทำเป็นมวยสูงอยู่หลังศีรษะ ใช้ผ้าฝ้าย ผ้าไหม หรือผ้าอื่นๆ ห่อคลุมมวยผมแล้วใช้เชือกหรือผ้าผูกยึดผมไว้ ซึ่ง โพ-กเย ในรูปแบบนี้เป็นที่นิยมในสตรีชั้นสูงสมัยโครยอ
8) คา-กเย 가계(加髻)
     ทรงผมที่จัดแต่งเสริมด้วย คาเช 가체(加髢) ผมปลอมหรือวิกผมเข้าไป เพื่อให้ได้ทรงผมตามที่ต้องการ ตกแต่งเครื่องประดับเพิ่มความหรูหราสวยงามแก่ทรงผมได้มากขึ้น คา-กเย มีปรากฏตั้งแต่สมัยสามอาณาจักร โดยเฉพาะสมัยอาณาจักรรวมชิลลา ที่รับเอาแบบเครื่องแต่งกายและทรงผมจากราชวงศ์ถังมาปรับใช้อย่างเป็นทางการ ทำให้การใช้คาเชเป็นที่เฟื่องฟูอย่างมาก สืบต่อมายังสมัยโครยอ ด้วยคาเชนั้นมีราคาแพง ทรงผมคา-กเย จึงมักทำกันในหมู่สตรีเชื้อพระวงศ์และชนชั้นสูง ในสมัยโครยอ คา-กเย มีรูปแบบหลักๆ ดังนี้

+ รูปแบบ ฮวาน-กเย 환계형(環髻形) หรือ คอดูมี 거두미형(擧頭美形) +
     ทรงผมคา-กเย เสริมคาเชในรูปแบบวงแหวนหรือทำผมเป็นวงรอบใหญ่ด้านหลังศีรษะ เป็นทรงผมสำหรับเวลามีพระราชพิธีต่างๆ ในวังหลวง
+ รูปแบบ โค-กเย 고계형(高髻形) +
     ใกล้เคียงกับทรงผมโค-กเย ที่กล่าวไปก่อนหน้า เพียงแต่มีการเพิ่มคาเชเข้าไปเพื่อให้มวยผมใหญ่ดูสูงสง่าขึ้น ตกแต่งเครื่องประดับได้มากขึ้น
+ รูปแบบ ทา-กเย 다계형(多髻形) หรือ ทาฮวาน 다환형(多環形) +
     เป็นทรงผมคา-กเย โดยเสริมคาเชให้ทรงผมมีลักษณะหลายๆ มวยผม หรือทำเป็นลักษณะหลายๆ วงแหวน พบมากในช่วงปลายโครยอ
+ รูปแบบ ออนจึนมอรี (얹은머리형) +
     ทรงผมคา-กเย โดยใช้คาเชแบบถักเป็นเปียยาวมาม้วนพันด้านบนหรือพันรอบศีรษะ ในสมัยโครยอนิยมใช้ริบบิ้นผูกเพื่อยึดคาเชไว้ไม่ให้ตกลงมา