โยนิโสมนสิการ ความใส่ใจเป็นอันดี
สาเหตุที่จะให้เกิด โยนิโสมนสิการ คือ
๑. ปุพฺเพ จ กตปุญฺญตา เคยทำบุญไว้แต่ปางก่อน
๒. ปฏิรูปเทสวาส อยู่ในประเทศที่สมควร คือประเทศที่มีสัปบุรุษ
๓. สปฺปุริสูปนิสฺสย คบหาสมาคมกับสัปบุรุษ
๔. สทฺธมฺมสฺสวน ฟังธรรมของสัปบุรุษ
๕. อตฺตาสมฺนาปณิธิ ตั้งตนไว้ชอบ
อโยนิโสมนสิการ ความไม่ใส่ใจเป็นอันดีนี้
ถ้าไม่มีความใส่ใจเป็นอันดีต่ออารมณ์
หรือใส่ใจในอารมณ์ด้วยอุบายอันไม่แยบคายแล้ว
ย่อมก่อให้เกิดจิตที่ไม่ดี จิตที่ ชั่วที่บาป
ส่วนสาเหตุที่จะให้เกิด อโยนิโสมนสิการ ก็ตรงกันข้าม คือ
๑. ปุพฺเพ อกตปุญฺญตา ไม่ได้สร้างสม บุญไว้แต่ปางก่อน
๒. อปฺปฏิรูปเทสวาส อยู่ในประเทศที่ไม่สมควร (คือไม่มีสัปบุรุษ)
๓. อสปฺปุริสูปนิสฺสย ไม่ได้คบหาสมาคมกับสัปบุรุษ
๔. อสทฺธมฺมสฺสวน ไม่ได้ฟังธรรมของสัปบุรุษ
๕. อตฺตมิจฉาปณิธิ ตั้งตนไว้ผิด
โยนิโสมนสิการ อโยนิโสมนสิการ
สาเหตุที่จะให้เกิด โยนิโสมนสิการ คือ
๑. ปุพฺเพ จ กตปุญฺญตา เคยทำบุญไว้แต่ปางก่อน
๒. ปฏิรูปเทสวาส อยู่ในประเทศที่สมควร คือประเทศที่มีสัปบุรุษ
๓. สปฺปุริสูปนิสฺสย คบหาสมาคมกับสัปบุรุษ
๔. สทฺธมฺมสฺสวน ฟังธรรมของสัปบุรุษ
๕. อตฺตาสมฺนาปณิธิ ตั้งตนไว้ชอบ
อโยนิโสมนสิการ ความไม่ใส่ใจเป็นอันดีนี้
ถ้าไม่มีความใส่ใจเป็นอันดีต่ออารมณ์
หรือใส่ใจในอารมณ์ด้วยอุบายอันไม่แยบคายแล้ว
ย่อมก่อให้เกิดจิตที่ไม่ดี จิตที่ ชั่วที่บาป
ส่วนสาเหตุที่จะให้เกิด อโยนิโสมนสิการ ก็ตรงกันข้าม คือ
๑. ปุพฺเพ อกตปุญฺญตา ไม่ได้สร้างสม บุญไว้แต่ปางก่อน
๒. อปฺปฏิรูปเทสวาส อยู่ในประเทศที่ไม่สมควร (คือไม่มีสัปบุรุษ)
๓. อสปฺปุริสูปนิสฺสย ไม่ได้คบหาสมาคมกับสัปบุรุษ
๔. อสทฺธมฺมสฺสวน ไม่ได้ฟังธรรมของสัปบุรุษ
๕. อตฺตมิจฉาปณิธิ ตั้งตนไว้ผิด