หน้าต่างแม่มด

กระทู้สนทนา

Photo credit: Larry Lamsa/Flickr

สถาปัตยกรรมที่แปลกประหลาดที่เรียกว่า หน้าต่างแม่มด
จะพบได้ในรัฐ Vermont สหรัฐอเมริกา ที่นั้นเรียกว่า
หน้าต่างแม่มด เป็นหน้าต่างที่รูปแบบแนวตั้งปกติ
แต่ติดตั้งทำมุมเป็นแนวทแยงมุมกับตัวอาคาร
เพื่อให้ขอบยาวขนานกับความลาดชันของหลังคา
หน้าต่างพวกนี้จะถูกติดตั้งที่ชั้นบนผนังหน้าจั่วของบ้าน
และมักจะพบเห็นได้ในบ้านไร่ปลายนารุ่นเก่า ๆ

ตามตำนานเล่าว่า ชาวบ้านติดตั้งหน้าต่างแบบนี้
เพื่อป้องกันไม่ให้แม่มดบินเข้ามาในบ้าน
เพราะเห็นได้ชัดว่าแม่มดจะไม่สามารถบินผ่านหน้าต่าง
ที่มีมุมทแยงซึ่งอาจเป็นจริงทางกายภาพ
(น่าจะติดที่ไม้กวาดปล่องไฟกับลำตัวแม่มดที่มุดเข้าไปไม่ได้)

แต่ก็มีข้อสงสัยคือ ทำไมหน้าต่างทุกบานในบ้านไม่ได้ติดตั้งทแยงมุมแบบนี้
เพราะแน่นอนว่า แม่มดจะต้องการหน้าต่างแนวตั้งเพียงบานเดียวก็บินเข้าบ้านได้แล้ว
และรอบ ๆ บ้านก็ยังมีหน้าต่างแนวตั้งติดตั้งอยู่หลายบาน
จึงไม่มีเหตุผลสนับสนุนที่ว่า เพราะเหตุใดแม่มดจึงจะปิดกั้นตนเองไม่ให้บินเข้าบ้าน
เนื่องจากบ้านหลังนั้นมีหน้าต่างทแยงมุมบานนั้นติดตั้งอยู่เท่านั้น
แต่ก็ไม่มีใครรู้ว่า ตำนานไสยศาสตร์นี้เกิดขึ้นได้อย่างไร

แต่ก็มีเรื่องตลกยอดนิยมในรัฐ Vermont
เมื่อนักท่องเที่ยวที่ขับรถผ่าน Vermont ได้สอบถามคนท้องถิ่น
“ เฮ้ ทำไมหน้าต่างบ้านหลังนั้นดูตลกจังเลย ”
คนท้องถิ่นมองไปรอบ ๆ แล้วถามว่า
“ หน้าต่างบานไหน ”
นักท่องเที่ยวมักจะตอบกลับว่า
“ เยี่ยมมาก ขอบคุณ ”
แล้วขับรถยนต์ออกไปเลย
(คงกลัวถูกตำหนิ แบบคำพังเพยไทยที่ว่า
ขัดหม้อขัดไหยังพองาม ขัดคอคน/ตำหนิคนอาจถูกเตะ)

Photo Credit : Piledhigheranddeeper / Wikimedia

แต่ก็ยังมีอีกทฤษฎีเรื่องหน้าต่างที่ติดแนวเฉียง/ทแยงมุม
คือ คนที่กำลังจะตายหลายคนมักจะใช้วันสุดท้ายในห้องนอน
และคนเหล่านี้นมักจะนอนอยู่บนชั้นบนของบ้าน
และเมื่อพวกเขาตายลง
ก็ยากมากเลยที่จะยกศพหรือโลงศพจากข้างบนลงข้างล่าง
เพราะจะต้องยกลงจากชั้นสองลงไปที่ชั้นหนึ่ง
ต้องผ่านทางเดินแคบ ๆ และบันได ที่ต้องหักมุมไปมา
ในที่สุดใครบางคนก็สร้างหน้าต่างผี/หน้าต่างโลงศพ/หน้าต่างแม่มด
เพื่อให้พวกเขาสามารถเคลื่อนย้ายโลงศพเข้าออกมาได้อย่างง่ายดาย

แต่อย่างไรก็ตามทฤษฎีนี้มีข้อบกพร่องอยู่ข้อหนึ่ง
คงไม่มีใครนำโลงศพขึ้นไปวางข้างบนเพื่อบรรจุศพ
มีแต่คนจะนำศพลงมาข้างล่างแล้วนำไปบรรจุไว้ในโลงศพ

นอกจากนี้หน้าต่างยังเปิดออกได้เพียงครึ่ง ๆ กลาง ๆ
และไม่กว้างเพียงพอที่จะนำโลงศพเข้าออกได้

คำอธิบายที่แท้จริงสำหรับหน้าต่างที่ผิดปกติเหล่านี้ คือ ความประหยัด
ห้องใต้หลังคาและห้องนอนชั้นสองซึ่งติดตั้ง หน้าต่างแม่มด
เพราะสาเหตุหลักคือ ต้องการแสงสว่าง/ระบายอากาศ
แต่มีพื้นที่ไม่เพียงพอที่จะติดตั้งหน้าต่างแนวตั้ง
ให้มีขนาดพอดีกับผนังอาคารระหว่างหลังคาด้านปีกและส่วนหลักของบ้าน
มีทางเลือกหนึ่งคือ การสร้างหน้าต่างที่ยื่นออกมาจากหลังคา Dormer windows
แต่การก่อสร้างแบบนี้ต้องเพิ่มวัสดุทำให้มีราคาแพงเพิ่มขึ้น
เพราะถ้าก่อสร้างไม่ดีจะมีโอกาสน้ำฝนรั่วซิมได้โดยง่าย
ดังนั้นทางออกที่ดี คือ ปรับแต่งหน้าต่างแนวทแยงมุมเพื่อให้พอดีกับตัวบ้าน
ซึ่งจะช่วยทำหน้าที่ระบายอากาศ/มีแสงสว่างเข้าในตัวอาคาร
ข้อสำคัญคือ สร้างได้ง่ายมาก และมีราคาถูกกว่าหน้าต่างที่ยื่นออกมา
กับดูสอดคล้องกับแนวหลังคาที่ลาดลงมา ไม่โด่เด่ดูแล้วเป็นทัศนอุจาด
ยิ่งถ้าได้ฝีมือช่างมืออาภัพไม่ใช่ช่างมืออาชีพก่อสร้างแล้ว ดูไม่จืดจริง ๆ

เหตุใดความผิดปกติทางสถาปัตยกรรมนี้จึงไม่กระจายไปสู่รัฐอื่น

" มันไม่มีเฉพาะใน Vermont เท่านั้น
ผมคิดว่า มันแพร่หลายไปมากเช่นกัน
พวกคุณจะพบหน้าต่างแบบนี้ได้
ในบ้านแถบชนบทใน New Hampshire
Maine และพื้นที่อื่น ๆ ของ New England
แต่ในเขตพื้นที่อื่น ๆ หน้าต่างแบบนี้จะเรียกว่า
หน้าต่างเบี้ยว หรือ หน้าต่างมุม
แม้ว่าหน้าต่างแบบนี้ดูผิดปกติ
แต่หน้าต่างแม่มดจะพบใน Vermont
แถวเขตตอนกลางและตอนเหนือในบ้านไร่ปลายนา
ที่สร้างกันในสมัยศตวรรษที่ 19 "
Devin Colman พนักงานในแผนกอนุรักษ์ประวัติศาสตร์ของ Vermonat กล่าวสรุป