จักรพรรดิที่ถูกปลดจากบัลลังก์ หรือสิ้นชาติ สิ้นราชวงศ์แล้วมีคำเรียกตำแหน่ง หรือคำเรียกเฉพาะรึเปล่าครับ

อย่างในสามก๊ก พระเจ้าเหี้ยนเต้ หรือหองจูเหียบ ภายหลังถูกโจผีล้มราชวงศ์ฮั่นไปได้ตำแหน่ง หรือมีคำเรียกเฉพาะของจักรพรรดิไหมครับ

อีกคำถาม สงสัยทางในแถบเอเชียอย่างอยุทยาเมื่อมีการผลักเปลี่ยนแผ่นดินก็จัดการล้างอีกฝ่ายเพื่อกันการกลับมาล้างแค้น ไม่ก็บวชเป็นพระ  แต่ในทางยุโรปเมื่อขุนนางกบฏ และพ่ายแพ้จะถูกประหาร แต่หากลูก หรือน้องชาย อะไรก็ตามไม่มีส่วนเกี่ยวข้องก็ละไว้แถมยังให้ขึ้นตำแหน่งขุนนางแทนอีกต่างหาก สงสัยบริบทต่างกันมากแค่ไหนกัน
คำตอบที่ได้รับเลือกจากเจ้าของกระทู้
ความคิดเห็นที่ 4
ถ้าเป็นฮ่องเต้ของจีน หลังสวรรคตมักจะถวายพระนาม ซื่อเฮ่า (諡號) ที่สอดคล้องกับสภาวการณ์ของฮ่องเต้พระองค์นั้น หรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในรัชกาลนั้นครับ

เช่น พระเจ้าเหี้ยนเต้ แต่เดิมเมื่อครองราชย์อยู่ไม่มีการเรียกขานพระนาม ต่อมาเมื่อสละราชสมบัติให้โจผี จึงได้บรรดาศักดิ์เป็นซานหยางกง (山陽公) แต่ในคราวนั้น เล่าปี่ที่อยู่จ๊กก๊กได้ข่าวลือว่าสวรรคตแล้ว จึงถวายพระนามเรียกว่า เสี้ยวหมิ่นหฺวางตี้ (孝愍皇帝) หมายถึงจักรพรรดิผู้น่าเศร้าเสียใจ  

ทั้งนี้โดยปกติฮ่องเต้สมัยราชวงศ์ฮั่นจะมีคำว่า เสี้ยว (孝) หรือกตัญญู นำหน้าพระนามซื่อเฮ่าทุกพระองค์   คำที่บ่งบอกสภาวการณ์จึงเป็นตัวอักษรตัวต่อมา แต่ถ้าเรียกแบบย่อก็จะไม่ใช้คำว่า เสี้ยว เช่น พระเจ้าฮั่นอู่ตี้ (漢武帝) มีพระนามเต็มหลังสวรรคตคือ เสี้ยวอู่หฺวางตี้ (孝武皇帝) แต่โดยทั่วไปก็เรียกสั้นๆ ว่า อู่ตี้ (武帝)

ต่อมาหลังจากพระเจ้าเหี้ยนเต้สวรรคต พระเจ้าโจยอยจึงถวายพระนามให้ว่า เสี้ยวเสี้ยนหฺวางตี้ (孝獻皇帝) หรือเรียกสั้นๆ ว่า เสี้ยนตี้/เหี้ยนเต้ (獻帝) หมายถึงจักรพรรดิผู้ถวาย ตามที่พระองค์ได้ถวายราชสมบัติให้โจผีครับ



แต่ฮ่องเต้หลายองค์ที่ถูกถอดจากราชสมบัติก็อาจไม่ได้รับการถวายพระนามกษัตริย์หลังสวรรคตไปแล้ว หรือถ้าได้รับพระนามก็อาจจะได้พระนามที่ความหมายไม่ค่อยดีเท่าไหร่ แล้วแต่องค์ไป เช่น


พระเจ้าโจฮอง เมื่อถูกสุมาสูปลดจากราชสมบัติ ให้ลดพระยศเป็น ฉีหวัง (齊王) ต่อมาเมื่อสถาปนาราชวงศ์จิ้นก็ถูกลดเป็นเส้าหลิงกง (邵陵公) พอตายก็ถวายพระนามว่า เส้าหลิงลี่กง (邵陵厲公) หรือ เส้าหลิงกงผู้ร้ายกาจ และให้ฝังศพด้วยเกียรติยศเทียบเท่าขุนนางชั้นกง


พระเจ้าโจฮวน ฮ่องเต้วุยก๊กองค์สุดท้าย เมื่อสละราชสมบัติให้สุมาเอี๋ยน จึงถูกลดพระยศเป็น เฉินหลิวหวัง (陳留王) แต่สุมาเอี๋ยนยังให้เกียรติอยู่ เมื่อสวรรคตพระเจ้าจิ้นฮุ่ยตี้ถวายพระนามให้เป็น เว่ยหยวนตี้/วุยหงวนเต้ (魏元帝) ฝังพระศพด้วยเกียรติเสมอจักรพรรดิ


เล่าเสี้ยน เมื่อยอมแพ้วุยก๊ก ถูกลดบรรดาศักดิ์เป็น อันเล่อกง (安樂公) หลังสิ้นชีพจึงถวายชื่อให้ว่า อันเล่อซือกง (安樂思公) แปลว่า อันเล่อกงผู้ไตร่ตรอง  ผ่านมาถึงสมัยอาณาจักรฮั่นจ้าวซึ่งอ้างตนว่าเป็นเชื้อสายสกุลหลิวแห่งราชวงศ์ฮั่น จึงถวายพระนามให้เล่าเสี้ยนว่า เสี้ยวไหฺวหฺวางตี้ (孝懷皇帝)


จ้าวปิ่ง (趙昺) ฮ่องเต้เด็กองค์สุดท้ายของราชวงศ์ซ่ง ถูกเสนาบดีลู่ซิ่วฟูพากระโดดน้ำฆ่าตัวตาย ไม่มีการถวายพระนามกษัตริย์ ก็เลยเรียกขานกันว่า ซ่งตี้ปิ่ง (宋帝昺) หมายถึง ปิ่งผู้เป็นจักรพรรดิซ่ง


จูอวิ่นเหวินฮ่องเต้องค์ที่สองแห่งราชวงศ์หมิงถูกพระเจ้าอาจูตี้ หรือ หมิงเฉิงจู่ยึดราชสมบัติ จูอวิ่นเหวินหายสาบสูญไป หมิงเฉิงจู่ไม่ได้พระราชทานนามกษัตริย์และตัดออกไปจากสารบบโดยสิ้นเชิง ในสมัยหลังจึงเรียกขานพระนามตามชื่อปีรัชศกในรัชกาลคือ เจี้ยนเหวิน (建文)


จักรพรรดิจิ่งไท่แห่งราชวงศ์หมิง ได้ขึ้นครองราชสมบัติในขณะที่พระเชษฐาคือหมิงอิงจงถูกมองโกลจับเป็นเชลย เมื่อหมิงอิงจงกลับมาได้ จักรพรรดิจิ่งไท่จึงยกให้เป็น ไท่ซ่างหฺวาง (太上皇) หรือ พระเจ้าหลวง แต่กักบริเวณไม่ให้มีอำนาจใดๆ ภายหลังหมิงอิงจงแย่งชิงราชสมบัติกลับมาได้จึงถอดจักรพรรดิจิ่งไท่เป็น เฉิงหวัง (郕王) ซึ่งเป็นบรรดาศักดิ์เดิมก่อนครองราชย์ เมื่อตายก็พระราชทานนามให้ว่า เฉิงลี่หวัง (郕戾王) หรือ อ๋องเฉิงผู้กบฏ ไม่ให้ฝังพระศพรวมกับฮ่องเต้ราชวงศ์หมิงองค์อื่น ต่อมาจักรพรรดิเฉิงฮว่าจึงถวายพระนามซื่อเฮ่าให้ แต่มีอักษรเพียง 5 ตัว  น้อยกว่าฮ่องเต้ราชวงศ์หมิงองค์อื่นที่มีอักษรในพระนามถึง 17 ตัวครับ


สมัยหลังพระนามซื่อเฮ่ามีตัวอักษรมาก จึงมีการถวายพระนามเมี่ยวเฮ่าสำหรับใช้เป็นพระนามสักการะในศาลพระเทพบิดร (廟號) มากขึ้น (ลงท้ายด้วยคำว่า จู่ 祖 หรือ จง 宗) แต่จักรพรรดิจิ่งไท่ก็ไม่ได้รับพระนามเมี่ยวเฮ่า จนถึงสมัยราชวงศ์หมิงใต้จึงถวายพระนามว่า ไต้จง (代宗) โดยคำว่า ไต้ (代) แปลว่า ตัวแทน หมายถึงว่าพระองค์ถูกมองเป็นแค่ตัวแทนที่มาครองราชย์ชั่วคราวเท่านั้น


ผู่อี๋ (溥儀) จักรพรรดิองค์สุดท้ายของราชวงศ์ชิง ใช้ชื่อปีรัชศกว่า เซฺวียนถ่ง (宣統) จึงมีการเรียกขานพระองค์ว่า เซฺวียนถ่งหฺวางตี้ (宣統皇帝) ตามปีรัชศกเหมือนกับฮ่องเต้สมัยหมิงและชิงพระองค์อื่น หลังจากต้องสละราชสมบัติจึงถูกเรียกขานว่า ซวิ่นตี้ (遜帝) หมายถึง จักรพรรดิผู้ยอมจำนน บางทีก็เรียกว่า เฟ่ยตี้ (廢帝) หรือจักรพรรดิผู้ล้มเลิก

ภายหลังเมื่อผู้อี๋ยอมรับเป็นหุ่นเชิดให้ญี่ปุ่นจึงประกาศรัชศกใหม่ว่าต้าถง (大同) และเมื่อสถาปนาตนเองขึ้นเป็นจักรพรรดิแห่งแมนจูกั๋วเลยเปลี่ยนชื่อรัชศกเป็นคังเต๋อ (康德) จึงมีการเรียกขานพระนามตามรัชศกว่า คังเต๋อหฺวางตี้ (康德皇帝) ครับ

ต่อมาในปี 2004 เชื้อสายราชสกุลอ้ายวินเจฺวี๋ยหลัวได้ถวายพระนามซื่อเฮ่าว่า หมิ่นตี้ (愍帝) หมายถึงจักรพรรดิผู้น่าเศร้าเสียใจ และถวายพระนามเมี่ยวเฮ่าว่า กงจง (恭宗) หมายถึงบรรพชนผู้น่าเคารพ แต่รัฐบาลจีนยังไม่ได้ให้การรับรองครับ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่