มันเป็นเรื่องที่ถูกห้ามรู้ ห้ามพูดถึง เหรอคะ ในตำราเรียนไทยแทบไม่มีการพูดถึงหรือให้คำอธิบายใดๆเลยถึงเผ่าไทอื่นๆนอกเจนแดนประเทศไทยทั้งที่ใช้ภาษาตระกูลไทร่วมกัน
พอพูดถึงรัฐฉาน ทั้งประถม มัธยม ก็เข้าใจว่าเป็นพม่า พอพูดถึงสิบสองปันนา ก็ไม่รู้ว่าคืออะไร ที่ไหนยังไง (ยกเว้นคนทางเหนืออาจรู้จักมากกว่าคนภาคอื่น)
หรือชนชนชาติจ้วงในจีน ที่อาจใช้เป็นกรณีศึกษาวิถีชีวิตดั้งเดิมแท้ๆของเผ่าไททุกหมู่เหล่าก่อนการรับวัฒนธรรมอินเดียได้ก็ไม่มีใครรู้จัก ไม่มีการพูดถึง