เห็นข่าวผลผลิตทางการเกษตรตกต่ำครั้งแล้วครั้งเล่า และจะมีคำถามตามมาเสมอว่า ทำไมไม่มีใครแก้สักที เป็นมาทุกปีทุกฤดูกาล เวลามีปัญหาที ก็ร้องกันที แก้ผ้าเอาหน้ารอดตลอด ไม่เคยแก้ปัญหาได้จบสักที เลยคันมืออยากจะลองวิเคราะห์ปัญหานี้ลองดู ถ้าคนที่อ่านเจอมีอะไรจะเพิ่มเติมหรือโต้แย้งก็ทำได้ตามสิทธินะครับ แต่ที่วิเคราะห์มานี้ ได้มาจากประสบการณ์ตรงนะครับ ทุกเรื่องมีที่มาที่ไปหมด
ปัญหาของราคาผลผลิตที่ไม่แน่นอนน่าจะมีปัญหามาจาก
1. ประเทศไทยไม่มีแผนแม่บทในการผลิตสินค้าเกษตรเลย ทุกวันนี้ปล่อยให้มีการผลิตชนิดตัวใครตัวมัน ใครใคร่ปลูก ปลูก ใครใคร่เลี้ยง เลี้ยง ทำให้การกำหนดปริมาณการผลิตแทบทำไม่ได้ และเป็นเหตุให้คุมราคาไม่ได้
2. การหาข้อมูลการผลิตไม่แม่นยำ เที่ยงตรง เนื่องจากระบบการเก็บข้อมูลไม่มีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะในแง่ของวิธีการหรือบุคคลากร ทำให้ข้อมูลที่ได้มีความน่าเชื่อถือต่ำ จึงเป็นเหตุให้การประเมินและวิเคราะห์สถานการณ์ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องผิดไปหมด
3. ความไม่เข้าใจและไม่รู้จัก “ตลาด” สินค้าเกษตร ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เนื่องจากความเป็นข้าราชการและไม่เคยเป็นพ่อค้าแม่ค้ามาก่อน จึงทำให้ตีโจทย์ปัญหา “ตลาด” ไม่แตก ก็ยังมีแนวความคิดเรื่องการตลาดแบบเดิม ๆ ต้องเป็น “อินทรีย์” ถึงขายได้ ในความเป็นจริง จะมีเกษตรกรกี่รายที่สามารถผลิตในรูปแบบ “อินทรีย์” ได้ สินค้าทางการเกษตรหลายตัวไม่สามารถทำได้ แล้วจะแก้ปัญหาให้เขาอย่างไร
4. ความไม่เข้าใจและไม่ยอมเข้าใจ “ตลาด” ของเกษตรกร ไม่ว่าจะเป็นเรื่องรูปแบบการขาย การทำตลาด การหาข้อมูล เกษตรกรบ้านเราไม่ทำการบ้านเลย แต่มักจะแห่กันปลูก เลี้ยง ตามข่าว ตามกระแส ไม่เคยหาข้อมูลเรื่องการตลาด ไม่ว่าจะเป็นปริมาณความต้องการ รูปแบบของสินค้า พอผลิตออกมามาก ก็ล้น แล้วก็โยนภาระไปให้รัฐบาลรับผิดชอบ
5. การรวมกลุ่มกันไม่ได้ของเกษตรกรไทย รวมกลุ่มกันไม่ติด ต่างคนต่างขาย แย่งกันขาย ทำให้ไม่สามารถกำหนดราคาสินค้าได้ ขายตัดราคากัน เป็นเครื่องมือให้พ่อค้าคนกลางกดราคารับซื้อสินค้าเกษตร (มีให้เห็นทั่วไป)
6. การแก้ปัญหาของภาครัฐ ไม่ตรงจุดปัญหา คิดแก้ปัญหาในห้องประชุม มากกว่าจะลงไปดูปัญหาจริง ๆ
7. การทำงานของภาครัฐ ต่างคน ต่างทำ ต่างคนมองปัญหาไม่เหมือนกัน ห่วงงบประมาณของหน่วยงานตัวเอง ชอบทำแต่เรื่องที่หน่วยงานตัวเองมีส่วนในงบประมาณ ทำให้ปัญหาที่เกิดขึ้นไม่มีเจ้าภาพที่แท้จริง
8. ในการประชุมเพื่อวิเคราะห์และแก้ปัญหา หน่วยงานที่รับผิดชอบและเกี่ยวข้อง มักไม่นำเสนอข้อเท็จจริง เพราะกลัวจะเป็นผลเสียต่อหน่วยงาน ทำให้มองไม่เห็นปัญหาที่แท้จริง ระดับบังคับบัญชาก็ไม่รู้ปัญหา จึงสั่งการแก้ปัญหาไม่ถูกจุด
จะแก้ไขอย่างไร ท่าน (ที่ทำตัวเป็น) ผู้เชี่ยวชาญทั้งหลาย ลองพิจารณาดูว่าจะทำให้มันดีขึ้นได้อย่างไร
สินค้าเกษตรตกต่ำ เพราะอะไร
ปัญหาของราคาผลผลิตที่ไม่แน่นอนน่าจะมีปัญหามาจาก
1. ประเทศไทยไม่มีแผนแม่บทในการผลิตสินค้าเกษตรเลย ทุกวันนี้ปล่อยให้มีการผลิตชนิดตัวใครตัวมัน ใครใคร่ปลูก ปลูก ใครใคร่เลี้ยง เลี้ยง ทำให้การกำหนดปริมาณการผลิตแทบทำไม่ได้ และเป็นเหตุให้คุมราคาไม่ได้
2. การหาข้อมูลการผลิตไม่แม่นยำ เที่ยงตรง เนื่องจากระบบการเก็บข้อมูลไม่มีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะในแง่ของวิธีการหรือบุคคลากร ทำให้ข้อมูลที่ได้มีความน่าเชื่อถือต่ำ จึงเป็นเหตุให้การประเมินและวิเคราะห์สถานการณ์ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องผิดไปหมด
3. ความไม่เข้าใจและไม่รู้จัก “ตลาด” สินค้าเกษตร ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เนื่องจากความเป็นข้าราชการและไม่เคยเป็นพ่อค้าแม่ค้ามาก่อน จึงทำให้ตีโจทย์ปัญหา “ตลาด” ไม่แตก ก็ยังมีแนวความคิดเรื่องการตลาดแบบเดิม ๆ ต้องเป็น “อินทรีย์” ถึงขายได้ ในความเป็นจริง จะมีเกษตรกรกี่รายที่สามารถผลิตในรูปแบบ “อินทรีย์” ได้ สินค้าทางการเกษตรหลายตัวไม่สามารถทำได้ แล้วจะแก้ปัญหาให้เขาอย่างไร
4. ความไม่เข้าใจและไม่ยอมเข้าใจ “ตลาด” ของเกษตรกร ไม่ว่าจะเป็นเรื่องรูปแบบการขาย การทำตลาด การหาข้อมูล เกษตรกรบ้านเราไม่ทำการบ้านเลย แต่มักจะแห่กันปลูก เลี้ยง ตามข่าว ตามกระแส ไม่เคยหาข้อมูลเรื่องการตลาด ไม่ว่าจะเป็นปริมาณความต้องการ รูปแบบของสินค้า พอผลิตออกมามาก ก็ล้น แล้วก็โยนภาระไปให้รัฐบาลรับผิดชอบ
5. การรวมกลุ่มกันไม่ได้ของเกษตรกรไทย รวมกลุ่มกันไม่ติด ต่างคนต่างขาย แย่งกันขาย ทำให้ไม่สามารถกำหนดราคาสินค้าได้ ขายตัดราคากัน เป็นเครื่องมือให้พ่อค้าคนกลางกดราคารับซื้อสินค้าเกษตร (มีให้เห็นทั่วไป)
6. การแก้ปัญหาของภาครัฐ ไม่ตรงจุดปัญหา คิดแก้ปัญหาในห้องประชุม มากกว่าจะลงไปดูปัญหาจริง ๆ
7. การทำงานของภาครัฐ ต่างคน ต่างทำ ต่างคนมองปัญหาไม่เหมือนกัน ห่วงงบประมาณของหน่วยงานตัวเอง ชอบทำแต่เรื่องที่หน่วยงานตัวเองมีส่วนในงบประมาณ ทำให้ปัญหาที่เกิดขึ้นไม่มีเจ้าภาพที่แท้จริง
8. ในการประชุมเพื่อวิเคราะห์และแก้ปัญหา หน่วยงานที่รับผิดชอบและเกี่ยวข้อง มักไม่นำเสนอข้อเท็จจริง เพราะกลัวจะเป็นผลเสียต่อหน่วยงาน ทำให้มองไม่เห็นปัญหาที่แท้จริง ระดับบังคับบัญชาก็ไม่รู้ปัญหา จึงสั่งการแก้ปัญหาไม่ถูกจุด
จะแก้ไขอย่างไร ท่าน (ที่ทำตัวเป็น) ผู้เชี่ยวชาญทั้งหลาย ลองพิจารณาดูว่าจะทำให้มันดีขึ้นได้อย่างไร