อยากรู้ประวัติศาสตร์ของ 3 จังหวัดชายแดนใต้ครับ

พอดีมี 2 กระแสมาว่า
1. แต่เดิมเป็นรัฐอิสลาม ในพื้นที่มีแต่ชาวมุสลิม แล้วรัฐสยามไปยึดครอง จนรูปแบบปรับมาเป็นรัฐชาติ คือ พูดภาษาไทย มีชาวพุทธมากขึ้น
2. แต่เดิมไม่ใช่รัฐอิสลาม แต่ยังไม่เห็นรายละเอียดชุดข้อมูลนี้

เลยอยากรู้ครับว่า ความจริงเป็นแบบไหน
เพราะประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของบ้านเรามันหายากจริงๆครับ