ช่วงหลังๆ เห็นประเด็นดราม่าเรื่องวัฒนธรรมระหว่างจีนกับเกาหลีบ่อยมาก แต่เรื่องที่ถือเป็น "ต้นตอ" ของความขัดแย้งระดับชาติที่สุดคงหนีไม่พ้นเรื่อง "อาณาจักรโคกูรยอ" (Goguryeo)
เรามักจะเข้าใจว่า โคกูรยอ = บรรพบุรุษเกาหลี (ก็ชื่อราชวงศ์ 'โครยอ' หรือชื่อประเทศ 'Korea' ก็มาจากคำนี้)
แต่ทางฝั่งรัฐบาลและนักประวัติศาสตร์จีน (ผ่านโครงการศึกษาประวัติศาสตร์ตงเป่ย - Northeast Project) กลับระบุว่า "โคกูรยอ คือรัฐท้องถิ่นของจีน" เป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์จีน ไม่ใช่เกาหลี
ผมเลยไปลองค้นข้อมูลมาสรุปให้ฟังครับว่า "จีนเขาใช้ตรรกะอะไรมาเคลม?" หลักๆ มี 5 ข้อครับ:
1. จุดกำเนิดอยู่ในเขตอิทธิพลราชวงศ์ฮั่น
จีนอ้างว่า พื้นที่แรกที่พระเจ้าจูมงก่อตั้งอาณาจักรนั้น ตั้งอยู่ในเขต "มณฑลเสวียนถู" (Xuantu Commandery) ซึ่งเป็น 1 ใน 4 มณฑลที่ราชวงศ์ฮั่นตั้งขึ้นปกครองดินแดนแถบนั้น
ตรรกะจีน: ในเมื่อเกิดในที่ดินของฮั่น ก็ต้องนับว่าเป็นชนกลุ่มน้อยภายใต้การปกครองของจีนตั้งแต่ต้น ไม่ใช่รัฐเอกราชต่างชาติ
2. เมืองหลวงและโบราณสถานสำคัญ "อยู่ในจีน"
อันนี้คือหลักฐานเชิงประจักษ์ที่จีนใช้บ่อยที่สุด
เมืองหลวงยุคแรกๆ ของโคกูรยอ (เช่น เมืองกุกแน) ปัจจุบันคือเมืองจี๋อัน มณฑลจี๋หลิน
ศิลาจารึกที่สำคัญที่สุดอย่าง "จารึกพระเจ้ากวางแกโทมหาราช" ก็ปักหราอยู่ในแผ่นดินจีน
ตรรกะจีน: ประวัติศาสตร์ที่เกิดขึ้นบนแผ่นดินของจีนในปัจจุบัน ก็ต้องเป็นประวัติศาสตร์จีน
3. การตีความระบบบรรณาการ (Jimi System)
กษัตริย์โคกูรยอมีการรับยศและส่งบรรณาการให้ฮ่องเต้จีนมาตลอด
ทางเกาหลี (และสากล) มองว่าเป็นเรื่องปกติของการทูตในเอเชียยุคโบราณเพื่อการค้าและความอยู่รอด
แต่ตรรกะจีน: มองว่านี่คือความสัมพันธ์แบบ "รัฐบาลกลาง กับ รัฐบาลท้องถิ่น" ฮ่องเต้แต่งตั้งให้เป็นกษัตริย์ ก็เหมือนแต่งตั้งผู้ว่าการมณฑลชนเผ่าให้ดูแลชายแดน ดังนั้นจึงเป็นคนของจีน
4. ผู้คนถูกกลืนชาติ (Assimilation)
จีนอ้างว่าตอนโคกูรยอล่มสลาย (โดนถังกับชิลลาตีแตก) ประชากรจำนวนมากถูกกวาดต้อนเข้าสู่แผ่นดินจีน และหลอมรวมกลายเป็นคนจีนไปหมดแล้ว
มีแม่ทัพราชวงศ์ถังหลายคนที่เชื้อสายโคกูรยอ (เช่น เกาเซียนจือ)
ตรรกะจีน: ในเมื่อลูกหลานเขากลายเป็นคนจีน บรรพบุรุษเขาก็ต้องเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์จีนด้วย
5. ทฤษฎี "รัฐเอกภาพหลายชนชาติ" (Unified Multi-Ethnic State)
ข้อนี้สำคัญสุดในทางการเมืองปัจจุบัน จีนมีนโยบายว่า ชนกลุ่มน้อยทั้งหมดในจีนปัจจุบัน คือ "คนจีน"
ในเมื่อปัจจุบันพื้นที่แมนจูเรียเป็นของจีน และมีคนเชื้อสายเกาหลีอาศัยอยู่
ดังนั้นประวัติศาสตร์ของพื้นที่ตรงนี้ ไม่ว่าจะโคกูรยอ หรือ บัลแฮ จึงต้องถูกนับเป็น "ประวัติศาสตร์ภูมิภาคของจีน" เพื่อความเป็นปึกแผ่น
มุมมองจีนคือใช้หลัก "ดินแดนปัจจุบันกำหนดอดีต" (ที่ดินตอนนี้เป็นของฉัน อดีตตรงนี้ก็ต้องเป็นของฉัน)
ส่วนมุมมองเกาหลีคือใช้หลัก "เชื้อชาติและวัฒนธรรมกำหนดอดีต" (เขาพูดภาษาเดียวกับฉัน วัฒนธรรมเหมือนฉัน เขาคือบรรพบุรุษฉัน)
เพื่อนๆ อ่านเหตุผลของฝั่งจีนแล้วคิดเห็นว่ายังไงบ้างครับ? ฟังขึ้นไหม หรือเป็นการเคลมที่ดูฝืนๆ
เมื่อจีน"เคลม"อาณาจักรต้นกำเนิดของเกาหลี
เรามักจะเข้าใจว่า โคกูรยอ = บรรพบุรุษเกาหลี (ก็ชื่อราชวงศ์ 'โครยอ' หรือชื่อประเทศ 'Korea' ก็มาจากคำนี้)
แต่ทางฝั่งรัฐบาลและนักประวัติศาสตร์จีน (ผ่านโครงการศึกษาประวัติศาสตร์ตงเป่ย - Northeast Project) กลับระบุว่า "โคกูรยอ คือรัฐท้องถิ่นของจีน" เป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์จีน ไม่ใช่เกาหลี
ผมเลยไปลองค้นข้อมูลมาสรุปให้ฟังครับว่า "จีนเขาใช้ตรรกะอะไรมาเคลม?" หลักๆ มี 5 ข้อครับ:
1. จุดกำเนิดอยู่ในเขตอิทธิพลราชวงศ์ฮั่น
จีนอ้างว่า พื้นที่แรกที่พระเจ้าจูมงก่อตั้งอาณาจักรนั้น ตั้งอยู่ในเขต "มณฑลเสวียนถู" (Xuantu Commandery) ซึ่งเป็น 1 ใน 4 มณฑลที่ราชวงศ์ฮั่นตั้งขึ้นปกครองดินแดนแถบนั้น
ตรรกะจีน: ในเมื่อเกิดในที่ดินของฮั่น ก็ต้องนับว่าเป็นชนกลุ่มน้อยภายใต้การปกครองของจีนตั้งแต่ต้น ไม่ใช่รัฐเอกราชต่างชาติ
2. เมืองหลวงและโบราณสถานสำคัญ "อยู่ในจีน"
อันนี้คือหลักฐานเชิงประจักษ์ที่จีนใช้บ่อยที่สุด
เมืองหลวงยุคแรกๆ ของโคกูรยอ (เช่น เมืองกุกแน) ปัจจุบันคือเมืองจี๋อัน มณฑลจี๋หลิน
ศิลาจารึกที่สำคัญที่สุดอย่าง "จารึกพระเจ้ากวางแกโทมหาราช" ก็ปักหราอยู่ในแผ่นดินจีน
ตรรกะจีน: ประวัติศาสตร์ที่เกิดขึ้นบนแผ่นดินของจีนในปัจจุบัน ก็ต้องเป็นประวัติศาสตร์จีน
3. การตีความระบบบรรณาการ (Jimi System)
กษัตริย์โคกูรยอมีการรับยศและส่งบรรณาการให้ฮ่องเต้จีนมาตลอด
ทางเกาหลี (และสากล) มองว่าเป็นเรื่องปกติของการทูตในเอเชียยุคโบราณเพื่อการค้าและความอยู่รอด
แต่ตรรกะจีน: มองว่านี่คือความสัมพันธ์แบบ "รัฐบาลกลาง กับ รัฐบาลท้องถิ่น" ฮ่องเต้แต่งตั้งให้เป็นกษัตริย์ ก็เหมือนแต่งตั้งผู้ว่าการมณฑลชนเผ่าให้ดูแลชายแดน ดังนั้นจึงเป็นคนของจีน
4. ผู้คนถูกกลืนชาติ (Assimilation)
จีนอ้างว่าตอนโคกูรยอล่มสลาย (โดนถังกับชิลลาตีแตก) ประชากรจำนวนมากถูกกวาดต้อนเข้าสู่แผ่นดินจีน และหลอมรวมกลายเป็นคนจีนไปหมดแล้ว
มีแม่ทัพราชวงศ์ถังหลายคนที่เชื้อสายโคกูรยอ (เช่น เกาเซียนจือ)
ตรรกะจีน: ในเมื่อลูกหลานเขากลายเป็นคนจีน บรรพบุรุษเขาก็ต้องเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์จีนด้วย
5. ทฤษฎี "รัฐเอกภาพหลายชนชาติ" (Unified Multi-Ethnic State)
ข้อนี้สำคัญสุดในทางการเมืองปัจจุบัน จีนมีนโยบายว่า ชนกลุ่มน้อยทั้งหมดในจีนปัจจุบัน คือ "คนจีน"
ในเมื่อปัจจุบันพื้นที่แมนจูเรียเป็นของจีน และมีคนเชื้อสายเกาหลีอาศัยอยู่
ดังนั้นประวัติศาสตร์ของพื้นที่ตรงนี้ ไม่ว่าจะโคกูรยอ หรือ บัลแฮ จึงต้องถูกนับเป็น "ประวัติศาสตร์ภูมิภาคของจีน" เพื่อความเป็นปึกแผ่น
มุมมองจีนคือใช้หลัก "ดินแดนปัจจุบันกำหนดอดีต" (ที่ดินตอนนี้เป็นของฉัน อดีตตรงนี้ก็ต้องเป็นของฉัน)
ส่วนมุมมองเกาหลีคือใช้หลัก "เชื้อชาติและวัฒนธรรมกำหนดอดีต" (เขาพูดภาษาเดียวกับฉัน วัฒนธรรมเหมือนฉัน เขาคือบรรพบุรุษฉัน)
เพื่อนๆ อ่านเหตุผลของฝั่งจีนแล้วคิดเห็นว่ายังไงบ้างครับ? ฟังขึ้นไหม หรือเป็นการเคลมที่ดูฝืนๆ