สรุปว่าวิปัสสนาคือ "การรู้แจ้ง และ เห็นแจ้ง" แล้ววิปัสสนาจะต้องทำอย่างไรครับ

วิปัสสนาจะเกิดได้ ก็ต่อเมื่อเกิดสิ่งหนี่งทีมีปรากฏในพระไตรปิฏกทีเขียนไว้ดังนี้ว่า
- ขอเน้นคำว่า จักษุ ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้น -

ตถาคตสูตรที่ ๒
จักษุ ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง เกิดแก่ตถาคต

[๑๖๗๔] ดูกรภิกษุทั้งหลาย จักษุ ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแก่
พระตถาคตทั้งหลาย ในธรรมที่ไม่เคยได้ฟังมาก่อนว่า นี้ทุกขอริยสัจ ฯลฯ
ทุกขอริยสัจนั้นควร กำหนดรู้ ฯลฯ ทุกขอริยสัจนั้น พระตถาคตทั้งหลาย กำหนดรู้แล้ว.

[๑๖๗๕] ดูกรภิกษุทั้งหลาย จักษุ ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแก่ พระตถาคตทั้งหลาย
ในธรรมที่ไม่เคยได้ฟังมาก่อนว่า นี้ทุกขสมุทยอริยสัจ ฯลฯ ทุกขสมุทัย อริยสัจนั้นควรละ ฯลฯ
ทุกขสมุทยอริยสัจนั้น พระตถาคตทั้งหลายละได้แล้ว.

[๑๖๗๖] ดูกรภิกษุทั้งหลาย จักษุ ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแก่ พระตถาคตทั้งหลาย
ในธรรมที่ไม่เคยได้ฟังมาก่อนว่า นี้ทุกขนิโรธอริยสัจ ฯลฯ ทุกขนิโรธอริยสัจ นั้น ควรกระทำให้แจ้ง ฯลฯ
ทุกขนิโรธอริยสัจนั้น พระตถาคตทั้งหลายกระทำให้แจ้งแล้ว.

[๑๖๗๗] ดูกรภิกษุทั้งหลาย จักษุ ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแก่ พระตถาคตทั้งหลาย
ในธรรมที่ไม่เคยได้ฟังมาก่อนว่า นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ ฯลฯ
ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจนั้นควรเจริญ จักษุ ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้น
แก่พระตถาคตทั้งหลาย ในธรรมที่ไม่เคยได้ฟังมาก่อนว่า
ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจนั้น พระตถาคตทั้งหลาย เจริญแล้ว.

อ้างอิงจาก
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v.php?B=19&A=10105&Z=10121

สิ่งทีเขียนในพระไตรปิฏกข้างต้นนั้น คือผลแห่งการปฏิบัติ สติปัฏฐาน 4
การปฏิบัติ สติปัฏฐาน 4 คือ การสร้างเหตุขึ้นก่อน
แล้วผลจึงจะเกิดตามมาดังทีมีอยู่ในพระไตรปิฏกข้างบนนี้
คำถามจึงอาจมีว่า ผม/ฉัน/หนู/ ปฏิบัติสติปัฏฐาน 4 มานานมากแล้ว
เป็นหลาย ๆ ปี แต่วิปัสสนาก็ไม่เกิดขึ้นได้ เป็นเพราะเหตุใด

คำตอบจะเป็นว่า สิ่งที ท่านกำลังปฏิบัติอยู่ ทีบอกว่าเป็นสติปัฏฐาน 4 นั้น
ทีแท้ สิ่งทีท่านปฏิบัติอยู่ยังไม่ตรงตามสติปัฏฐาน 4
ผลของวิปัสสนาจึงไม่อาจเกิดขึ้นได้ ท่านควรตรวจสอบวิธีการปฏิบัติของท่านว่า
สอดคล้องกับสติปัฏฐาน 4 หรือไม่อย่างไร

หมายเหตุ  
สติปัฏฐาน 4 ทีอยู่ในพระไตรปิฏก ขอให้อ่านได้ที  
http://www.84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=10&A=6257&Z=6764