นิพพานมีตัวตนหรือไม่?

นิพพานมีตัวตนหรือไม่?

    ถ้าบอกว่า นิพพาน คือ อนัตตา หมายความว่า นิพพานคือสิ่งที่ไม่มีตัวตนจริงหรือไม่ อย่างไร?

    ตอบว่า แปลอนัตตาผิด อนัตตา แปลว่า มีตัวตนแต่เรายึดมั่นถือมั่นว่าเป็นตนไม่ได้

    และเราจะยึดในภาวะนั้นๆ ไม่ได้ และจะยึดในความเป็นอัตตานั้นๆ ไม่ได้ แต่ถ้าเรายึดเมื่อไหร่ก็ไม่ใช่นิพพานแล้ว

    ถ้าจะถามว่า ถ้าอย่างนี้นิพพานก็ไม่ถาวรสิ ตอบว่า ถาวรในหลักการแต่ไม่ถาวรในรูป

    หลักการก็คือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา แต่จะคงในรูปอยู่อย่างนั้นตลอดไม่ได้

    ฉะนั้น ความเปลี่ยนแปลงเป็นสิ่งแน่นอน ความแน่นอนก็คือความไม่แน่นอน

ขอความเคารพ หากผู้รู้มีสิ่งชี้แนะ น้อมรับฟังเสมอ และขอความกรุณาแย้ง ชี้แจง ชี้แนะ แม้แต่ต้องการให้เพิ่มเติมสิ่งใด ก็ขอได้บอกมา
อ.พรหมสิทธิ์ ทิพย์ธาดาวงศ์